Hükümet enflasyona kitlendi

ENFLASYONU tek haneli rakamlara düşürmeyi hedefleyen ve ünlü işadamı Rahmi Koç'un fedakarlık açıklamasıyla iş dünyasında tartışmalara neden olan Anasol - D hükümetinin 1998 yılı programının ayrıntıları belli oldu.
Kamu kesimi açıklarını azaltarak, enflasyonun en önemli nedenlerinden birini ortadan kaldırmayı planlayan hükümetin, hem istikrar programını desteklemek hem de sağlık, eğitim, güvenlik, çevre, adli ve idari reformlar için 1998 yılında tam 280 yasa çıkarması gerekiyor.
Giriş bölümünde genel durum değerlendirmesinin yapıldığı programda, ekim ayı sonu itibariyle yüzde 93'ü geçen enflasyonda beklentilerin kırılamamasının nedenleri şöyle sıralandı:
* "Refahyol hükümetinin kaynak paketleriyle öngörülen özelleştirme gelirleri sağlanamadığı için, kamu nakit açığı, yılın ilk dokuz ayında bir katrilyon 148 trilyon liraya ulaştı.
* Kamu harcamaları arttı. Kamu harcamalarının milli gelire oranı, 97 sonunda yüzde 30.8'den yüzde 31.3'e yükselecek.
* Merkez Bankası enflasyonla mücadele etmedi. Enflasyonu kontrol etmeye yönelik politikalardan çok, mali piyasalarda istikrarı sağlamaya ve döviz kurlarındaki dalgalanmayı önlemeye ağırlık verdi.
* Tarım ürünlerine verilen destekleme fiyatlarıyla memur ve emekli maaşlarına yapılan yüksek zamlar yüksek enflasyonun sürmesinde etkili oldu."

Buna karşın Türk Lirası'nın yüzde 2.3 oranında değer kaybetmesi nedeniyle ihracatın arttığına, bavul ticaretiyle birlikte cari işlemler açığının 2.4 milyar dolarda kalacağına, borçlanma vadesi uzatılıp maliyetinin düşürüldüğüne dikkat çekilen programda, hedefin 2000 yılında tek haneli enflasyon olduğu vurgulanarak, yapılacaklar şöyle belirtildi:
* "Vergi, sosyal güvenlik ve mali sektör reformlarına ilişkin hazırlıklar tamamlanarak, 1997 sonuna kadar TBMM'ye sevk edilecek.
* Vergi gelirlerinde artışla birlikte kamu açığını daraltmak için maaş, ücret ve tarımsal ürün fiyatları enflasyon hedefiyle uyumlu belirlenerek, kamu kesimi faiz dışı fazla vermesi sağlanacak.
* Bugüne kadar enflasyonla mücadeleye yönelik girişimlerin başarısızlığı enflasyonist beklentileri ve toplumda enflasyona endeksleme eğilimini güçlendirmiştir. Beklentileri kırmak için bütçe sıkı bir biçimde uygulanacak, para ve borçlanma programları hazırlanacak.
* Vergi gelirleri artırılacak. Bunun için yasaları yeniden düzenlenerek, kayıt dışı ekonomi önlenecek, vergi kaçakları azaltılacak, mali işlemlerle emlak ve taşıt alımında tek vergi numarasının kullanımı zorunlu olacak.
* Kamu harcamalarında ısraf önlenip tasarrufa gidilecek, kamunun bütün gelir giderlerini kontrol altına almak için muhasebe sistemi yeniden yapılandırılacak.
* Emeklilik yaşı, prim esas tavan ücreti, prim ödeme gün sayısı ve tahsilat oranı artırılarak, sosyal güvenlik sisteminin bütçe üzerine getirdiği yük azaltılacak.
* Tarım ürünleri fiyatları, maaş ve ücretler enflasyona göre artırılacak. Gübre gibi tarımsal girdi destekleri azaltılarak, üreticiye doğrudan gelir teşviği getirilecek.
* Kamu bankaları özelleştirilecek, finans sektörü yeniden yapılandırılacak.
* İşsizlik ve genel sağlık sigortası sistemlerine geçilecek."

1998'de 7.5 milyar doları ana para olmak üzere 12.6 milyar dolar dış borcu ödemek için 13.6 milyar dolar borç dış bulmayı hedefleyen hükümet, istikrar programını desteklemek için eğitim, sağlık, adalet, yönetim, tarım, çevre alanında reformlar için tam 280 tane yasa çıkarması gerekiyor. Yasaların biri hariç hepsinin 1998 yılı içinde çıkarılması planlanırken, öngörülen yasalar arasında ebeler birliği, hemşireler birliği, özel okul polisinin kurulması da yer alıyor.