Aman dişlerinize dikkat!

Diyalog Kolay olmadı ama kendimi bir kez daha Çapa'da buldum. İÜ Diş Hekimliği Fakültesi Çene Cerrahi Bölümü hocalarından Prof. Dr. Osman Gümrü'nün koltuğuna oturdum. Hoca, yine zor olacak galiba dedi. Dediği de oldu. Sinir uçları dişin derinliklerine kadar salkım saçak yayıldığı için dişi dörde bölmek zorunda kaldılar. Düşünün o anı. Ellerinde delici, kesici, çekici aletler sanki sondaj yapıyorlar. Meşakkatli bir meslek. Daracık alanda zoru gerçekleştiriyorlar. Sinirlerden biri azıcık tahriş olsa, yüzünüzün bir bölümündeki algılama belki de hepten yok olacak. O yüzden çok dikkatliler. Ama bir o kadar da gaddarlar. Oydukça oyuyorlar.Diş operasyonu neyse de beni asıl ürküten hep o iğneler oluyor. Kalçanın bir o tarafından bir bu tarafından. O yetmiyor daha beş gün devam edecek. Enfeksiyon içinmiş.Peki tüm bu acıları niye çekiyorum? İleride daha büyük sıkıntılar yaşamamak için. İşte bu yüzden, çocuklarınızın 20'lik dişleri çıktığı anda kök budak salmadan hemen gidip çektirin. Eğer sizinkiler de bir yerlerde saklanmaya devam ediyorsa, bir an önce kurtulmaya bakın, çünkü bugün olmasa bile yarın mutlaka sorun yaratabilirlermiş. 20 yaş dişlerimin üçü, damakta gömülü kalmış. Geçen yıl, ağrı yapınca birini çektirdim. Aman ne acı! Kuytu bir yerdeymiş. Üç saat süren zor bir ameliyatla çıkardılar. Günlerce ağrı sızı çektim. Yüzümün bir yanı da balon gibi şişmişti. Bu yüzden, bırakın bir daha dişçiye gitmeyi, önünden geçmeyi bile aklımdan geçirmiyordum ki, alt çenenin diğer yanındaki 20'lik, beni de çıkarın diye sinyal vermeye başladı. Prof. Gümrü, bu konunun en önemli uzmanlarından biri. Kendisini hazır bulmuşken, sizleri de bilgilendirmesini rica ettim. Sağ olsun,bütün ayrıntıları anlattı:"İnsanlarda alt ve üst çenede sağ ve sol tarafta olmak üzere toplam dört adet yirmi yaş dişi bulunmaktadır. Bu dişler normal şartlarda 17-22 yaşlarında çenelerdeki yerlerini alırlar.Bu yaşlarda yerini alamayan yirmi yaş dişlerine, gömük yirmi yaş dişi diyoruz.Yirmi yaş dişlerinin gömük kalma nedenleri ise şunlardır:1. İnsanların filogenetik evrimine bağlı olarak çene kemikleri küçülmekte, fakat dişlerin sayısı ve hacimlerinde herhangi bir azalma olmamaktadır. Bu nedenle büyük çenelere sığabilen bu dişler küçülmüş olan çenelere sığamamakta ve son olarak sürmesi gereken yirmi yaş dişleri yer bulamadığı için çene içerisinde gömük kalmaktadır.2. Bilim ve teknolojinin ilerlemesine bağlı olarak pişirme teknikleri de gelişmiştir. İşte bu çok pişirilmiş yumuşak yiyeceklerle beslenen çocukların çene kemikleri yeterince fonksiyon yapmadığı için gelişemez ve küçük kalır. Dolayısıyla dişler bu küçük çenelere sığamaz ve en son süren yirmi yaş dişi gömük kalır. Peki gömük yirmi yaş dişlerinin ne gibi zararları olur?1. Hiçbir diş gömük kalmak için oluşmaz. Her yirmi yaş dişi çenedeki yerini alabilmek için mutlaka sürmeye çalışır ve çıkabilmek için de önündeki dişleri iterek sıkıştırır ve diğer sağlıklı ve düzgün çıkmış dişlerde çapraşıklık yaratır. 2. Gömük yirmi yaş dişinin baskısı sonucu diğer dişlerin eksenlerinde eğilmeler olur.Bu da alt ve üst çene dişleri arasındaki uyumsuzluk yaratarak çene ekleminde tıkırtılara ve ilerleyen süreçte kulak önünde dayanılmaz ağrılara neden olabilir.3. Perikoronit dediğimiz dişeti hastalığına neden olur.4. Gömük yirmi yaş dişi, çene kemiğinin devamlılığını bozduğu için, çenenin o bölgede zayıf kalmasına neden olur. Bir kaza anında çene o noktadan kolayca kırılabilir.5. Gömük dişler uzun süre yerlerinde bırakılırsa çok büyük kistlere ve tümörlere neden olabilir. Bu kist ve tümörler fark edilmezse çeneyi kırabilecek boyuta ulaşabilirler.Yukarıda belirtilen kötü durumlara maruz kalmamak için herkesin yılda bir kez panoramik radyografi çektirerek diş ve çene yapısını kontrol ettirmesinde sonsuz yarar var. Gömük diş çıkmayacak pozisyonda ise mutlaka ameliyatla çıkarılmalıdır. Ancak bazı gömük yirmi yaş dişlerinin çıkarılması pek kolay olmayabilir ve duyu kayıplarından çene kırılmasına kadar varabilen komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle ameliyatların ancak çene cerrahları tarafından yapılması uygun olur."Özetin özeti: Diş deyip geçmeyin. Onlara iyi bakın. aguclu@milliyet.com.tr Niye çıkamıyorlar?