Trakya’daki hub için hedef 1 yıl
Türkiye enerjide yeni bir merkez olma hazırlığını sürdürürken Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Hedefimiz bir yıl içerisinde böyle bir piyasayı hayata geçirmek” dedi. Dönmez, doğal gaz ve elektriğe yılbaşında zam öngörülmediğini açıkladı.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 2022 yıl sonu değerlendirmesi, 2023 hedeflerini Karadeniz doğal gazının karaya çıkış noktası ve dönüşüm noktası olacak, yapımı devam eden Filyos Doğalgaz Dönüşüm Tesisi’nde anlattı. Karadeniz doğal gazını 2023’ün ilk çeyreğine yetiştirmek için 8 bin işçinin harıl harıl çalıştığı tesiste ilk etapta günlük 10 bin metreküple başlayacak üretimin 4 yıl içerisinde kademe kademe artırılarak 40 milyon metreküpe çıkarılması hedefleniyor. Çalışmaların tamamlandığı Çaycuma-1 kuyusuna ilişkin analizlerin devam ettiğini, verilerin olumlu olduğunu belirterek, “İnşallah oradan da böyle bir müjdeli haber verebileceğiz” diyen Bakan Dönmez, TPAO Genel Müdürü Melih Han Bilgin’in de katıldığı toplantıda özetle şunları söyledi:
TÜRKMENİSTAN GAZI: Çalışma gruplarımızı oluşturduk. Hızlıca tüm alternatifleri masaya yatıracak, ondan sonra üç bakan bir araya gelip değerlendireceğiz. Sonrasında da raporu tüm boyutlarıyla liderlerimize aktaracağız ve son değerlendirmeleri üç lider birlikte yapacak. Ön çalışmayı 1 ay içerisinde tamamlamayı hedefliyoruz.
TRAKYA’DA ENERJİ HUB’I: Hem alıcıyı, hem de satıcıyı tatmin edecek, güvenle bu piyasada işlem yapabilecek bir merkez hedefliyoruz. Hem Rusya’yla da hem de diğer kaynak ülkeleriyle görüşüyoruz. 3-5 ayda halledilecek bir konu değil şüphesiz. Bizim hedefimiz bir yıl içerisinde böyle bir piyasayı hayata geçirmek. Belki kalıcı bir piyasadan önce geçiş döneminde, daha sınırlı sayıda piyasayla başlayabiliriz. O zaman süre biraz daha öne çekilmiş olur.
YENİ TEDARİKÇİLER; KONTRATLARA İHTİYAÇ VAR: Bu piyasa için yeni tedarikçilere ve yeni kontratlara ihtiyaç var. Avrupa’ya ihraç edilecek, satılacak gazla ilgili olarak yeni kontratlara ihtiyaç var. O günün piyasa koşullarında kim tedarikçi olur, kim alır bilemiyoruz. Biz teknik ve teknolojik altyapıyı piyasa katılımcılarına sunacağız. Alıcı ve satıcı istediğinden istediği fiyata alabilecek.
ARAMADA YENİ BÖLGELER: Şu an yoğunlaştığımız yerler daha önce petrol ve gaz bulduğumuz yerler. Çünkü potansiyel olarak güçlü alanlar. Ama İç Anadolu’da da, Ege’de de, Doğu Anadolu’da da araştırmalarımıza yoğunluk vereceğiz. Araştırmadıkça net cevap vermek mümkün değil. 2022’de 94 arama kuyusu, 56 üretim kuyusu açmışız. 2023’te 134 arama, 73 üretim toplam 207 kuyuya çıkacağız. Bunu daha da artırma kararı verdik. Rakamları en az 2 kat daha artırmamız lazım. Ama önce 150’den 200’e çıkmamız gerekiyor.
RÜZGAR TÜRBİNİNDE ALTERNATİF: Rüzgar türbininin yerlileştirilmesi güneş paneli kadar kolay değil. Çünkü birçok parçanın tedarikçiler tarafından da üretiliyor olması gerekiyor. Yüzlerce yan sanayi diyeceğimiz firmalarla da görüşmelerin yapılması gerekiyor. Bu biraz zaman aldı doğrusu. Ama biz de şirketlerle görüşüyoruz. Bir yerli marka da alternatif olarak şu anda gündemde. O alternatif üzerinde de duruluyor. Yerli bir marka çıkabilir rüzgârda, henüz son aşamaya gelmedi.
AKDENİZ’DE DEĞERLENDİRME DEVAM EDİYOR: Akdeniz’deki çalışmaları şu anda Taşucu’nda yürütüyoruz. Jeolojik ekiple değerlendirmeler devam ediyor. Tamamlanınca onu da açıklarız. Çünkü hemen ‘var’ veya ‘yok’ diyemiyorsunuz.
İSRAİL İLE ENERJİ İŞBİRLİĞİ: Doğu Akdeniz gazının pazarlara en ekonomik, en hızlı şekilde gidebileceği en iyi rota Türkiye. Hele bir de Türkiye’de böyle bir doğal gaz ticaret merkezinin yakın bir tarihte hayata geçirileceği düşünüldüğünde bu onlar için de bir fırsat olacaktır, bunu bu şekilde değerlendiriyoruz.
RAHATIZ: Tedbirlerimizi aldık, (İran tarafı) ‘inşallah bu kış böyle bir sıkıntı yaşamayacaksınız’ dediler. Biz de takip ediyoruz. Ama depolarımız dolu. Depolarımızın kapasitesini de artırdık. Daha rahatız.
Karadeniz gazının ekonomik değeri
Bugün itibarıyla 540 milyar metreküplük keşfin güncel ekonomik değeri için 1440 dolarla çarpmak gerekiyor. Yaklaşık 700 milyar dolardan daha fazla bir değer ediyor. Tabi bütün kaynağı bir anda çıkarma şansımız yok. Güncel fiyatlarla hesaplandığında fiyatlar böyle ama 25-30 yıl sonraki fiyatları da çok öngöremiyoruz.
Yerli partnerler devrede
TPAO Genel Müdürü Melih Han Bilgin: Projedeki ekipmanların üretilmesine ilişkin teknolojilerde, birinci evrede yerli partnerleri devreye aldık. Deniz tabanına indirdiğimiz ekipmanların büyük çoğunluğunu Türkiye’de ürettiriyoruz. Ekspertiz gemilerinden birini bir yerli hizmet firmamız satın aldı, ismini Mukavemet koydu. Dağıtım haznelerinin deniz tabanına yerleştirilmesi işini bundan sonraki evrede bir Türk gemisi yapacak. Birincil hedefimiz projenin selameti, ama ikincil hedefimiz Türkiye’de Türk mühendisin istihdamını sağlamak, Türk firmalarını geliştirmek.
Türk vatandaşlığına geçenler 16 oldu
Projede çalışan personelin yüzde 85’i Türk vatandaşımız. Gemilerde çalışanlardan da başka ülkelerin vatandaşlığından Türk vatandaşı olanların sayısı 16 oldu.
Doğal gaz ve elektriğe zam var mı?
Yılbaşında doğal gaza herhangi bir zam söz konusu değil. Kısa süre içerisinde takvimi açıklayacağız inşallah. Elektrikte de şu anda zam öngörmüyoruz.