04.03.2021 - 17:21 | Son Güncellenme:
Foça M.Ö. 11. Yüzyıl döneminde Aiollar’ın kurmuş olduğu bir şehirdir. Yerleşim bu bölgede 9. Yüzyılda başlamıştır. Usta denizci olarak ünlenen Phokaialılar kendilerinde bulunan mühendislik alanındaki yetenekleri ve bu yetenekler ile elde ettikleri başarılar ile Akdeniz, Ege ve Karadeniz kıyılarında birçok koloni kurmuşlardır. Foça geçmişte çok sayıda medeniyete, çok sayıda topluluğa ev sahipliği etmiştir. Foça’da yapılan önemli arkeolojik kazılar 1953 senesinden günümüze kadar devam etmektedir.Kazılar da Helenistik döneme ait olan tiyatro, Liman Kutsal Alanı, Athena Tapınağı ve kutsal alanı ve Pers Anıt Mezarı bulunmuştur. Oldukça köklü geçmişi ile Foça’da tatil yapmanın yanında birçok tarihi alan gezilip görülebilir. Foça 13. Yüzyılda Çaka Bey’in alması işe Saruhanoğluları Beyliğinin hakimiyeti altına girmiş ve ardından ise 1455 senesinde Osmanlı Padişahı olan 2. Mehmet’in Foça’yı fethetmesi ile Osmanlı hakimiyetine girmiştir.Tarihi güzellikleri, mitolojik efsaneler ve masmavi olan denizi ile en güzel tatil yerlerinden biri olan Foça eski ev yeni olmak üzere ikiye ayrılır. Eski Foça’da tarihi en iyi şekilde yansıtır. Çok sayıda güzellik Foça’da gezilip keşfedilebilir.
Mutlaka görülmesi lazım olan yerlerin başında gelen ve Foça ile özdeşleşen siren Kayalıkları bulunuyor. Siren kayalıkları Homeros Destanında da geçmektedir. Foça’ya isminin verilmesini sağlayan fok balıklarının yaşam alanıdır. Buradaki doğal yaşamın zarar görmemesi için denize girmek yasaktır faka uzaktan izlense dahi etkilenilecek güzelliğe sahiptir.
Altı tane ıssız ada Foça’nın hemen önünde bulunur. Bu adaların arasındaki en büyük olan ada Orak Adasıdır. Fok balığını andıran silueti ile diğer adaların ismi ise Metalik Ada, Hayırsız Ada, Fener Adası, Kartdere Adası ve İncir Adasıdır. Orak Adada çalılık olan kumsal bir bölge bulunur. Adalar ve çevresinde bulunan koylar fokların yaşam alanıdır.
Batı Anadolu’da bulunan 12 İyon kentinden sadece biri olan Phokaia’lılar Atneha için M.Ö. 590 ila 580 senelerinde inşa edilmeye başlanan bir İyon kalıntısıdır.
M.Ö. 580 senesinde tapınaklarda bulunan surların bir kısmı harçsız olarak kullanılmıştır. Roma dönemindeki surlarda kullanılan kireç harcı bulunurken; Osmanlı ve Ceneviz dönemlerinde surlarda kiremit, tuğla parçası, kum ve kireç harcından oluşan Horasan Harcının kullanıldığı bir tapınaktır.
Foça’da yapılan son zamanlarda yapılan kazılarda Foça’nın Arkaik döneminde 5 kilometre uzunluğa sahip olan surlar ortaya çıkmıştır. Yapılan kazı çalışmalarında surların duvarları bulunmuştur. Herodot’un bu duvarlardan sıkça bahsetmiş olması nedeni ile bu duvarlar Heredot duvarları olarak anılmaya başlanmıştır.
Foça’nın yaklaşık olarak 8 km kadar doğu tarafında yer alan, yol kenarında kurumuş olan bir dere yatağındaki Taş ev M.Ö. 4. Yüzyılda inşa edilmiştir. Perslerin etkisi ile inşa edilen bu ev, yarı yontulmuş olan kaya mezara benzer şekli ile oldukça dikkat çekmektedir.
Antik Çağ döneminde kayaların oyulması ile yapılmış olan bir aileye ait kaya mezarı olan bu yapı; iki mezar odası ve uzun bir yoldan oluşmaktadır. Foça merkezine uzaklığı 2 km olan Çan tepesinin eteğinde bulunan bu mezar M.Ö. 4. Yüzyıla aittir.
Foça’ya doğru inen yokuşun hemen sol tarafında kalan Top Dağı ve bu dağın üzerinde bulunan tarihi yel değirmenleri vardır. Yıkılmak üzere görünen bu yel değirmenleri, hem geçmişi hatırlatıyor hem de oldukça güzel bir manzara sunuyor. Günümüzde yel değirmenlerine yapılacak olan restorasyon çalışmaları konuşulmaktadır.
Deniz manzarasına sahip olan bir köydür. Bu köyde dar sokaklar ve taş evler oldukça sevimli bir görüntü oluşturur. Köyün doğal ve tarihi yapısını koruması ile Foça’da gezilmesi gereken yerlerden biridir. Kozbeyli Köyü’nde meşhur olan dibek kahvesinin de tadına bakılabilir. Oldukça güzel bir doğa içinde olan bu köyde çok sayıda ziyaretçi bulunur.
Foça’nın bütün plajları mavi bayraklı olan plajlardır. Denizin dibini kolaylıkla görebilecek kadar berrak suya sahip olan denizi ile tatilin ve yüzmenin tadına doyulamayacak olan tatil beldelerinden biridir. Plajların kenarlarında birçok kafe, restoran ve otel bulunmaktadır. Foça merkeze 2 km uzaklıkta olan Karakum Plajı en güzel plajlardan biridir. Geniş kumsalı, tertemiz mavi bayraklı denizi ile ziyaretçilere çok iyi bir alan sunmaktadır. Halka açık olan plajların keyfi ve yaz tatilinin keyfini doyasıya çıkarabilecek plajlara sahiptir.