Cem Kılıç

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin kadın istihdamını artırmaya yönelik paketle ilgili herhangi bir endişeye gerek olmadığını söylüyor. Paketin tamamı bilinmediğinden güçlü tarafların yeterince tartışılamadığını ve eksik bilgi üzerine boş yere endişe duyulduğunu belirten Şahin, “Özel sektör rahat olsun.
Çünkü biz 10 yıldan beri özel sektörün önündeki engelleri kaldıracak ve omuzlarındaki yükü azaltacak bir ekonomik program hazırladık” diyor. Bakan Şahin kadın istihdamında Fransız modelinden bahsediyor.
Fransa’nın başkenti Paris’te iş dünyasında kadın oranının yüzde 69 olduğunu belirten Şahin bunun yüzde 40’ının esnek çalışmayla, Türkiye’de uygulanacak modelle yapıldığını anlatıyor.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nda Bakan Şahin’le yeni paketi konuştuk.

Özel sektör pakette neler bulacak?

Özel sektöre yeni yük getirmek veya kadının istihdamı önünde yeni engeller oluşturmak değil seçenekleri artırmak, seçeneklerle beraber katı çalışma hayatındaki durumu rahatlatmak istiyoruz. Peki bu nasıl olacak?

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2012 yılı sonunda kayıtdışıyla mücadele için uygulamaya koyduğu “meslek kodlaması” sistemi işe yaradı. SGK’nın prim gelirlerinde bugün itibariyle ciddi bir artış görülüyor. 2013 itibariyle prim gelirleri öngörülenden yaklaşık 4.2 milyar TL fazla verdi.
Kayıt içinde kayıtdışılık dediğimiz, çalışanların aldıkları ücretten daha düşük seviyede ücretle sigortaya bildirilmeleri. Çalışan ayda 3 bin TL ücret alıyor, ancak işveren bu çalışanını asgari ücretten SGK’ya bildiriyorsa işte bu duruma kayıt içinde kayıtdışılık diyoruz. Bu şekilde işveren çalışanı adına daha az prim ödemiş oluyor. SGK’da bu yolla prim kaybediyor, gelirleriyle giderlerini denkleştiremediği için her yıl devlet bütçesinden yardım almak zorunda kalıyor.

Asıl çalışan kaybediyor
Bu kaçak türünde asıl kaybeden çalışanın kendisi. Emekli olduğu dönemde alacağı aylık, primleri düşükten gösterildiği için gerçekte alabileceği emekli aylığının çok altında kalıyor. Özellikle Ekim 2008 sonrasında aylık hesabında daha düşük aylık bağlama oranı devreye girdiğinden asgari ücretten primi yatanın alacağı aylık da en düşük emekli aylığı kadar oluyor.
Çalışanın primini düşükten yatırma

Çalışma Meclisi dün Başbakan Recep Erdoğan’ın da katıldığı toplantıyla çalışmalarına başladı. Bu Meclis yaklaşık 10 yıl aradan sonra tekrar toplanıyor. Aslında her yıl toplanması gereken bu platform bu yıl için önemli değişikliklerin olacağının ilk sinyali gibi.
Başbakan açılış konuşmasında çok önemli bir kaç noktaya değindi. İlk olarak çalışma hayatında memur - işçi ayrımının pek çok sorunun temelinde yattığını belirten Başbakan, belirli ölçüde ücret farklılıklarının ve sendikal anlayışın bu farklılık dolayısıyla ortaya çıktığını anlattı. Ücret pazarlıklarında yaşanan sıkıntıların ve bazı aksaklıkların “memura bu kadar zam yapıldı, işçiye şu kadar yapıldı” düşüncesi nedeniyle kaynaklandığını söyleyen Başbakan bu sorunu aşmak için sendikalardan görüşte bulunmalarını istedi. Kamu personel sisteminin oldukça dağınık olan yapısını sadeleştirme çalışmaları aslında başlatılmıştı. Başbakan’ın bugün söyledikleri bu çalışmanın da ötesine geçmiş oldu.

