Fazilet Şenol

İnsanlık tarihine şöyle bir baktığımızda, her medeniyetin kutsallığı nerede aradığına dair enteresan tercihler görüyoruz. İnsan, doğayla ve görünmeyen varlıklarla kurduğu ilişkiyi çeşitli semboller ve ritüellerle anlamlandırmaya çalıştı. Kimisi gökte yıldızlara bakmış, kimisi yerdeki taşlara, kimisi de tabağındaki yemeğe saygı duruşunda bulunmuş. Eski Türkler ise işi biraz daha ileri götürüp, hem Tanrı’ya hem ruhlara hem de toprağın ruhuna süt, yumurta, yağ ve hatta fermente edilmiş içki sunmuş. Çünkü bir şeyi seviyorsan, önce besliyorsun.

Kastamonu Üniversitesi'nden Arş. Gör. Dilara Eylül Koç ve Arş. Gör. Özge Çaylak Dönmez’in tespitleri sayesinde Eski Türklerin dini ritüellerinde yeme içme mevzusunun ne kadar ciddi alındığını öğreniyoruz. Günümüzde "ne var bunda, sadece süt" deyip geçeceğimiz gıdalar, o dönemde Tanrılara sunulan kutsal ürünler. Öyle ki, ilk sağılmış inek sütü bile şifalı sayılıyor; at eti canlı kurban olarak sunulacak kadar

1915 yılının 18 Mart sabahı, yalnızca bir askeri cephede verilen topyekûn bir mücadelenin değil, aynı zamanda milletlerin stratejik iradelerinin, karar alma mekanizmalarının ve mühendislik kabiliyetlerinin sınandığı bir tarihsel dönemeçti. Çanakkale Zaferi'nin 110. yılını andığımız bu günlerde kamuoyunda bu zaferin yalnızca bireysel kahramanlık hikâyeleriyle temsil ediliyor olması, tarihsel gerçekliğin yeterince sorgulanmadığını gösteriyor.

Çanakkale Muharebeleri’nin seyrini belirleyen etkenler, sadece cephede gösterilen cesaretle sınırlı değildi. Zafere giden süreç, sistematik planlama, istihbarat değerlendirmesi, topografik analiz, deniz mayınlama stratejisi ve askeri taktikler gibi çok katmanlı faktörlerin etkileşimiyle şekillendi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Öğr. Gör. Dr. İsmail Sabah’ın da vurguladığı gibi, kahramanlık bu sürecin bir parçasıdır; fakat zaferin temel belirleyeni değil.

KOCA SEYİT GÖRÜNÜR BİR ÖRNEK

Toplumun zihninde sembolleşen Koca Seyit örneği, bu tartışmayı daha görünür kılar. S

Son yıllarda popüler kültürde sıkça görülen Vikingler, dizi ve filmler sayesinde yeniden gündeme geldi. Ancak bu sert kuzey sövalyelerinin zalimlikleri ne kadar gerçek, ne kadar kurgu? Bu tartışmalardan en çok dikkat çekeni şüphesiz 'Kan Kartalı' denilen idam ve işkence yöntemi. İddiaya göre, Vikingler bu yöntemi düşmanlarına özellikle intikam almak için uyguluyordu. Sırt derisinin kesilip kaburgalarının omurgadan ayrılması ve akciğerlerin omuza yerleştirilmesiyle kurbanın "kanatları açılmış bir kartal" gibi gösterildiği anlatılıyor. Peki, bu anlatı ne kadar gerçek?

Tarihçiler bu konuyu iki farklı açıdan ele alıyor. Bir grup, Kan Kartalı işkencesinin tarihsel metinlerde yer aldığını ancak arkeolojik bulgularla kanıtlanmadığını söylüyor. Diğer grup ise, bu yöntemin edebi bir abartı olduğunu ve Vikingleri korkunç göstermek için kaleme alındığını savunuyor.

Şüphesiz Vikinglerin kan dökmekten çekinmeyen bir toplum olduğu tartışılmaz. Ancak Batı Avrupa'nın Orta Çağ boyunca uyguladığı vahşetin de

Son yıllarda kilo vermek isteyenlerin yeni gözdesi haline gelen 'zayıflama iğneleri', dünya çapında büyük bir ilgi görüyor. Ünlülerden siyasetçilere kadar pek çok isim, bu ilaçlar sayesinde kilo verdiklerini iddia ediyor. Elon Musk'tan Kim Kardashian’a kadar pek çok isim, sosyal medyada ve röportajlarda bu ilaçlardan bahsediyor. Ancak bu gerçekten bir mucize mi, yoksa uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek bir tehlike mi?

Zayıflama iğneleri nasıl çalışıyor?

