Kuran mesajının özünü anlatan sure

Mekke döneminin ilk yıllarında nazil olan Asr suresi Kuran-ı Kerim’in en kısa surelerinden biridir. Bununla birlikte insanın hayatını, dünya ve ahiret mutluluğunu, kurtuluşunu ve hüsranını en özlü bir biçimde anlatmaktadır. Bu sure Kuran-ı Kerim’deki bütün dini ve ahlâki yükümlülüklerin, öğütlerin özü sayılmaya değer bir anlam zenginliğine sahiptir. Bu sebeple İmam Şafiî’nin sure hakkında şöyle dediği nakledilmiştir: “Şayet Kuran’da başka bir şey nazil olmasaydı, şu pek kısa sure bile insanlara yeterdi. Bu sure Kur’an’ın bütün ilimlerini kucaklıyor.”

Asr suresinde Kuran’ın inşa etmek istediği insan tipi sergilenmektedir. Tefsir bilginleri surenin ilk ayetinde geçen “asr” kelimesini ikindi vakti, ikindi namazı, mutlak zaman, Hz. Muhammed’in asrı ve âhir zaman gibi farklı şekillerde yorumlamışlardır. Surenin içeriğine ve mesajına en uygun düşen “mutlak zaman” anlamıdır. Dolayısıyla surenin başında zamana yemin edilerek onun insan hayatındaki yerine ve önemine dikkat çekilmiştir.

Büyük bir kredidir
Kuran’da çeşitli ayetlerde zamanın farklı bölümleri üzerine yemin edilir. Kuşluk vaktine, fecr vaktine, geceye, gündüze, sabah vaktine, şafak vaktine. Bu yeminlerden anlaşıldığına göre zaman Allah’ın insana açtığı büyük bir kredidir. Bu ayetteki yeminle zamanı yanlış algılayanlar, onu uğursuz sayanlar, her kötülüğü içinde yaşadıkları zamana yükleyenler da uyarılmaktadır.

Halbuki zamanda bir uğursuzluk, bir kötülük yoktur. Asıl kötülük bizzat o zamanın içinde yaşayan insanların kendilerindedir. Zaman nimetini iyi değerlendirmeyen insanın sonunun, 2. ayetteki deyimiyle “hüsran” (ziyan) olacağı hatırlatılmıştır. Zamanı ve ömrü boşa geçirmiş insan için en büyük ziyan “ahiret azabı”dır. İnsan eğer cehennemle sonuçlanmış bir hayatı yaşamışsa hüsrandadır yani zarardadır.

Surede bu ziyandan samimi bir şekilde iman edenler, iyi işler yapanlar, yani din, akıl ve vicdanın emrettiklerini yerine getirenler, yasakladıklarından kaçınanlar, hakkı tavsiye edenler ve sabrı tavsiye edenlerin kurtulacağı ifade edilir. Hakkı ve sabrı tavsiye, toplumsal hayat ve birlikte yaşamanın getirdiği bütün ahlâkî görevleri içine alan geniş kapsamlı bir görevdir. Ayrıca hak kavramı, adaletle de yakından ilişkilidir. Bu açıdan âyette insanların âdil olmaları ve adalet düzeninin kurulmasına katkıda bulunmaları gerektiği de anlatılmaktadır.

Salih bir toplum
İman edenler ve salih amel işleyenler bunu ferdî olarak yapmakla kalmamalı, aynı zamanda salih bir toplum meydana getirmelidirler. Ayrıca bu toplumu bozulmaktan koruyabilmek için her fert kendi sorumluluğunu idrak etmelidir. Onun için toplumun bütün üyelerinin, birbirlerine hakkı ve sabrı telkin etmeleri önem arzetmektedir.
Sonuçta kul, surede sıralanan dört ilkeden iman ve salih amel sayesinde Allah’ın hakkını, hakkı ve sabrı tavsiye ile de kulların hakkını yerine ödemiş olur. Ashab-ı Kiram’dan iki kişinin karşılaştıkları zaman biri diğerine Asr suresini okumadan ve ardından selam vermeden ayrılmadıkları rivayet edilir.

