Cem Kılıç

Emeklilikte yaşa takılanlar için yapılacak düzenleme sonrası farklı farklı formüller değil tek bir formül hayata geçecek ve bütün EYT’liler bu düzenlemeden yararlanacaklar. Detaylar netleşmese de Bakan Bilgin’in son açıklamaları bazı ipuçlarını veriyor.

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili yapılacak düzenlemenin detayları henüz netleşmedi. Ancak bu hafta içerisinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Bilgin’in yaptığı açıklamalar sonrası düzenleme hakkında netleşen bazı hususlar var. Bu hususlar üzerinden yapılacak düzenlemenin genel çerçevesine dair hususlar değerlendirmek mümkün.

1-) DÜZENLEME TEK TİP OLACAK

EYT için yapılacak düzenleme çerçevesinde çalışmalar devam ediyor. Düzenlemenin ne yönde olacağına dair şu an net bir şey söylemek mümkün değil. Ancak düzenlemenin tek tip bir formül üzerinden hayata geçeceği net. Bu konuda Sayın Vedat Bilgin’in hem bu hafta içerisinde hem de daha önce yaptığı

Mesleki eğitim ülkelerin gelişiminde önemli bir rol oynar. Sanayicinin, yatırımcının istediği vasıflı işgücünün bulunması rekabette sizi bir adım öne çıkarır. Ülkemizde işverenlere sorulduğunda, en önemli sorunlarından birinin nitelikli işgücü açığı olduğu söylenir. Gerçekten de mevcut işsizliğin en önemli sebeplerinden birisini işte bu yapısal işsizlik oluşturur.

Bu nedenle, eğitim sistemi ile çalışma hayatı arasındaki ilişkinin güçlendirilmesi ülkemiz insan kaynağının geliştirilmesi açısından büyük önem arz eder.

Ülkemizde mesleki eğitim sisteminin günün şartlarına göre uyarlanması, mesleki eğitim merkezlerinin, meslek sahibi insan ihtiyacını karşılayabilmek adına çalışmalarını sürdürmeleri çok önemli. Nitekim Milli Eğitim Bakanlığımız bu kapsamda yeniden yapılanma çalışmalarına son dönemde hız kazandırdı.

Mesleki eğitim merkezlerinin, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlanmış olması önemli bir değişikliği beraberinde getirdi. Çıraklık eğitiminin örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınması ile

İhbar tazminatı, işverenin ihbar süresine ait ücreti peşin ödemesiyle iş ilişkisini sona erdirmesinden farklı. Peşin ödeme doğrudan ücret niteliği taşırken, ihbar tazminatı bildirim süresine uymayan tarafın karşı tarafa ödemekle yükümlü tutulduğu bir hukuki yaptırım niteliğindedir. Ancak bu tazminat ücret sayıldığı için gelir vergisine tabi.

İş hukukunda derhal fesih nedenleri bulunmadan iş sözleşmesini sona erdiren taraf tabi olduğu kanuna göre belirlenen bildirim sürelerine uymak zorundadır. Bildirim sürelerine uymaması, karşı tarafa ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğurabilecektir. Tarafların kendisini yeni döneme hazırlamaları için öngörülmüş olan bu yükümlülük, kıdem tazminatında olduğu gibi bir tavan da bulunmadığından ciddi miktarlara ulaşabilmektedir.

Önlem alma süresi

İş Kanunu’nda sayılan ağır ihlal halleri hariç işten ayrılmayı veya işten çıkarmayı düşünen taraf, önceden karşı tarafa bildirimde bulunmak zorundadır. Bu bildirimin amacı özellikle çalışanın

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), Walk Free ve Uluslararası Göç Örgütü iş birliğinde hazırlanan ve geçtiğimiz hafta yayınlanan Küresel Çağdaş Kölelik Tahminleri Raporuna göre, 2021 yılı itibarıyla 50 milyon kişi çağdaş köle durumunda. Rapordaki verilere göre, bu insanların 28 milyonu zorla çalıştırılıyor ve 22 milyonu ise zorla evlendirilmiş.

Küresel Çağdaş Kölelik Tahminleri Raporunda tanımlandığı biçimiyle çağdaş kölelik, zorla çalıştırma ve zorla evlilik olarak iki temel bileşenden oluşuyor. Her ikisi de bir insanın, tehdit, şiddet, zorlama, aldatma veya yetkinin kötüye kullanılması nedeniyle reddedemeyeceği veya içinden çıkamayacağı sömürü durumlarını kastediyor.

Kadınlar ve çocuklar...

ILO, Walk Free ve Uluslararası Göç Örgütü’nün tahminlerine göre, çağdaş kölelik durumunda olan insan sayısı son 10 yılda önemli ölçüde arttı. Raporda yer alan veriler, 2021 yılında 10 milyon kişinin daha çağdaş köle

Emeklilikte yaşa takılanların (EYT) sorunlarını çözecek düzenlemeyle ilgili çalışmanın kamuoyuna açıklanması beklenirken sizlerin konuyla ilgili sorularına yanıt veriyoruz. 

