Abbas Güçlü

Ara tatilin rehaveti bitmeden, hafta sonu yeni bir tatil daha başlıyor. Bu kez, iki haftalık.

Öğrenciler elbette sevinecektir ama veli ve öğretmenler bu konuda ne düşünüyor, gerçekten merak ediyorum...

Tatil olmasın mı, elbette olsun ama okula gidilen gün sayısından daha çok olmamalı!

4 yarıyıllı sistem bu yıl ilk kez uygulanıyor. Sonuçlarını elbette yıl sonunda çok daha net göreceğiz ama gelen ilk sinyaller sanki taşların henüz yerli yerine oturmadığı yönünde.

Sistem önümüzdeki süreçte rayına mı oturur yoksa çok daha karmaşık hale mi gelir hep birlikte göreceğiz.

4 yarıyıllı sistemi savunanlar başka ülkelerde de benzeri uygulamalar var diye kendilerini haklı çıkarmaya çalışıyor.

Haklılar. Evet, onlarda da var.

Peki, onlarda eğitim süresi kaç iş günü, bizde kaç gün?

Tatil kültürümüz eskiden çok geniş yelpazede değildi.

Tatil deyince, akla ilk gelen, deniz, kum, güneş oluyordu. Sonra kervana, kültür turları eklendi.

Kış turizmi canlanmaya başladı. Gastronomi, eğlence, termal, kongre turları derken, yelpaze genişledikçe genişledi.

Seçenekler arttıkça da karar verme süreci daha bir zora girdi.

Köy okullarıyla ilgili durum tespiti yapmak için dün İzmir Urla’nın Bademler köyündeydim.

Bademler deyip geçmeyin, ülkemizin en önemli köylerinden biri. Örneğin tiyatrosu, oyuncak müzesi, kalkınma kooperatifi, koleji olan ender köylerimizden biri. Çoğunluğu yazlıkçılar olmak üzere bin 500 hanelik bir köy. İlk ve ortaokulundan mezun olanlar arasında bakanlar, milletvekilleri, profesörler var.

Yöresel ürünler pazarını ilk açan köyümüz, daha da önemlisi, eğitim seviyesi en yüksek 10 köy sayın deseniz, biri de o olur!..

Kalabalık bir köy olmasına rağmen, yeterince çocuk yok. Olanlar da ya köydeki ya da çevredeki kolejlere gönderilmiş. Devlet okullarını tercih edenler de Urla’daki, Güzelbahçe’deki okulları tercih etmiş. Bu yüzden de öğrenci sayısı azalmış. Azalınca da MEB’in eline, okulu kapatmak için altın fırsat geçmiş. Okulu nasıl ayakta tutarım diye değil, nasıl kapatırım diye kafa yormaya başlamış! Köy sakinleri de MEB’den geri kalmamış, “en iyi okul, en yakın okul” gerçeğini göz ardı ederek, uzaktaki okullarda daha iyi eğitim arayışına girmişler.

Köy okulları neden yeniden açılmalı, köyler neden hayat bulmalı ve çok daha önemlisi, bunu nasıl başarabiliriz?..

Önce ilk sorudan başlayalım:

Köy okulları yeniden açılmalı, çünkü köylerin yeniden canlanması gerekiyor. Yoksa aç kalırız!

Bunun sinyalleri ne zamandır geliyor! Hem de giderek artan bir tonda! Görmezden gelmeye devam edersek, bunun faturası çok daha ağır olabilir!..

Gelelim ikinci soruya:

Köylerin yeniden canlanması gerekiyor, çünkü köyler yeniden canlanmadan okul açmanın bir anlamı yok. Köyleri canlandırmanın yolu da köyde yaşamanın ve üretmenin yeniden cazip hale gelmesinden geçiyor.

Peki, bütün bunlar nasıl olacak?

İşte en önemli soru bu!

Dünya, Bilişim Çağı’nı, Dijital Çağ’ı, Yapay Zekâ Çağı’nı konuşurken biz hâlâ okuma-yazma sorununu çözemedik.

