EN gencinden en yaşlısına, en okumuşundan en eğitimsizine, en zengininden en fakirine hangi anne - babaya, "çoçuğunuzun büyüdüğünde ne olmasını isterdiniz?" diye bir soru yöneltilse, alacağınız cevaplar hep abartılıdır.
İlgi, yetenek ve başarılarına göre olabileceklerinden çok, hep gönülden geçenler dile getirilir.
Her ne kadar ilkokula başlayan her 100 öğrenciden ancak 11'i üniversiteyi bitirebilse de, başlangıçta tüm ailelerin dileği, çocuklarının en iyi üniversitelerin en iyi bölümlerinde okumasıdır. Kimi doktor olmasını ister, kimi de mühendis...
Hemen hiç kimse, başlangıçta, çocuğu işçi, memur, berber, oto tamircisi, çiftçi ya da teknisyen olsun istemez. Kendisi okuyamamıştır, ama çocuğu mutlaka okusun ister. "Gerekirse ceketimi satar, çocuğu mutlaka okuturum" sözü Anadolu'da çok yaygındır.
Ama sonuçta kimi okumayı sevmediğinden, kimi de öğrenim olanaklarının kısıtlı olmasından, o başlangıçta hiç adını bile duymak istemediği mesleklerden birine girmek zorunda kalır.
Türkiye'de üniversite ve popüler mesleklere böylesine yoğun yönelmenin altında yatan gerçek, eğitimin statü kazandıran en önemli etkenlerin başında gelmesidir.
Osmanlı İmparatorluğu'nun yüzyıllarca süren bir çöküş döneminden sonra kurulan Cumhuriyet Türkiye'sinde para ve diploma, vatandaş için iki önemli referanstı. Paraya Menderes ve Özal'lı yıllardan sonra fazlasıyla kavuştu. Ama özlemini duyduğu diplomaya henüz yeterince sahip olamadı. Bu yüzden, ebeveynler kendi yakalayamadıkları fırsatı, şimdi çocukları değerlendirsin istiyorlar.
Bu arada anne - babaların, çocuklarının meslek seçimine ilişkin görüşlerinde de önemli değişimler var. PİAR'ın 1993 ve 1997 yıllarında yaptığı iki anket bu değişimi en çarpıcı şekilde ortaya koyuyor. Yıllar ilerledikçe, oy verecek parti bulamayan seçmen sayısındaki artış gibi, meslek seçiminde de kararsızların sayısı hızla artıyor. İşte anne - babaların 5 yıl arayla "Çocuğunuz ne olsun?" sorusuna verdikleri cevaplar: (Birinci oranlar 1993'e, ikinciler de 97'ye ait.)
Doktor (29.1, 16.4), mühendis (13.6, 6.8), avukat (6.0, 5.0), mimar (7.0, 3.7), hakim (2.7, 2.2), diş hekimi (4.0, 2.0), polis (2.0, 1.8), futbolcu (1.4, 1.5), tüccar / ticaret erbabı (2.2, 1.3), gazeteci (0.7, 12.), esnaf / zanaatkar (1.8, 0.9), bilgisayarcı (1.3, 0.9), işletmeci (0.8, 0.7), din görevlisi (1.5, 0.6), reklamcı (0.1, 0.3), artist (0.3, 0.2), politikacı (-, 0.2), eczacı (-, 0.2), diplomat (-, 0.1), diğer meslekler (2.3, 0.4), fikri yok (kararsızlar) (10.8, 45.5).
Anket, anlayanlara öylesine önemli mesajlar veriyor ki! Umarız alan birileri çıkar.
Yazara E-Posta: A.Guclu@milliyet.com.tr
