Asya, Avrupa ve Afrika’nın kültürel birliği

Merve Korkmaz - Avrupa’nın en önde gelen müzelerinden Paris’teki Louvre Müzesi, gururla sunduğu bir sergi ile karşımıza çıkıyor: “Memlûkler”. Bu sergi; Asya, Avrupa ve Afrika’nın kültürel birliğini vurgulamayı ve ortak payda olarak sanat odaklı kültür varlıklarını öne çıkarmayı amaçlıyor. Peki, neden böyle bir amaçla serginin kürasyonunun “ortak payda” olması vurgulanıyor? Memlûkler, sahip oldukları çok farklı milletler ve dinlerle liderlik etmiş bir medeniyet olarak günümüzde hâlâ saygı duyulan bir konumda yer alıyor. Louvre Müzesi, “Memlûkler” sergisiyle, Mısır ve Yakın Doğu’da hâkimiyet kurmuş olan bu Türk sultanlarının hem mimari hem sanat hem de siyasi hayatlarına atıfta bulunuyor.

Çok sesli dünya

İslam tarihinin en parlak dönemlerinden birini yaşayan Memlûkler, çok kültürlü yaşantılarıyla Batı’nın dikkatini çekiyor. Kendileri Türk olsalar da, hâkim oldukları topraklar Afrika ve Asya coğrafyalarını da kapsıyor ve bu çok sesli dünyayı temsil etmeleri gerekiyordu. İnşa ettikleri hoşgörülü dünya, bugün de etkisini devam ettiriyor. 1250’den 1517’ye kadar süren hâkimiyetleri, geriye bıraktıkları mimari ve sanat eserleriyle anılıyor. Memlûk sultanlarının başarısı, sadece askeri güçleriyle değil, içlerinde barındırdıkları ve üç kıtaya seslenebilen bir düzen kurmalarından da kaynaklanıyordu. Çok sesli olmanın bir getirisi olarak, hem mimari eserlerinde hem de sanat eserlerinde bu çeşitliliği görmek mümkün. Louvre Müzesi ise tam olarak bize bunu sunmak istiyor. Hem sanat objeleri hem dekoratif eşyalar hem de askeri güçlerine yönelik eşyalar sergide yer alıyor. Serginin çoğunluğunu, Louvre Müzesi’nin kendi envanterinden çok, ulusal ve uluslararası ödünç eserler oluşturuyor. Bu denli büyük ve emek isteyen bir serginin altyapısının oluşturulması, uzun süredir bu sergi üzerinde çalışıldığını gösteriyor. Batı dünyasını kültürel ve sanatsal olarak her zaman besleyen bir konumda olan Doğu, şimdi de bunu göstermek istercesine bir anlayışla sergisini sunuyor.

Louvre Müzesi’nin amacı

İslam ve Türk dünyasında önemli bir konumda yer alan Memlûkler, diğer devletlere nazaran daha arka planda kalsa da, etkilediği alanlar bakımından oldukça önde olan bir medeniyet. Bu yüzden müzenin amaçlarından birisi de bu sergi ile aslında Memlûklerin etkilediği coğrafyaları ve anlayışları yeni bir perspektifle sunmak. Bir hikâye anlatma ve o hikâyeyi modern dünyanın yeni anlayışıyla yaratmak Louvre Müzesi’nin amacını oluşturuyor. Sahip olduğu geniş koleksiyonunda dünyanın birçok noktasından, medeniyetlerden sanat eserleri ve objeler barındıran müze zaman zaman sahip olduğu arşivini güncel tutmak için bu tür dikkat çekici sergiler düzenliyor. Tarih söz konusu olduğunda ya da dikkat çekilmek istenen bir dönem varsa, bunu yeniden hayata getirerek insanlara hatırlatmanın en güçlü yollarından biri üzerine düşünülerek hazırlanmış ve kürasyonuyla tamamlanmış bir sergi. Dünya sahnesinde büyük bir etki bırakmış olan Memlûk Sultanlığı, Asya, Avrupa ve Afrika medeniyetlerinin kültür kesişim noktası oldu. Louvre Müzesi’nin Orta Krallık olarak seslendiği Memlûklerin bizlere bıraktığı mirasın örneklerini gösteren sergi 18 Temmuz’a kadar  açık.