Zorunlu eğitimi 12 yıla çıkarttık ama çocukları okulda tutamıyoruz.

En önemlisi de kırsaldaki çocuklarımızı adeta unuttuk.

Taşımalı eğitim diye ucube bir sistem yarattık, kime ne faydası var belli değil!

Cumhuriyet’in en zor dönemlerinde, Anadolu’nun en ücra köşelerine kadar okullar açıp, öğretmenler gönderdik ama şimdi paraya para demediğimiz, israfın diz boyu olduğu bir dönemde, sadece köy okullarımızı değil köylerimizi de yok ettik!..

Bugüne elbette bir günde gelinmedi ama bu böyle gitmez, gitmemeli de!..

Köy her yerde var!

Bugünün dünyasında, köye dayalı bir toplum elbette düşünülemez ama köysüz bir ülke de söz konusu olamaz.

Atatürk “Köylü milletin efendisidir” diyerek onları baş tacı etmişti, sonrakiler, köylülükten utanıp, kentli bir toplum yarattılar.

Topraktan, üretimden, paylaşımdan uzaklaştırıp, bizi bize yabancı ettiler...

“Memleketimin her yeri benim vatanımdır” diyen en idealist öğretmenlerimizi bile, KPSS, Sözleşmeli, Ücretli, Mülakat diye ayrıştırarak mesleklerine küstürdük!..

O da yetmedi, bir gecede on binlerce köy okulunu kapatıp, adeta köylerde yaşama son verdik!..

Patatesi, soğanı, samanı dışarıdan ithal eder hale geldik!..

Başarının ölçütü, üretim değil, puan ve para oldu...

Eğitime yön veren kurumlar öğrenciye, veliye, mesleğine yabancılaştı, toplum da öğretmene...

Üniversite, lise, ortaokul ve hatta ilkokullarda öğrencilerin sosyoekonomik ve psikolojik sorunlarıyla ilgilenen kalmadı.

“Siz hiç aç yattınız mı? Milyonlarca üniversite öğrencisi, günü tek öğün yemekle geçiriyor, okula da yürüyerek gidip, geliyor! Çünkü ceplerinde para yok! Karnı doymayan öğrenciden verim bekleyemezsiniz! Önemli olan, ne kadar çok öğrencimiz olduğu değil, kaçına aş, iş verdiğimizdir. Onlar cop değil, yemek istiyor!..”

Yukarıdaki satırları bu köşede yayımladıktan sonra, 24 saatte, bir milyonun üzerinde kişi görüntüledi, Twitter’da binlerce kişi birbirine gönderdi. Çünkü İstanbul Üniversitesi’nin aldığı karar, herkesi derinden etkiledi. Üzerinden 48 saat geçmeden Sibel’in intihar haberi geldi. En çok üzen de, Twitter hesabındaki son sözleri oldu:

“Yemekhane kartımda para kalmamış, sadece bir liram var!..”

Siz hiç aç yattınız mı yazısını işte bu yüzden yazmıştım.

Öğrencilerden pek çoğunun cebinde de yemekhane kartında da Sibel’inkinden daha çok para yoktu.

İşte bu yüzden kahvaltıyı kaldırıp, ikinci öğün yemeği 3.5 liradan 18.5 liraya çıkartmak yanlışların en büyüğüydü.

Ve, dün, İstanbul Üniversitesi, geri adım atarak yanlıştan döndü!

Yapılan son düzenlemeyi iptal ederek, sabah kahvaltısı, öğle ve akşam yemeklerinin önceden olduğu gibi aynen devam etmesi kararı aldı.

Eğitim sistemi değişmez mi, elbette değişir. Çağ değişiyorsa, yaşam değişiyorsa, meslekler değişiyorsa, eğitim sisteminin de günümüz koşullarına göre değişmesi kaçınılmaz!

Peki, bu değişim nasıl olmalı? İşte asıl sorun bu!..

Cumhuriyet tarihi boyunca eğitimde çok önemli mesafeler kaydettik. Altyapı sorunumuz büyük ölçüde çözüldü. Eminiz ki daha da iyi olacaktır.

Peki, sıkıntı nerede?