Necatigil’in en sevdiği kelime

Eşi Huriye Necatigil’e yazdığı 1 Ağustos 1955 tarihli mektubun sonunda şöyle der Behçet Necatigil: “... selamlar, hürmetler. Çocuklara ayrı ayrı ‘Aslan!’ Sana ve Selma’ya, eh biraz hususi tarife! Dünya! (Bilirsin en sevdiğim kelime.) Dünya!”
1999’da Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan ve Necatigil’in kızları Selma Esemen ile Ayşe Sarısayın’ın yayına hazırladıkları ‘Behçet Necatigil’den Eşine Mektuplar’ alt başlıklı “Serin Mavi” kitabında altını çizdiğim satırlardan biri bu. (Konuyla ilgisi yok ama bir iki sayfa sonra da şu satırın altını çizmişim “Aşk yok dünyada. Sıkmayan bir ayakkabın varsa bütün mutluluklar senindir”. Yanına da minik bir gülücük im’i koymuşum... Nedenini öyle sağlam anlatıyor ki, hak vermemek mümkün değil; onun espirili bilgeliğini not düşmek için bu parantez... İhtimal, aşk acısı çekenlere iyi gelebilir...)
O ilk çizili satırdan sonra ne zaman bir Necatigil şiiri okusam, şairin sözünü ettiği en sevdiği kelimenin izlerini gördüm hep. Ölümünün 30. yılı dolayısıyla hazırladığımız dosya için, 10 yıl sonra yeniden Toplu Şiirleri’ni karıştırdığımda da aynı izleriyle karşılaştım.
Şiirlerinde “ev-aile-yakın çevre” üçgeninde dolaşan şairin bu üçgene o en sevdiği kelimeyi en çoğul haliyle sığdırdığını bir kez daha ve hayretle fark ettim. Evlerde, evlerde yaşananlarda, sıradan insanların sıkıntılarında gizlenen ‘dünya’lar.. “Filigran” adlı şiirinde şöyle der Necatigil:
“Kimi kâğıtlar
Aydınlığa tutsanız
Çizgi, resim, bir şekil.
Ya da gizli mürekkeple yazılmış
Boş görünen sayfa
Okunur ısıya yaklaştırınca.
Kimi şiirler
Okunur arkasında
Kendi ateşiniz varsa. “
Onun şiirlerinin arkasındaki de dünya aslında; ‘insan’ olmanın binlerce yıllık ateşinden alev almış. Belki biraz da bu yüzden hep çok kıymetlisi oldu Türk şiirinin Necatigil; ve tabii hepimizin...
Bu yüzden “ Kitaplarda Ölmek” şiirindeki gibi olmadı onun kaderi...
“Adı, soyadı
Açılır parantez
Doğduğu yıl, çizgi, öldüğü yıl, bitti
Kapanır parantez.

O şimdi kitaplarda bir isim,
bir soyadı
Bir parantez içinde doğum,
ölüm yılları.

Ya sayfa altında, ya da az ilerde
Eserleri, ne zaman basıldıkları
Kısa, uzun bir liste.
Kitap adları
Can çekişen kuşlar gibi elinizde.

Parantezin içindeki çizgi
Ne varsa orda
Ümidi, korkusu, gözyaşı, sevinci
Ne varsa orda.

O şimdi kitaplarda
Bir çizgilik yerde hapis,
Hala mı yaşıyor, korunamaz ki,
Öldürebilirsiniz.
* * *
Kitaplarda ölmedi; hâlâ hayatlarımızda Behçet Necatigil... “Solgun Bir Gül (olmuyor) Dokununca” da... Her dokunuşta biraz daha katmerleniyor şiirleri... 30 yıldır böyle... Belli ki bundan sonra da böyle olacak...
* * *
Yeni yılınız ‘şiirli’, kitabınız bol olsun...