Taşerona müjde yolda
Kıdem tazminatında alt işverenlik uygulamasının bir deneme olabileceğine değinen Başbakan, “Fon oluşturulursa taşeron işçileri de bu haktan yararlanabilir” diyerek tarafları anlaşmaya davet etti.
Anlaşılan o

SORU: Annem 1955 doğumlu. 3 çocuk annesi. Doğumlardan sonra 1998’de ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başladı. Bu doğumlar için borçlanma yapması mümkün mü?
CEVAP: Mevzuatımıza göre, sigorta başlangıç tarihinden sonraki doğumlarda, doğum tarihinden sonraki iki yıllık sürede prim ödenmeyen günler borçlanılabilir. Bir doğum için 720 gün, en fazla iki doğum borçlanılarak toplam 1440 gün kazanılabiliyor.
Annenizin 3 doğumu da sigorta başlangıç tarihinden önce olduğundan, doğum borçlanması yapması mümkün değil.
Şu sıralar üzerinde çokça konuşulan kadın istihdamı teşvik paketinde, doğum borçlanması ile ilgili hususlara yer veriliyor. Özellikle nüfus artışını teşvik bağlamında, yeni düzenlemede doğum borçlanma sayısının üçe çıkacağı konuşuluyor. Bu sigortalı kadınların 720 gün daha fazla prim toplamalarına neden olacak. Bu yönüyle oldukça olumlu.
Bir diğer değişiklik ise, uzun zamandır söylediğimiz, ısrarcı olduğumuz, sigorta başlangıcı öncesinde yapılan doğumların da borçlanılabilmesi. Erkekler sigorta öncesi yaptıkları askerlik hizmetini borçlanabiliyorlarsa, kadınlara da sigorta öncesi yaptıkları doğumları borçlanma hakkı tanınmalıdır. Gelen bilgiler düzenlemenin bu yönde

Türkiye’de istihdam edilen 26 milyon kişiden 5 milyonu sanayi sektöründe istihdam ediliyor. Yani toplam istihdamın yüzde 19’u. Bu rakam tarımda istihdam edilenlerden daha düşük. 2013 Yılı Haziran ayı verilerine göre 6 milyon 400 bin kişi tarım sektöründe istihdam ediliyor. Sanayi istihdamı, tarımdaki daralma, makineleşme ve sübvansiyonların kaldırılmasına rağmen halen daha tarım istihdamının gerisinde.
Son 9 yılda tarımın toplam istihdam içerisindeki payı yüzde 4 azalmış durumda. Ancak sanayi istihdamı bu periyotta artmadığı gibi istihdam artışından da pay alamamış durumda. 9 Yıllık süreçte yaratılan işlerin büyük bölümü hizmetler sektöründe.
Sanayi sektörü istihdamı ise işgücü piyasası ve toplumsal yapı açısından son derece önemli. Sanayi sektöründeki istihdam, hizmetler sektörüne oranla daha düzenli ve işyeri büyüklüğünün yüksek olduğu işyerlerinde gerçekleşiyor. Bu nedenle pek çok koruma mekanizmasının işlemesi daha kolay gerçekleşiyor. Ayrıca tarım ve hizmetler sektörüne kıyasla, kayıtdışılığın çok daha az gerçekleştiği bir istihdam biçimi söz konusu. Bu nedenle sanayi sektörü istihdamının artması işgücü piyasasının kalitesi açısından önemli.

Ar-Ge Türkiye’nin

Son yıllarda ülkemizde yabancı kadınların ev ve bakım hizmetlerinde yoğun olarak çalıştırıldıklarını görüyoruz. Gelenlerin büyük bölümü Rusya, Ukrayna, Moldova, Gürcistan ve Türk Cumhuriyetlerinden. Yılda yaklaşık 50 bin kadının sırf bu amaçla Türkiye’ye geldiği belirtiliyor.
Türk çalışanların standartları yüksek bir istihdam talep etmesi ve iki katı ücret istemesi Türkiye’de yabancı bakıcı ilgisini artırıyor. Türkiye’ye gelen yabancı çalışanların büyük bölümünün vize süreleri içerisinde kaçak olarak çalıştırıldığı biliniyor.
Bunun durumun önüne geçmek için Bakanlar Kurulu geçen yıl yeni karar aldı ve vize muafiyet süreleri yeniden düzenlendi. Üç ay Türkiye’de kalan bir yabancının kendi ülkesinde üç ay kalmadan tekrar Türkiye’ye girmesinin önü kapatıldı.
Bu düzenlemeyle, aileler, devamlılık sağlamak amacıyla bu çalışanları için “çalışma izni” başvurusunda bulunmaya başladılar.

