Geçtiğimiz günlerde intihar eden tıp fakültesi öğrencisi Enes Kara’nın ölümü hepimizin yüreklerini dağladı. Yaşadığı zorlukları ve neden intihar ettiğini açıkladığı video ise sosyal medyada yüz binlerce insan tarafından paylaşıldı. Belki de paylaşımlar yaparak toplumu bilinçlendirdiğimizi ya da duygularımızı paylaştığımızı zannediyoruz ancak bu tür görüntülerin paylaşılması intihar bulaşması dediğimiz çok tehlikeli bir duruma sebep olabiliyor.
İntihar genellikle derin bir umutsuzluk hissinden kaynaklanır. Artık sorunlarıyla baş edemediğini düşünen kimse tek çözümü intihar etmekte görebilir. Ayrıca yaşanılan ruh sağlığı problemleri intihar davranışı konusunda önemli risk faktörüdür. Yani intihar eden kişilerin önemli bir kısmı depresyon, bipolar duygulanım bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu ya da madde kullanımı gibi psikiyatrik rahatsızlıklardan muzdariptir. İntihar doğal bir tepki değil bir psikolojik problem işaretidir. Bu sebepledir ki intihar riski gösteren kişilerin psikiyatri servislerinde yatarak tedavi almaları gerekir.
Çevremizdeki insanların intihar ve ölüme dair söylemleri varsa dikkatli olmalıyız ve onları bu konuda yargılamak ya da ciddiye almamak gibi hatalara düşmemeliyiz. Çoğu durumda insanlar intihar girişiminde bulunmadan öncesinde yakınlarına bu konuda sinyaller ve uyarı işaretleri verebilir. Ama maalesef birçok insan çevresindeki birisinin, yaşamak istemiyorum gibi bir cümlesini o kötü bir şey yapmış gibi değerlendirip olumsuz tepkiler verebiliyor. Halbuki genelde bu tür söylemler bir çeşit yardım çığlığıdır, ben artık baş etmekte zorlanıyorum, bana yardım et demenin başka bir şeklidir. Bu neden bu konuda bilinçli olmamız çok önemli.
İntihar işaretlerinde sık karşılaştığımız bazı örnekler var: Kişinin sıklıkla ölümden bahsetmesi, umutsuzluğunu, çaresizliğini ifade etmesi, bunların yanında geçmişte intihar girişimi öyküsü olması, kişinin depresyonda olması, uzun bir hüzün ve depresif halde sonra birden her şey çözülmüş gibi davranması intihar riskini gösteren işaretlerdendir. Şunu unutmamak gerekiyor, intihar bir şımarıklık davranışı değildir. Bazen ebeveynler çocuklarının bu konudaki girişimlerine sen hayatın, imkânlarının değerini bilmiyorsun, senin yaptığın değer bilmezlik gibi yaklaşabiliyor. Ancak herkesin yaşamı algılaması kendi kişiliği üzerinden. Bazı insanlar bazı konularda çok daha fazla zorluklar yaşayabilir. Senin için kolay bir konu başkası için çok zor olabilir.
Ve başlıkta da belirttiğim gibi, sosyal medyada intihar eden kişilerin sözlerini, videolarını ve mektuplarını paylaşmak toplumda intihar sayısını artıran bir etkiye sahip. Buna intihar bulaşması deniliyor. Daha önce intihar girişimi olanlar, ergenlik döneminde olanlar, çeşitli ruh sağlığı problemleriyle uğraşan kişiler için bu tür paylaşımlar onları intihara sevk eden bir etkiye sahip olabiliyor. Sanki çözüm yolu ya da kurtuluş buymuş gibi. Halbuki geçmişinde intihar girişimi olup sağ kurtulan birçok insan sonrasında hayatı dolu dolu ve anlamlı bir şekilde yaşayabilmekte.
İntiharın aileden ya da sevdiklerinden bir intikam yolu olarak bahsedilmesi, intihar sürecinin detaylandırılması ve hatta bazı durumlarda intiharın romantize edilmesi maalesef çok fazla intihar bulaşmasına sebep olmaktadır. Kişisel olarak bu tür paylaşımlar yaparken buna çok dikkat etmenizi öneririm. Ayrıca kamu kurumlarının da bu konuda bazı önlemler almasının ve toplumu bilgilendirmesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum.
Kendine iyi davran, görüşmek üzere.
