Ecevit, Ford'dan sonra Clinton'la

Ecevit 23 yıl sonra Beyaz Saray'da...
O gün Başkan Ford vardı, bugün Clinton. Ve Ecevit bugün Clinton'la baş başa görüşüyor.
23 yılda ABD'de beş başkan değişti; Ford, Carter, Reagan, Bush gitti Clinton geldi, ama Türkiye ile ABD arasında ön sıralardaki konular aşağı yukarı aynı kaldı.
Kıbrıs ve Türk - Yunan ilişkileri...
23 yıl önce 1976 Temmuz'unun son günlerinde ABD üniversitelerinin davetlisi olarak CHP Genel Başkanı Ecevit önce New York'a gitti.
Ecevit'in yanında yine Rahşan Ecevit vardı.
* * *
26 Temmuz 1976 günü Ecevit Washington'a varır varmaz verdiği kısa demeçte şunları söylüyor:
"Ege'deki haklarımızdan vazgeçmeyiz."
Ve Ecevit Kıbrıs için de konuşuyor:
"Kıbrıs konusunda taviz vermek imkansız."
Ve büyük bir kararlılık içinde bunları söyleyen Ecevit ABD'de hiç beklenmedik bir olayla da karşılaşıyordu.
Öldürülmek isteniyordu.
Rum asıllı bir Amerikalı olan Stavros Psihopetrides'in Waldorf Astoria Oteli'nde Ecevit'e yönelttiği tabancadaki kurşunların hedefine ulaşmasını sukastçının üzerine atlayan Amerikalı koruma polisi önlüyordu.
Suikast girişiminden sonra konuşan Ecevit "Bize silah çekenlerin de iyiliğini isteriz. Türk ve Yunan ulusları dostluk içinde olmalıdır" diyordu.
* * *
23 yıl önce Ecevit'in Washington'da Başkan Ford tarafından kabul edilip baş başa görüştüğü ve Dışişleri Bakanı Kissinger'ın Ecevit onuruna yemek verdiği gün Türkiye'de de önce Türk savaş gemileri sonra da "Hora" Çanakkale Boğazı'ndan çıkıp Ege'ye açılıyordu.
Artık adı "Sismik - 1" olan Hora'nın Ege'ye açılmasıyla beraber Yunan donaması da Salamis Limanı'ndan çıkıp Ege'de gösteriye başlıyordu...
Ecevit o aşamada kararlılığını gösteriyor ve ABD'lilere telkini "ABD; Türk - Yunan gerginliğinden uzak kalmalı" oluyordu.
* * *
ECEVİT'in 23 yıl önceki "Türk - Yunan ulusları dostluk içinde olmalıdır" temennisi bugün gerçekleşme yoluna girmiş gibi görünüyor.
Bunun için deprem gibi bir felaket, politikacıların gayretinden daha etkili oldu.
Ama geçici olmaması temenni edilir.
Çünkü bu dostluğu her an torpilleyebilecek güçler de var. Bunlardan biri Yunanistan'ın eski Dışişleri Bakanı Pangalos olabilirdi. Ama Allah'tan bugün o Dışişleri'nin başında değil.
Ama onu aratmayacakları anlaşılanlar da var. Onlardan biri de Yunanistan Savunma Bakanı Akis Çohacopoulos. Geçenlerde verdiği demeç hiç de yeşeren dostluğa uygun değildi. Hiç olmazsa Ecevit'in ABD gezisinden önce o sözler sarf edilmemeliydi.
* * *
BUGÜN Türkiye'nin her konusunda, her sorununda ABD var. ABD'nin her konuda desteği isteniyor.
AB ile ilişkiler ABD'ye bağlı; Kıbrıs ABD'ye bağlı; Ege sorunu ve Türk - Yunan ilişkileri ABD'ye bağlı; ekonomi, IMF, Dünya Bankası, boru hatları, Kuzey Irak hep ABD'ye bağlı.
Tek kutuplu dünya ve küreselleşme, Türkiye'yi belki de herkesten ve umulandan çok ABD'ye yakınlaştırdı.
Bu gezinin ne getirip ne götüreceği, biraz da 23 yıl önceki kararlı Ecevit'in bugün de geçmişine paralel kararlı, ama sorunları çözmede kararlı olmasına bağlıymış gibi görünüyor.




Yazara E-Posta: dheper@milliyet.com.tr