Fon’a geçen banka fahiş faiz ödemeli mi?

Fon’a geçen banka fahiş faiz ödemeli mi?
ÇAPRAZ ATEŞ
EKONOMİ SERVİSİ

Fon Bankaları Ortak Yönetim Kurulu Başkanı Tevfik Altınok’un İktisat Bankası’nın 15 Mart’ta Fon yönetimine geçmesinden sonra, bankaya yüzde 7 bin 500 faizden tasarrufta bulunanlara bu faizi ödemeyeceğini açıklaması kamuoyunda tartışma yarattı. Peki, bu hukuken yapılabilir mi? Konu hakkında işadamlarının ve uzmanların görüşleri şöyle:

Ufak Özalp (Avukat)
Önceki anlaşma geçersiz olur Gecelik faiz oranını 7500’e çıkaran bir bankanın zor durumda olduğu aşikardır. Banka tarafından gabin (aşırı faydalanma) nedeniyle, bu faize ilişkin anlaşmanın geçersizliği ileri sürülebilir. Bu nedenle de fazla istenmiş bu para geri istenebilir. Şöyle ki, bu durum hukuken bir sözleşmenin gabin nedeniyle geçersiz olmasına dayanmaktadır.
Borçlar Kanunu’nun 21. Maddesine göre, bir sözleşmede tarafların yükümlülükleri arasında, aşırı bir nispetsizlik bulunduğu takdirde, gabin hükümlerinin uygulanması gerekir. Tıpkı işsiz ve perişan bir vaziyette bulunan bir kimsenin boğaz tokluğuna ve günde 12 saat çalışmayı kabul etmesi durumunda olduğu gibi...
Gecede yüzde 7500 faiz veren bankanın da büyük bir zorluk içinde bulunduğu ve bunu bilerek aşırı faiz geliri elde etmek isteyen mudilerin de bankanın bu zor durumundan yararlanmak ve bankayı sömürmek amaçlı hareket ettiği görülüyor.

Mehmet Yıldırım (İTO Başkanı)
Ödememek yasaya aykırı Biz de özel sektör olarak bize sözleşme dışı uygulanan faizleri ödemeyiz. Cuma gününe kadar bekleyeceğiz. Hem İktasat, hem de Ulusal Bank’taki uygulamalar devam ederse, biz de İTO olarak bütün üyelerimize çağrıda bulunacağız. Normal faizler dışındaki faizi ödemeyeceğiz. Cuma günü kamuoyuna çağrı yapacağız. Emin olun yüzbinlerce kişi mahkemelik olacak. Sorunu oralara taşıyacağız. İktisat’tan bir cevap bekliyoruz. Maliye Bakanlığı ile görüştük. Bize, "Böyle bir şey olamaz, bu yasalara aykırı" dediler. Böyle bir uygulama olursa İktisat Bankası yasalara aykırı davranmış olur. Biz de onlara devlet olarak bozduğunuz yasaya uyun dedik.

Prof Dr. Targan Ünal
Taraflar anlaşmalara uymalı Bankalar ve işadamlarının aralarındaki anlaşma şartlarına uymaları gerekir. Vatandaşın parasını "ödeyemem" şeklinde ifade varsa yanlış. Bu tür ifadeler paniğe yol açacaktır. "O ödemezse, ben de ödemem" şeklindeki beyanatlar da sağlıklı değil. İktisat Bankası, son 6 - 7 aydır sektörün çok üzerinde gecelik faiz uyguluyordu. Diğer bankalar bu kriz ortamında 80 - 90 gibi oran verirken, İktisat Bankası bunun 15 - 20 üzerine çıktı. Banka, Fon’a devredilmekle yüksek faiz oranları kamuya mal edilmiş oldu. 15 - 20 puan gibi piyasa üzerinden verilen oranların kaynağı devlet, kamu oldu. "Biz bunu veremeyeceğiz, bu kadar yüksek oranları geri ödeyemeyeceğiz" diyorlarsa, bu yanlıştır. O dönemde bunun önlemi alınmalıydı. Eğer alınmamışsa, bu hesapları açtıran kişilerin kesinlikle bu alacaklarını alması lazım.



GÜNCEL