Staj sigortası EYT’de geçerli mi?

Staj süresince yalnızca kısa vadeli sigorta kollarına prim ödendiği için staj yapan kişilerin staj süresince yatan sigortaları emeklilikte dikkate alınmıyor. Dolayısıyla 8.9.1999 ve öncesinde staj yapan kişiler emeklilikte yaşa takılanlar arasında yer almıyorlar.

Yıpranmanın (fiili hizmet zammı) EYT’ye etkisi olur mu?

Yıpranmanın yapılacak düzenlemeden yararlanmak anlamında sigorta girişini 8.9.1999 öncesine çekmek noktasında bir etkisi olmaz. Ancak yıpranmaya tabi çalışan sigortalıların çalışma gün sayılarının normal sigortalılara göre daha yüksek hesaplanması nedeniyle yapılacak düzenlemeden yararlanma açısından avantajlı olmaları söz konusu olabilir.

EYT’de kısmi emeklilik nasıl işliyor?

Kısmi emeklilik olarak ifade edilebilecek engellilerin emekliliği ile ilgili bir düzenleme yapılırsa engelliler de düzenlemeden

EYT’lilere çözüm için masada tartışılan tek bir formül var ve bu formül üzerinden çözüme dair tasarı Meclis’e gelecek...

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için masadaki formüller neler, nasıl bir yol haritası izlenecek? Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı taslağında ne var?

Yapılacak düzenleme için şu anda net bir şey söylemek mümkün değil. Ancak şu söylenebilir ki, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, masada tek bir formül olduğunu belirtti. Ayrıca aylıkta kesinti yapılması formülünün söz konusu olmadığını ifade etti.

Bu da demek oluyor ki çözüm için masada tartışılan tek bir formül var ve bu formül üzerinden çözüme dair tasarı Meclis’e gelecek. EYT’de akla takılan bazı soruların yanıtları şöyle:

EYT’de prim ödeme gün sayısı mı, yaş mı, yoksa yıl mı daha önemli?

Emeklilikte yaşa takılanlar için getirilecek tasarıya göre bu sorunun cevabı netleşecek. Ancak beklentiler prim ödeme gün sayısı fazla olanın

Emeklilikte yaşa takılanların (EYT) sorunlarına çözüm getirecek düzenlemeyi beklerken konuyu tüm boyutlarıyla ele aldığımız yazı dizimiz sürüyor. Sizlerden gelen soruları yanıtlamaya devam ediyoruz.

1999’daki değişiklik statülerine göre emeklilik koşullarını nasıl etkiledi?

4447 sayılı Kanun yürürlüğe girdikten sonra emeklilik koşulları, ilk kez bu tarih ve sonrasında SSK’lı olanlar için şu şekilde belirlendi.

7000 gün prim ödeme ve kadın 58, erkek 60 yaşı doldurmak,

25 yıl sigortalılık süresi, 4.500 gün prim ödeme ve kadın 58, erkek 60 yaş şartını tamamlamak.

Dolayısıyla ilk kez 9 Eylül 1999 ve sonrasında SSK’lı olan kişiler, ya 7.000 prim günü ve kadınsa 58, erkekse 60 yaşını doldurmak koşuluyla ya da 25 yıl sigortalılık süresi ve 4.500 prim gününü doldurup yine kadınsa 58, erkekse 60 yaşını tamamlamak şartıyla emekli aylığı bağlatabiliyorlar.

Diğer yandan Kanun 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk kez SSK’lı olan kişiler için de ilk kez sigortalı oldukları tarihe göre kademeli bir yaş şartına tabi kılındılar. Ancak 8

Sigortalı çalışanların prim ödeme günü ve sigortalılık süresi koşullarını yerine getirerek emekli olabilmelerini sağlayan yasa, 9 Eylül 1999’da değişti. Emekli olabilmek için belirli bir yaş şartı da konulunca yasa öncesi sigortalı olmuş kişilerin bir kısmı, prim ve sigortalılık koşullarını yerine getirseler bile yaşa takılır hale geldiler

Toplumun önemli bir kesimini ilgilendiren EYT konusunda sorularınızı, yazı dizimiz boyunca yanıtlayacağız.

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) nedir, kimler EYT’li?

Emeklilikte yaşa takılmak olarak kamuoyunda bilinen durum, 1999 yılında hayata geçen 4447 sayılı Kanunla SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı mensupları için emeklilik koşullarının ağırlaştırılması sonrası ortaya çıktı. 9 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe giren Kanunla emekliliğe ilişkin koşullar Kanunun yürürlük tarihinden önceki kişiler için de değiştirildi. Böyle olunca da ilk kez çalışmaya başladığında emekli olmak için planını buna göre yapmış kişilerin planları değişti. Diğer yandan bu değişikliğe sebep olan ekonomik ve sosyal koşullar