Deniz Kilislioğlu

Arap Birliği, Suriye’nin üyeliğini 16 Kasım 2011’de Fas’ın başkenti Rabat’taki toplantıda askıya almıştı. 12 yıl önce yapılan o toplantıda, 22 üye, “geçiş yönetimi için bir yol haritası çizebilmek amacıyla” Suriye muhalefetine çağrı yapmıştı. Aradan geçen 12 yılda ne Suriye’de akan kan durdu ne de Birleşmiş Milletler çatısı altında, Suriye rejimiyle muhalefet arasında bir çözüm bulundu.

Bu çözümsüzlük girdabında hem Arap ülkelerinin hem bölge ülkelerinin hem de küresel güçlerin pozisyonları değişti. Arkasına Rusya’nın desteğini alan Beşar Esad’ın “gitmeyeceği” anlaşılınca, 12 yıl geriye sarıldı ve Esad’ın da yeniden katıldığı ilk toplantı Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde yapıldı. 19 Mayıs’taki o toplantıda verilen aile fotoğrafı içinde Esad’ın da yer alması, hiç kuşkusuz en çok Suriyeli muhalifleri yaraladı. O fotoğrafı ve Arap Ligi’nin kararını, Cenevre’deki Anayasa Komitesi’nde muhalifler adına müzakereleri

Kraliçe 2.Elizabeth’in geçen yıl Eylül ayındaki ölümünden sonra Birleşik Krallık tahtına çıkan 3.Charles, dün resmen taç giydi. Dünya liderleri, siyasiler ve eşleri, ünlü sanatçılar ve sporculardan oluşan 2 bin özel davetli, Londra’da Westminster Abbey’de düzenlenen törene aktı. Foto muhabirlerinin odağında da bu ünlü isimler vardı. Ancak o tarihi töreni dijital makinelerle değil, kara kalemleri ve suluboya fırçalarıyla ölümsüzleştiren 7 ressam vardı. Töreni baştan sona taslak resimlerle kâğıda döken o sanatçılar Fraser Scarfe, Phoebe Stannard, Gideon Summerfield, Eileen Hogan, Peter Kuhfeld, Paul Benney ve Shana Pagano Lohrey’di. Kameralar ve onca gelişmiş fotoğraf makinesi varken ressamların bu işe dahil olmasının sebebi, Birleşik Krallık’la ilgili pek çok sorunun cevabıyla aynı: Gelenek.

Yaşları 28 ile 77 arasında değişen 7 ressam, tören boyunca tarihe geçecek anları seçti ve bunları Kraliyet koleksiyonu için resim defterlerine taslak şeklinde kaydetti. (Taslağı

Sudan, 1950’li yılların sonundan bu yana huzur bulamayan bir ülke. Afrika’nın en büyük yüzölçümlerinden birine sahip olan bu ülke, on yıllardır iç savaşlar ve askeri darbelerle boğuşuyor. Sudan bu kez de askerlerin kendi aralarındaki güç mücadelesine sahne oluyor. Mücadele, Devlet Başkanı ve Silahlı Kuvvetler’in başındaki General Abdulfettah El-Burhan ile yardımcısı Hızlı Destek Güçleri’nin lideri General Muhammed Hamda Dagalo arasındaki çekişmeyle başladı.

Aslında işin özü şu: Darbeyle devrilen eski devlet başkanı Ömer El Beşir, 2013’te Darfur’daki isyanları bastırmak ve ayaklanmaları önlemek için Hızlı Destek Güçleri’ni kurmuştu. O milis güçleri, zaman içinde gücüne güç kattı ve bugün El-Burhan yönetimine karşı devleti ele geçirmeye çalışıyor. Dahası, Sudan’daki bu iki askeri figürü farklı küresel ve bölgesel güçler destekliyor.

Elbette işin içinde Sudan’ın yeraltı kaynaklarını kontrol etme

Türkiye, 14 Mayıs’ta sandık başına gidiyor. Bu seçimin kaderini belirleyecek iki kesim var. Kuşkusuz bunlardan biri depremzedeler. 6 Şubat depremlerinden etkilenen 11 ildeki 9 milyon seçmenin ne kadarı oy kullanacak belirsiz. Yetkililerin verdiği bilgiye göre yaklaşık 3 milyon kişi bölgeden göç etti ve gittikleri illerde seçmen kaydı alanların sayısı yaklaşık 130 bin. Dolayısıyla seçimin sonucunu ortalama 5 puan etkileyecek bir kesimden bahsediyoruz. 

Ama bundan daha büyük bir etki yaratacak olan kesim gençler, daha doğrusu bu seçimde ilk kez oy kullanacaklar. Yüksek Seçim Kurulu, bu hafta 64 milyon 113 bin 941 seçmenden 4 milyon 904 bin 672’sinin ilk kez oy kullanacağını açıkladı. Cumhurbaşkanlığı seçimi 2. tura kalırsa, bu sayıya 47 bin 523 genç daha eklenecek. Bu verilere göre bu gençlerin seçime yaklaşık 10 puanlık bir etkisi olacak. Bu veriler aslında başka bir gerçeği daha yüzümüze vuruyor: Yaşlanıyoruz! Türkiye’nin uzun yıllardır elinde bir umut olarak tuttuğu ‘genç

14 Mayıs seçimlerine artık bir aydan az kaldı. Siyasi partiler, hesaplarını bir milletvekili fazla çıkarabilmek için yapıp, listelerini ona göre hazırladı. 14 Mayıs gecesi sandıktan çıkacak oy sayısına göre milletvekilleri partilere dağıtılacak. O hesaplama da “D’Hondt” sistemine göre yapılacak.

