Cem Kılıç

İş hayatına ilk kez girecekler için stajyerlik çok önemli bir süreç. Kişinin çalışma hayatını yaşayarak görmesi, yürüttüğü iş ile ilgili teknik ve mesleki birçok bilgiye sahip olması açısından staj yapmak oldukça faydalı.
Özellikle kurumsal şirketler, stajyerlik süresini, geleceğin insan kaynağının sağlanmasında çok etkili bir yöntem olarak kullanır. Şirkette staj süresince çalışmasını gözlemlediği bir kişinin gelecekte kendisine faydalı olacağına inandığında, o stajyeri kendi bünyesinde işe başlatan pek çok şirket var. Hatta stajyerliği deneme süresi gibi kullanan şirketlerin olduğunu da biliyoruz. Staj yapmış olmak, kişiyi tercih edilebilir kılıyor. Bir kişinin staj yapmış olması, o kişinin çalışma disiplinine sahip olduğunu ve çalışma deneyiminin bulunduğunu gösterir. İŞKUR’un staj programlarını tek bir kanaldan başvurulu hale getirmek istemesi ve SPK, Merkez Bankası gibi kurumların kendilerine özel staj programları tasarlamaları bu yüzden.

Giriş yaptıran da var
Stajyerlik doğası gereği geçicidir. Stajyerlik süresi bu nedenle sigortalılık açısından farklı değerlendirilir. Buna göre, meslek liselerinde okurken veya yükseköğrenimleri sırasında staj gören öğrenciler

SGK’ya ödenen primleri geri almanız mümkün

SORU: SGK’ya 4 yıldır prim ödüyorum. Sigortalı işe yeni girdim, yaşımız da geçti. Emeklilik yaş koşulunu yerine getirir de gerekli primleri toplayamazsam ne olacak? Boşuna mı prim ödeyeceğim?

CEVAP: Emeklilik için aranan yaşı doldurduğu halde emekliliğe yetecek kadar primi olmayanlar talepte bulunmaları halinde, ödemiş oldukları primleri ‘toptan ödeme’ adı altında geri alabilir. Emekli olmak için aranan yaşı doldurduğunuzda emekli olamazsanız, talep etmeniz halinde SGK’ya ödediğiniz primler iade edilir.

Ev hanımları da yurtdışı borçlanması yapabilir

İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası yürürlüğe girdiği günden bugüne bir yılı aşkın zaman geçti. Bu yasanın kamuoyunda en çok tartışılan tarafı iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve yardımcı sağlık personelinin zorunlu olarak istihdamı meselesi. Yasanın getirdiği en önemli yenilik, her işyerinin iş sağlığı ve güvenliği için bu personelleri çalıştıracak olması. Hatta apartmanların bile iş güvenliği uzmanından hizmet alacak olması kamuoyunu epeyce meşgul etti.
Başlangıçta iş güvenliği uzmanlarının sayıca az olması çok sayıda teknik eğitim sahibi kişiyi iş güvenliği uzmanı olabilmek için kurslara yöneltti. Uzman sayısının az olması piyasada uzmanlara yüksek ücretler ödenmesine neden oldu. Özellikle (A) sınıfı iş güvenliği uzmanlarının işyerlerinden ve Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimlerinden (OSGB) oldukça yüksek ücretler talep ettikleri görüldü.
Bu durumu engellemek ve gerekli insan kaynağının oluşmasını sağlamak amacıyla iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve yardımcı sağlık personeli istihdam yükümlülüğü bazı işyerleri için ertelendi. Bunun yanında iş güvenliği uzmanı sayısının arttırılması için pek çok çalışma yürütüldü. (B) ve (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlarının bir üst belge

Çocuk işçi problemi tüm dünyada büyük sorun. Türkiye de hızlı hareket ederek bu alandaki yükselişi durdurmak adına girişimde bulunmalı. Özellikle tarımdaki rakamlar endişe veriyor

Dünyada 215 milyon çocuk işçi bulunduğu tahmin ediliyor. Bunların çoğu tam zamanlı çalışıyor ve eğitim imkânından uzaklar. Tek işleri çalışmak. Çocuk işçilerden 41 milyon kız ve 74 milyon erkek ise çok tehlikeli koşullar altında çalışıyor.
Afrika’da 5 ila 17 yaş arasındaki her 4 çocuktan 1’i çocuk işçi durumunda. Dünyadaki çocuk işçilerin yüzde 60’ı tarım sektöründe çalıştırılıyor. Çocuk işçiliğine yönelik gerçekleştirilen tüm kampanya ve çabalara rağmen 2004 yılında 221 milyon olan çocuk işçi sayısı 2013 yılında ancak 215 milyona indirilebilmiş durumda. Yani çocuk işçiliğiyle mücadelede yapılması gereken çok şey, atılması gereken pek çok adım var.

