Etkili bir savunma aracı: Posa

 

TAYLAN KÜMELİ / bir kibrit kutusu lezzet

Bitkisel kaynaklı besinlerin insandaki sindirim enzimleri tarafından parçalanmayan kısımlarına posa denir. Posalı besinler bağırsaklarda sindirilmez, ancak diğer besinlerin sindirilmesine ve emilmesine yardım ederler.

İki ana gruba ayrılırlar. Toplam diyet posasının çoğunluğu çözünmez posadır. Çözülür posa oranı değişik analitik yöntemlere göre yüzde 15 ile 50 arasındadır. Çözünmeyen posalar tam buğday unundan yapılmış ürünler, buğday ve mısır ekmeği, meyve kabukları, kök sebzeler dahil çeşitli sebzelerdir.
Çözünen posalar ise kurubaklagiller, bezelye, yulaf, arpa, elma, portakal, havuç gibi birçok meyve ve sebzede bulunur. Bazı besinler ise hem çözünür posa hem de çözünmez posa içerir.

Posanın faydaları
Diyet posası enerji yoğunluğu düşük olduğundan ve su çekici özelliğinden dolayı mide içeriğinin yoğunluğunu artırarak midenin boşalmasını geciktirir. Mide boşalmadığı için tokluk hissini artırarak yeme isteğini azaltır.

Enerji içermediği ve tokluk hissi verdiğinden, kalp-damar hastalıkları için bir risk faktörü olan şişmanlığın önlenmesine yardımcı olur. Özellikle zayıflama amacıyla bir program takip ederken posalı bir besinle beraber tüketilecek suyla tokluk hissi daha da artırılarak doyum sağlanır.

Karbonhidrat, kan şekeri üzerinde etkisi en fazla olan besin öğesidir. Posa da bir karbonhidrattır ama vücutta diğer karbonhidratlar gibi parçalanmaz. İnce bağırsakta yoğunluğu artırarak sindirim enzimlerine etki eder ve böylece basit yapıdaki karbonhidratların emilimini azaltır.

Kabızlığı önler
Dışkılama sıklığı ve dışkı ağırlığını artırarak bağırsakta oluşan kalıntıların hızla dışarı atılmasını sağlar, kabızlığı önler.
Özelikle çözünür posa kalın bağırsak florasını olumlu yönde değiştirerek zararlı bakterilerin çoğalmasını, bunların kanserojen maddeler üretmesini önler, toksik öğelerin bağırsak hücresiyle temas süresini azaltarak kalın bağırsağı kansere karşı korur.
Bağırsaklardan kolesterol ölçüsü safra asitlerinin emilimini azaltarak ve karaciğerde kolesterol sentezini yavaşlatarak kan kolesterolünün düşürülmesine yardımcı olur. Posa içeriği yüksek besinlerin genellikle glisemik indeksleri düşüktür. Bu tür besinlerin özellikle diyabet hastalarının beslenme düzenleri içerisinde yer alması kan şekerinin dengelenmesi açısından son derece önemlidir.

Haftanın öğüdü

Posa alımını artırmak için ne yapmalısınız?
Sabah kahvaltısında az yağlı peynirinizi tahıllı ekmeğinizle yiyin. Yoğurdunuzu veya sütünüzü içine yulaf ezmesi, diğer kahvaltılık gevrekleri, kuru veya taze meyve ya da badem, fındık gibi kuruyemişleri ekleyerek tüketin.
Ara öğünlerinizde atıştırmak için meyve ve sebze tercih edin. Meyve suyu içme yerine meyvenin kendisini tüketin. Meyve ve sebzelerinizi tüketirken eğer mümkünse kabuklarını soymayın.
Kahvaltılık gevreklerinize, yoğurt ve salatalarınıza posa kaynağı ve omega 3 bakımından zengin keten tohumunu ekleyin.
Öğle veya akşam yemeklerinizde sebze ve salataları, kurubaklagilleri, beyaz yerine kepekli makarna ve esmer pirinci veya bulgur pilavını tercih edin.
Sebze yemeklerinize ve salatalarınıza haşlanmış kurubaklagilleri ekleyin.
Tahıllı ekmekten sandviç yapın, arasına da taze marul ve ıspanak yaprakları koyun.
Küçük parçalar halinde doğranmış brokoli, kabak ve havuçları haşlayıp makarnanıza katın. Balıklı, tavuklu ve yumurtalı salatalarınıza ızgara sebze ilave edin.