Son durağa daha çok yolumuz var

Virüse karşı hijyen kadınların iş yükünü artırdı

Salgın sürecini bir yolculuğa benzetecek olursak bu yolculuğumuzda henüz son durağa uzak olduğumuzu düşünüyoruz.

Ülkemizin bugüne kadar virüs ile mücadeledeki performansı diğer ülkelere kıyasla başarılı bulunurken, toplumun yarısından fazlası yolumuzun da geri kalan kısmının daha da zorlu olacağına inanıyor. Her on kişiden yedisine göre virüs ile savaşta ilk dönemin mağlup ülkesi ABD. Karantina kimse için kolay değildi, bu dönemde insanlar bir anda değişen günlük yaşamlarını yoluna sokmak için mücadele ettiler.

Evlerin içinde uzaktan eğitim, uzaktan çalışma gibi alışık olmadığımız faaliyetleri sürdürürken bir yandan da ev işlerini takip ettik, virüse karşı hijyen koşullarımızı korumaya çalıştık. Her on kadından yedisi bu dönemde kadınların iş yükünün arttığını belirtiyor, her on erkekten dördü bu fikre katılıyor.

Erkeklerin yarısına göre ise erkeklerin iş yükü artmış durumda, bu fikre her on kadından sadece biri katılıyor. Erkeklerin yarısından fazlası hanede kimsenin psikolojik olarak olumsuz etkilenmediğini düşünüyor, bu oran kadınlarda da yarıya yakın.

Tablo, genel olarak kadınların iş yükünün arttığını, psikolojik olarak olumsuz etkilenenler arasında kadınların oranının daha fazla olduğunu ancak erkeklerin bu durumun pek farkında olmadığını ya da bu tespite katılmadıklarını gösteriyor.

Yolculuğumuz kış aylarına sarkarsa, gri kış günlerinde bizi evlerin içinde zor günler bekliyor olabilir.

SALGINLA MÜCADELEDE ÜLKELERİN KARNELERİ

Salgınla mücadele konusunda ülkelerde farklı politika ve uygulamalar söz konusu. Bu çerçevede gündemde olan toplam 9 ülkenin salgınla mücadeleyi yönetme konusunda performansını sorguladık. Genel kamuoyu nezninde karnesi en iyi olan ülkelerin Türkiye (%39) ve Güney Kore (%37) olduğunu görüyoruz. Bu ülkelere düşük skor verenlerin oranı oldukça sınırlı.

Karnesi zayıf ülkelerin başını ise Amerika Birleşik Devletleri çekiyor. Her 10 kişiden 7’si ABD’nin salgınla mücadeleki performansının kötü olduğunu düşünüyor. Amerika’yı İtalya ve İngiltere takip ediyor.

Genel olarak, vatadaşların büyük çoğunluğunun sadece Türkiye’nin değil, dünyadaki birçok ülkenin de salgınla mücadelesini takip ettiğini söylemek mümkün. Sorgulanan ülkeler arasında sadece Yeni Zellanda için fikir beyan etmeyenlerin oranı yüksek.

NE KADAR İYİMSERİZ?

Türkiye’de koronavirüs vakasının ilk kez görüldüğünün açıklanmasından bu yana yaklaşık 4 ay geçti. Bu süreçte maske kullanımı, sosyal mesafe, kişisel karantina ve sokağa çıkma yasağı gibi günlük hayatımızda çok sayıda alışık olmadığımız tedbir hayatımıza girdi. 1 Haziran 2020 normalleşme takvimiyle beraber kamusal tedbirlerin büyük bölümü kaldırıldı, kişisel tedbirlerin ise bir kısmı esnetilmeye başlandı.

Öte yandan, vatandaşlar “eski” hayatlarına dönerken veya “yeni normal” hayata geçiş yaparken önümüzdeki döneme dair iyimser bir beklentiye sahip değil. Sadece üçte biri salgınla mücadelede zor günleri geride bıraktığımızı düşünüyor, yarısı daha zor günlerin bizi beklediği kanısında.

Kötümser beklentinin özellikle en üst ve en alt sosyoekonomik statüden bireyler arasında daha yaygın olduğunu görüyoruz.

SALGIN DÖNEMİNDE TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ

Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliği meselesi salgın döneminde de kamuoyu ve medyanın gündeminde olmayı sürdürüyor. Biz de bu dönem salgın sürecinde kadın ve erkekler arasında işsiz kalma, gelir kaybı, hane içi ve hane dışı artan görev ve sorumluluklar gibi konularda ortaya çıkan eşitsizlikleri masaya yatırdık.

Araştırma verileri bize salgının kadın ve erkekler arasındaki eşitsizliği daha da arttırdığını veya görünür kıldığını gösteriyor. Araştırmada salgın döneminde ev işlerinde artış olup olmadığı irdelediğimizde, görüştüğümüz her 10 kişinin 7’sinin hanesinde ev işleri nedeniyle görev ve sorumlulukların arttığını görüyoruz. Ev işleri nedeniyle daha çok kadınların işyükünde artış olmuş. Öte yandan, bu konuya kadın ve erkeklerin verdiği cevaplardaki farklılıklar dikkat çekici. Kadınlar daha çok hanedeki kadınların (%69), erkekler ise daha çok hanedeki erkeklerin (%49) iş yükünün arttığını iddia ediyor. Bununla birlikte kadınların sadece %12’si hanede erkeklerin ev işlerine dair görev ve sorumluluklarının arttığını beyan ediyor.

Araştırma, salgının psikolojik olarak hanede daha çok kadını olumsuz etkilediğini ortaya koyuyor. Görüştüğümüz kadınların yarısı salgın nedeniyle psikolojik olarak hanelerinde kadınların olumsuz etkilendiğini beyan ediyor. Erkeklerin ise üçte birinden fazlası erkeklerin, dörtte biri kadınların olumsuz etkilendiğini söylüyor. Salgının ne zaman sona ereceğine dair belirsizlikler, salgın döneminde karantinada kalmak ve sosyal çevremizle yüzyüze görüşememe, ekonomik sıkıntılar gibi çok sayıda konu ruh halimiz üzerinde etkili, bu olumsuz ruh halinin aynı zamanda ev içinde artan görev ve sorumluluklarla ilişkili olduğunun da altını çizmek gerekiyor.

Araştırmamızda uzun zamandır toplumda bireylerin gün içinde hissettikleri duyguları trend olarak takip ediyoruz. Salgının ilk döneminde hissedilen endişe yerini çoğu bireyde yorgunluğa bıraktı. Bu yorgunluk duygusu kadınlarda daha yaygın. Bugün kadınların  %66’sı yorgun hissederken, bu oran erkeklerde %47 seviyesinde. Kısacası, salgın kadın ve erkeklere eşit davranmıyor.

Koronavirüs Salgını ve Toplum: Genel Kamuoyu Araştırması 6-10 Temmuz 2020