Yoksulluktan besleniyor
Dünyada çocuk işçiliği ile yoksulluk arasında çok yakın bir ilişki var. Yoksul ve fert sayısının çok olduğu ailelerde çocuk işçi sayısı son derece yüksek. Yani yoksul ailelerde çocuklar, eve para getirecek işgücü olarak görülüyor ve yine çocukların eğitimden mahrum kalması o ailenin yoksul kalmasının nedeni oluyor. Yani

Emeklilikte, aylığı bağlayıp ödeyecek kurumun belirlenmesinde, sigortalıların emeklilik tarihinden geriye doğru prim veya kesenek ödenerek geçen son 7 yıllık fiili hizmet (360 x 7 = 2520 gün) süresi esas alınıyor.
Daha basit bir anlatımla, sigortalının son 7 yıllık fiili hizmet süresi içerisinde en fazla hangi kurumda hizmeti varsa, yani sigortalının son 7 yıllık fiili hizmet süresinin yarısından bir gün fazlası olan 1261 prim ödeme günü hangi kurumda geçmişse o kurumca veya hizmet süresinin eşit olması durumunda sigortalının bağlı olduğu son kurumca yaşlılık -emeklilik- aylığı bağlanıyor.
Bu konu çalışanlar tarafından bilinmediği için, emeklilik döneminde kötü sürprizlerle karşılaşanlar olabiliyor. Bu nedenle konunun tüm çalışanlarca, özellikle emeklilik tarihi yaklaşanlar bakımından bilinmesinde fayda var.

ASKERLİK...
SORU:: Askerlik borçlanmasının sigortalıların yani 4-a’lıların emeklilik yaşını düşüreceği doğru mu?
* Turgut Akın

Türkiye’nin nüfusu, nüfus artışını destekleyici politikalara rağmen azalma eğiliminde. 2013 yılı itibarıyla 76 milyon 481 bin olan nüfusumuz, TÜİK tahminlerine göre 2050 yılında 93 milyon olacak ve bu tarihten sonra azalmaya başlayacak. Bu azalma bugün Avrupa’nın yaşadığı yaşlı nüfus problemini ilerleyen dönemde Türkiye’nin de yaşayacağını gösteriyor.
2013 yılı verilerine göre 55 yaş ve üstü kişilerin toplam nüfus içerisindeki payı yüzde 15.9. Nüfus projeksiyonlarına göre bu oran 2023 yılında yüzde 20.3 olacak.
Farklı bir projeksiyona göre ise sonuçlar daha da kötü. 2075 yılında Türkiye’de 65 yaş üstü nüfus, toplam nüfus içerisinde yüzde 27.7 paya sahip olacak. Bu oran 2013 yılı için yüzde 7.7. Yani şu an her 100 kişiden yalnızca 7’si 65 yaş ve üstü iken bu sayı 2075 yılında 27’ye çıkacak.

Yeni sorunlar bizleri bekliyor
Nüfusumuz şu an genç bir yapıda. Peki, yaşlanınca ne olacak? İlk akla gelen sağlık harcamalarının artacağı. Bugün yaşlı nüfus yapısına sahip bütün gelişmiş ülkelerde bu harcamalar artmış durumda.
Sosyal devlet olmanın bir unsuru olarak yaşlılara hakettikleri sağlık ve bakım hizmetlerinin sağlanması gelişmiş modern ülkelerin temel görevlerinden bir

Esnek çalışma yöntemi özellikle gelişmiş ülkelerde işsizlikle mücadelede kullanılan bir yöntem. Hollanda’da istihdam edilen kişilerin yarısı part time çalışıyor. Bu oran kadınlarda yüzde 77. Yani çalışan her dört kadından üçü part time işlerde. Türkiye’de toplam istihdamın sadece yüzde 12.8’i part time istihdam içerisinde. Ülkemizde kadınlar içerisinde bu oran yüzde 25.3.
Esnek çalışma yöntemlerini uygulayan ülkelerde part time çalışanların sosyal güvencelerinin yan uygulamalar ile sağlandığını ve bunun yanında özellikle nüfusun yaşlanmasını önlemek adına çocuk sayısının artırılmasına yönelik teşvikler düzenlendiğini görüyoruz.

Özel istihdam büroları geçici işçi tedarik edecek

Geçici iş ilişkisi esnek istihdam modelleri içerisinde en çok tartışma yaratan çalışma biçimi. Daha önce Meclis’ten geçen yasa, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmayınca, hayata geçememişti. Bu sefer sosyal tarafların katılımının öngörüldüğü ve gerekli önlemlerin alındığı bir yapının hayata geçirilmesi hedefleniyor.
Buna göre öncelikle İŞKUR tarafından yetkilendirilmiş özel istihdam bürolarının geçici iş ilişkisi kurmasına izin verilecek. Özel istihdam büroları, işverenlerle geçici işçi

SORU: Sigortalıydım, kıdem tazminatımı verip işten çıkardılar. Ağustos 2012 yılında şirket kurdum, kardeşimle beraber şirket ortağıyım. Bağ-Kur’lu olmak zorunda mıyım, daha önceki sigortamı sürdürsem olmaz mı?
Can Yeşiltay

CEVAP: 1 Ekim 2008 tarihinden sonra, çıkarılan reform yasasına göre, kişilerin kendi işyerlerinde ya da ortak oldukları işyerlerinde 4-a’lı yani sigortalı olmalarının önü tıkandı. Mevcut yasal çerçevede ortağı olunan işyerinde sigortalı olarak çalışmak mümkün değil. Ancak, herhangi bir başka işyerinde 4-a sigortalısı olarak çalışabilirsiniz.
Diğer yandan o dönemde Meclisten geçen Torba Yasa uyarınca, 1 Mart 2011 sonrasında, 4-b’lilere, eski adıyla Bağ-Kur’lulara başka bir işyerinde sigortalı çalışarak 4-a şartlarıyla sigortaya prim ödeme imkanı tanındığından, bu 4-a sigortanız devam ettiği müddetçe şirket ortaklığından dolayı Bağ-Kur’lu yani 4-b’li olmanız gerekmiyor.

Askere giden esnaf prim ödeyecek mi?