İslamda rönesans reform olur mu?ÇAPRAZ ATEŞSİBEL KAHRAMANProf. Dr. Nur Vergin, dün gazetemizde yer alan röportajında, "Hiç bir din demokrasiyle bağdaşmaz" dedi. Yazarımız Derya Sazak’ın "İslamda rönesans olur mu?" sorusuna da Prof. Vergin, "Kimseyi güldürmeyelim. Allahınızı seversiniz, İslam toplumlarının hangisinde rönesans olur" diye yanıt verdi. Din, demokrasiyle bağdaşır mı? İslam rönesansı olur mu? İşte ğerlendirmeler:
Prof. Dr. Zafer ÜskülDemokrasi laik olur Hem demokrasi, hem dine dayalı bir yönetim birbiriyle bağdaşmaz. Demokratik bir yönetim, bütün dinlere karşı mesafede durması gereken bir yönetimdir. Tek bir dinin egemen olması halinde, öbür dinlere mensup olanlar üzerinde bir tür totaliterizm oluşur. Dolayısıyla demokratik bir yönetimin laik olması zorunludur. İslamda rönesansa gelince, aslında dini, vicdanlarda sınırlayarak dinin topluma ilişkin kurallarını askıya alan bir anlayış İslamda reform sayılabilir. Türkiye’de insanların büyük çoğunluğu kendisini Müslüman hissetmekte ama toplumun, yönetiminin din kurallarına bağlı olmasını da kabul etmemektedir. İnsanlar kendi vicdanlarında reformu yapıyorlar.
Prof. Dr. Mehmet Erkal (İlahiyatçı)Rönesansa ihtiyacı yok İslamın rönesansa ihtiyacı yoktur. Türkiye ilahiyat potansiyeli bakımından çok güçlü bir ülke. Aydın ilahiyatçılar var. İslam kendi içinde, devamlı surette içtihatla yenilenen bir dindir. İbadetler ve iman değişmez. Bunun dışında içtihat alanına giren her şey değişmiştir ve değişecektir. Bu değişim İslamın ruhuna uygun biçimde olacaktır. Bir insan dağ başında kıble şu tarafta diye düşünmeden
namaz kılsa ve biri gelip kıble o tarafta değil dese, namazı tekrar kılması gerekir. Ama baştan aklını çalıştırır, ağaçların yosun tarafına bakar, doğuyu batıya bulup gayret gösterirse, yanlış bir yere doğru kılmışsa bile tekrar kılması gerekmez. İslam yenileyici olduğundan dolayı ihtiyaçlara cevap verecek nitelikte. Bu durumda İslamın reforma ihtiyacı yoktur.
Prof. Dr. İlter Turan (Bilgi Ünv.)İslamda rönesans olur Demokrasiyle İslam dini bağdaşır ve İslamda rönesans olur. Gerek bireyler gerek toplumlar dinin konularını
siyaset dışına çıkararak demokrasiyle yönetilebilmektedir. Bu bakımdan belki dinin değil ama belirli bir dini inancı benimsemiş toplumların demokrasiyle yönetilmesi mümkündür. Dini, yaşayan bir olgu olarak kabul ettiğiniz zaman, dinin yorumunun ve uygulamada kazandığı anlamın, toplumsal hayatın diğer alanlarında meydana gelen değişmelerden bağımsız olmadığını görürüz. Tarihin herhangi bir döneminde bir toplumda uygulanan din, o toplumun o günkü sorunları, yaşama biçimi, ulaştığı refah ve eğitim düzeyi ile bağlantılıdır. Böylece her zaman kendini yenileyen bir dinde rönesans olmaması için bir sebep göremiyorum.
Prof. Dr. Zeki Arslantürk (İlahiyatçı)Zihniyet değişimi şart Müslümanların zihniyet değişimine ihtiyacı var. Konudan çok, metotta reforma ihtiyaç var. Dini açıklamada ve yorumlamada kullanılması anlamında, bir reforma ve rönesansa ihtiyacımız bulunuyor. İnanç sistemi ve bunun dayandığı kaynaklar var. Bu kaynaklar statiktir, değişken değildir. Ancak dinin bu statikliğine karşılık, dini anlama ve yorumlama metodolojisi değişkendir. Değişen metod ve teknikler çerçevesinde dinin emirlerini ihtiyaçlara göre yorumlamamız; anlamamız ve açıklamamız gerekir. İslam dini açısından düşünüldüğünde İslam dini bilime aykırı değil, bilimle bütünleşmiş bir dindir.
GÜNCEL