Günlerdir televizyonlarda ve sosyal medyada bu hesabın nasıl yapıldığı okurlara, izleyicilere anlatılıyor. (Maalesef bu anlatımların pek de başarılı olduğu söylenemez, zira epey karışık bir sistem. Meraklısı hesaplama yönteminin ayrıntılarına internetten ulaşabilir, inceleyebilir.) Ben bunun yerine neden D’Hondt sisteminin kullanıldığını özetlemeye çalışacağım. Türkiye çok partili hayata geçtikten sonra seçimler “liste usulü çoğunluk sistemi”ne göre yapılıyordu. Ama bu yöntem, alınan oyla kazanılan sandalye sayılarında büyük adaletsizlikler yaratıyordu. Bir seçim çevresinde oyların çoğunluğunu alan parti o bölgedeki milletvekillerinin tamamına sahip oluyordu. Aradaki fark ne kadar az olursa olsun, ikinci

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un Cuma günü Ankara’da tahıl koridoru anlaşmasıyla ilgili sözleri, Moskova’nın sıkıntılarını açık ve net şekilde ortaya koydu. Lavrov, “Swift ödeme sisteminden çıkarıldık, yüklerimizi sigortalayamıyoruz, Rus gemileri limanlara giremiyor” dedi.

Anlaşmanın devreye girmesinden bu yana Rusya’nın bu üç temel sıkıntısı devam etti. Ülkenin Swift sistemine geri döndürülmesi, Batı’nın katı tutumu sürerken pek mümkün gözükmüyor. Bu yüzden de Birleşmiş Milletler (BM), bazı formüller üretmeye çalışıyor. Onlardan biri, nasıl ki tahıl Türkiye üzerinden gidiyor, ödemenin de yine Türkiye üzerinden, Türkiye’de belirlenen bankalar üzerinden yapılması. Ancak burada Türkiye’nin de endişeleri var. “Yaptırımların Türkiye üzerinden by-pass edildiğini” öne sürenlere itiraz eden, Batı’ya her fırsatta “Kanıtlarınızla gelin!” diyen Türkiye, ilerleyen zamanlarda Türk bankalarının bu suçlamayla

Filmi biraz geri saralım. 2016 yılıydı ve tarihi seçimleri izlemek için ABD’nin New York kentindeydik. O dönem başkanlık için yarışan iki isim de(Hillary Clinton ve Donald Trump) New York’tan adaydı. Seçim öncesinde de seçim günü de sonrasında da iki partinin taraftarları sık sık New York sokaklarında karşı karşıya geliyordu. Protestocuların karargâh kurduğu noktaysa, Trump’ın New York’taki evinin önü,yani ünlü 5. Cadde’deki Trump Tower binasıydı.

7 yılın ardından- seçim zamanıyla kıyaslanmasa da - 5. Cadde’de yine büyük hareketlilik vardı. Hareketliliğin sebebi, bu kez ABD’deki New York Büyük Jürisi’nin kararıydı. (Jüri, ilişkiye girdiğini iddia eden Srotmy Daniels’a 130 bin dolar ödeyip onu susturmaya çalıştığı gerekçesiyle Trump’ın soruşturulmasına onay verdi.)

O karar duyulduğunda Trump, Florida’da Mar-a-Lago’daki evindeydi ama yansıması New York’taki mahkeme salonunun bulunduğu bölgede ve 20 dakika uzaklıktaki 5. Cadde’deki Trump Tower binasının

Son birkaç haftadır Ortadoğu’da bölgesel seviyede dikkat çeken yakınlaşmalar oluyor, Çin-Rusya gibi küresel güçler bölgeyi yeniden şekillendirecek adımlar atıyor.

Geçen hafta Suudi Arabistan’ın İran ile ilişkilerini normalleştirme kararını ve o süreçte Çin’in etkisini yazmıştım. Tahran-Riyad yakınlaşmasını konuşurken, Suudi Arabistan’ın “Suriye ile ilişkilerini yeniden tesis etmek için görüşmelere başladığı” bilgisi basına sızdı. Malum, 2011’de başlayan Suriye iç savaşı sonrası Arap dünyası Beşar Esad ile ilişkileri koparmış, Suriye rejimi Arap Ligi üyeliğinden çıkarılmıştı. Ancak yıllar içinde Esad’ın iktidardan gitmeyeceği anlaşıldı ve bölge dengeleri değişti.

Perde arkasına bakıldığında, Riyad yönetimini iknada İran’ın telkinleri, Suriye tarafını iknada ise Rusya’nın etkisi oldu. Yani Çin’in açtığı kapıdan Rusya da girmiş oldu. Moskova yönetimi kendine yakın müttefikinin yani Suriye’nin yeni bir ilişki kurabilmesi için kanal açmış oldu.