Bir ayet

Ey iman edenler! Sabrederek ve namaz kılarak (Allah’tan) yardım dileyin! Şüphesiz ki Allah sabredenlerle beraberdir.
(el-Bakara 2/153).

Bir hadis

Cennette sekiz kapı vardır. Bunların içinde bir kapı Reyyan diye isimlendirilir. Buradan cennete yalnız oruçlu olanlar girer.

2 soru 2 cevap

- 444 veya 4444 gibi belli sayıda zikir çekme uygulamasının dini bir dayanağı var mıdır?

Duaların kabulü için samimiyet önemli olup belli sayılarda okunması/yapılması zorunlu değildir. Herhangi bir duanın 4444 defa okunması şart olmadığı gibi belli sayıda okunduğunda muhakkak kabul olunacağını ifade eden bir ayet ya da hadis bulunmamaktadır. Kişinin bir isteğinin yerine gelmesini Allah’tan isteyeceği vakit iki rekat namaz kılması, Allah’a hamd edip Hz. Peygamber’e salât ve selamda bulunması, duadan önce tövbe istiğfar etmesi hadislerde tavsiye edilir.

- Vefat eden kimse için 7, 40 ve 52. gün duası var mıdır?

Bir kimsenin ölümünün 7, 40 ve 52. günü şeklinde zamanlar belirleyip bu zamanlarda özel merasim yapma şeklindeki uygulamaların dini dayanağı yoktur. Ancak sevabı ölen kimsenin ruhuna bağışlanmak üzere hayır yapılabileceği gibi çeşitli vesilelerle dua edilebilir. Ölen kimsenin ruhuna bağışlanmak üzere hayır yapılabileceği gibi çeşitli vesilelerle dua da edilebilir. Hz. Âişe’den rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber’e bir kişi “Annem ansızın vefat etti. Öyle sanıyorum ki şayet konuşabilseydi sadaka verilmesini vasiyet ederdi. Şimdi ben onunadına sadaka versem sevabı ona ulaşır mı? Diye sordu. Allah Resulü cevaben şöyle buyurdu: Evet ulaşır. Onun adına sadaka ver.

Mukaddes Emanetler

Hz. Peygamber’e ait olan veya onun tarafından kullanılan eşyalar sahabîler ve ardından gelen nesiller tarafından büyük bir titizlikle korunmuştur. Günümüzde Topkapı Sarayı Müzesi Mukaddes Emanetler Dairesi’nde korunan ve bir kısmı sergilenen eşyanın en önemlileri şunlardır:

Hırka-i saâdet: Kâ‘b b. Züheyr’in İslam’a girerken huzurunda söylediği kasideyi çok beğenen Hz. Peygamber’in, sırtından çıkarıp kendisine bizzat giydirdiği hırkadır.

Nâme-i saâdetler: Peygamber Efendimiz’in çeşitli kimselere gönderdiği mektuplar.

Dendân-ı saâdet: Peygamberimiz’in Uhud Gazvesi’nde kırılan dişinin parçasıdır.

Sakal-ı şerifler (lihye-i saâdetler).

Na‘leyn-i saâdet: Hz. Peygamber’e nisbet edilen ayakkabılardır.

Kadem-i şerifler. Hz. Peygamber’e izafe edilen ayak izleridir.

Hazreti Peygamber’den bir dua

Peygamber Efendimiz yeni bir elbise giydiğinde şöyle dua ederdi: “Bana bu elbiseyi giydiren ve tarafımdan hiçbir güç ve kuvvet harcamaksızın beni onunla rızıklandıran Allah’a hamd olsun.