40 bin kişiyi bulacak
Diğer yandan Çalışma Bakanı’nın direktifiyle çıkarılan genelgeyle eskiden yabancı çalıştırmak için SGK’ya en az asgari ücretin bir buçuk katı kadar ücret göstermek gerekirken, bu oran asgari ücret seviyesine çekildi. Özellikle ev hizmetlerinde çalışma izni çıkarılması

SORU: 2005 yılında emniyetten emekli oldum. Ertesi yıl özel bir güvenlik şirketinde işe girdim. Emekli olduğum için işveren destekleme primimi ödüyor. Ancak bu yıl romatizmal bazı sağlık sorunları yaşamaya başladım. Bu nedenle kıdem tazminatımı alıp ayrılmak istiyorum. Emekli birisi olarak kıdem tazminatını nasıl alabilirim?
CEVAP: Emekli olarak destek primine tabi çalışıyor olsanız da, sizin de diğer çalışanlar gibi kıdem tazminatı hakkınız bulunmakta. Ancak hemen belirtelim, işveren haksız yere işten çıkartırsa veya haklı bir nedenle kendiniz işten ayılırsanız kıdem tazminatı alabilirsiniz. Yoksa emekli olarak, kendi isteğinizle işten ayrılmanız durumunda kıdem tazminatı alamazsınız.
Bu noktada sizin için işten ayrılmayı gerektiren “haklı neden” sağlık sorunlarınız olabilir. Eğer rahatsızlığınız işyerindeki ortamdan veya yaptığınız işten kaynaklanıyorsa, iş akdinizi sağlık nedeniyle fesih ederek kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.

Askere gidene kıdem ödenmesi gerekiyor

SORU: Bir kamu kurumunda 01.09.2009 tarihinden bu yana özel temizlik şirketi elemanı olarak çalışıyorum. Şirket elemanı olarak taşeron işverenin işlerini yapıyorum. Malzeme hazırlıyorum, diğer

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Aile Sosyal Destek Programı’nı (ASDEP) önümüzdeki günlerde tüm yurtta hayata geçirecek. Kırıkkale ve Karabük’te pilot çalışmaları tamamlanan ve olumlu sonuçlar alınan programla her türlü sosyal soruna müdahale edilmesi planlanıyor.
Bu programın ilk adımı olarak, tüm illerde Sosyal Hizmet Merkezleri açılacak. Aile Danışma Merkezleri, Toplum Merkezleri, Gündüzlü Çocuk ve Gençlik Merkezleri ile Yaşlı Hizmet Merkezlerini aynı çatı altında birleştiren Sosyal Hizmet Merkezleri’nin illerde kurulmasının ardından, nüfus büyüklüklerine göre ilçelerde de merkezler kurularak toplamda 420 merkeze ulaşılacak.

Müracaat olmadan...
Bu merkezlerle hedeflenen, vatandaşların müracaatına gerek kalmadan ihtiyaçlar doğrultusunda bir sosyal hizmet envanteri oluşturmak. Bu envanter yardımıyla ihtiyaç sahibi kişilere ulaşılarak, sosyal hizmetlerden faydalandırılmaları hedefleniyor. Bu yolla düşük eğitim seviyesi veya yardımlardan haberdar olmadıkları için sosyal hizmetlerden yeterince yararlanamamanın önüne geçilmiş olacak.
Ailelerin müracaatı beklenmeden, bu sistem aracılığıyla uzmanlar, aile içinde yaşanan sorunları inceleyecek, aile adına çözümler