Kabir ziyareti

Peygamber Efendimiz zaman zaman Bakî‘Mezarlığı’nı ziyaret edip orada yatanlar için dua ederdi. Hz. Fâtıma da her cuma günü Hz. Hamza’nın kabrini ziyaret etmiştir. Hz. Âişe de Mekke’de defnedilmiş olan kardeşi Abdurrahman’ın kabrini ziyaret ederdi. Kabir ziyareti ölümü hatırlamak ve ölüye rahmet dilemek amacıyla yapılmalıdır. Hz. Peygamber ağlayıp sızlama, feryat gibi ziyaret adabına uymayan davranışları yasaklamıştır.

Kabir ziyaretinin belli bir zamanı yoktur. Ziyaretçi kabristana vardığında “es-Selâmü aleyküm yâ ehle’l-kubûr” (Selam size, ey bu kabirde yatanlar!) diyerek selam verir. Kuran’dan bildiği sure ve ayetleri okur. Bazı rivayetlerde Yasin ve Fatiha surelerinin okunması tavsiye edilmiştir. Bu sırada kabrin çevresinde dönülmemeli, kabrin taşları, türbenin eşiği, sandukanın örtüsü öpülmemeli, yüze sürülmemeli ve ölüden bir şey istenmeyip yalnız Allah’tan talep edilmelidir.

İftar duası

“Allah’ım! Senin rızan için oruç tuttuk, senin verdiğin rızıkla orucumuzu açtık, bizden kabul buyur; çünkü sen her şeyi işiten ve bilensin”

Zal Mahmud Paşa Camii

Zal Mahmud Paşa Camii, İstanbul’un Eyüp ilçesinde Kanuni Sultan Süleyman’ın veziri Zal Mahmut’un Mimar Sinan’a yaptırdığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelen bir külliyedir.

Eyüp’te Defterdar Caddesi ile Zal Paşa Caddesi arasında yeWr alır. Külliye bir cami, medrese, türbe ve çeşmeden oluşmaktadır. 1577 yılında Zal Mahmud Paşa ile eşi Şah Sultan tarafından yaptırılmıştır. Mimar Sinan’ın eseridir. Külliyenin merkezini cami oluşturmaktadır.

Bir medrese şadırvan avlusu çevresinde, ve buna bağlı ikinci medrese düşük bir platformda türbe etrafında avlu ve Defterdar caddesi tarafında kapısında bir çeşmesi vardır. Sekizgen, tek kubbeli, girişi 6 sütunlu bir revaktan olan türbede Zal Mahmut Paşa yatmaktadır. Türbe pencereleri klasik karınca gözlüdür.

Caminin içinde üç yanda dörder sütunlu düz tavanlı revaklar vardır. Mermer minber ve mihrap mükemmeldir. Mihrap etrafında çini bordür bulunmaktadır. Son cemaat yeri beş açıklı bir revaktır ve yanlar kubbelidir. Duvarlar taş ve tuğladır. Dış görünümü camiye kırmızı beyaz bir hava kazandırmıştır. Minare sağda yapıya bitişiktir. Duvar pencereleri iki sıradır. İç avlu, son cemaat yeriyle birlikte 17 sütun ve 15 kubbe ile çevrilidir. Ortada 8 sütunlu şadırvanı vardır. Minaresi tek şerefelidir. Caminin duvarları taş ve tuğla karışımıdır.

Şehit aileleri ve gazilere iftar

İstanbul Valiliği ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İstanbul İl Müdürlüğü, şehit aileleri ve gaziler için iftar yemeği verdi.
Vali Vasip Şahin’in ev sahipliğinde Bosphorus Otel’de düzenlenen iftara yaklaşık bin 500 şehit yakını ve çok sayıda gazi ile İstanbul Emniyet Müdürü Mustafa Çalışkan ve 1. Ordu Komutanı Orgeneral Ümit Dündar da katıldı.

Vali Vasip Şahin, iftar yemeğinin ardından masaları dolaşarak, şehit yakınlarıyla sohbet etti. İftar programı, toplu hatıra fotoğrafı çektirilmesiyle son buldu. (İstanbul AA)