Bu iğneler, GLP-1 agonistleri olarak bilinen bir grup ilaçtan oluşuyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya'nın açıklamalarına göre, bu ilaçlar vücudumuzdaki bir hormonu taklit ederek iştahı baskılıyor, kan şekerini dengeliyor ve mide boşalmasını geciktirerek kişiyi daha uzun süre tok tutuyor. Bu da kilo kaybını hızlandırıyor. Özellikle insülin direnci olan hastalar ve vücut kitle indeksi 30'un üzerinde olan bireyler için etkili bir seçenek olarak görülüyor.

Ancak işin bir de farklı boyutu var. Dr. Kaya, bu

Tarih sayfaları, savaşlar ve destanlarla doludur. Ancak bazı savaşlar yalnızca meydanlardaki çarpışmalarla değil, sonrasında yaşananlarla da tartışmalara neden olur. İşte bu savaşlardan biri de 1402 yılında yaşanan Ankara Savaşı’dır. Timurlu İmparatorluğu’nun kurucusu Timur ile Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezid’in karşı karşıya geldiği bu savaş, Osmanlı tarihinde büyük bir kırılma noktası olmuş, savaşın ardından yaşanan olaylar ise yüzyıllardır gizemini koruyor.

Peki, Yıldırım Bayezid’in esaret günleri gerçekten de bir trajedi mi, yoksa tarih kitaplarında anlatıldığı gibi bir efsane mi? Bayezid'in Timur’un elinde hapsedildiği ve demir bir kafeste tutulduğu iddiası, Osmanlı tarihçilerini ikiye bölen büyük bir tartışma konusu olmaya devam ediyor.

İhtiyar köpek!

Bu savaşın fitilini ateşleyen en büyük etkenlerden biri, iki lider arasında yaşanan sert mektuplaşmalar olarak gösterilir. Rivayetlere göre Yıldırım Bayezid, Timur’a hitaben yazdığı bir mektupta onu ‘İhtiyar köpek’ diye aşağılamış ve Osmanlı ordusunun Timur’un ordularıyla kıyaslanamayacak

İnsanların hafızasını, duygularını ve hatta yalanlarını bile çözen bir dil vardır: Koku. Belki kulağa mistik ya da hayal ürünü gibi gelebilir fakat Koku Uzmanı ve Bilim İnsanı Bihter Türkan Ergül’ün yaşam öyküsüne ve söylemlerine baktığınızda, her duygunun; korku, öfke, aşk hatta yalanın bile kendine has bir aroması olduğunu öğreniyorsunuz.

Ergül’ün hikayesi, çocukluk yıllarına, henüz Türkiye’ye geldiği altı yaşına kadar uzanıyor. Tıp kökenli bir ailenin çocuğu olarak, var olmayan şeylerin kokusunu alabilmesi aileyi endişelendirmiş; fakat doktorların 'sadece burnu hassas' demesiyle bu merak uyandıran yeti, yıllar içinde tutkuyla işlenip mesleğe dönüşmüş. Kokuyla kurduğu bağ, onu sıradan bir hobi sahibinden, duyguları ve insan sağlığını yorumlayan bir bilim insanına dönüştürmüş.

Bihter Türkan Ergül, kokunun yalnızca hafızamızı tetikleyen bir araç olmadığını, aksine bedenimizin en gizli mesajlarını fısıldayan bir dil olduğunu savunuyor. Bir toplantıda, görünüşte cazip tekliflerin

Ünlü bilim dergisi Nature’da yayınlanan ve 6 yıl süren geniş çaplı bir araştırma, 400’den fazla Viking iskeleti üzerinde yapılan genetik analizlerle, Vikinglerin sadece İskandinavya kökenli olmadığını ortaya koydu. Hatta bu araştırma, İngilizlerin kökenlerinin Vikinglere dayandığını iddia ederek tarih kitaplarını baştan yazmaya aday!

Vikingler gerçekten kimdi?

Tarihsel kaynaklara göre Vikingler, 8. ve 11. yüzyıllar arasında Avrupa ve ötesinde önemli izler bırakan denizci savaşçılardı. Ancak yapılan yeni DNA analizleri, Vikinglerin büyük bir kısmının düşündüğümüz gibi safkan İskandinav olmadığını gösteriyor. Çalışmaya katılan bilim insanlarından Profesör Eske Willerslev, “Vikinglerin önemli bir kısmı kahverengi saçlıydı ve genetik olarak İskandinavya dışından gelen akıştan etkilendi” diyerek yaygın Viking imajının artık geçerliliğini yitirdiğini belirtti.

Bu araştırma, aynı zamanda Viking kimliğinin bir etnik köken olmaktan çok kültürel bir kimlik olduğunu vurguluyor. Tarih araştırmacısı Doç.

İnsanlığın en eski inançlarından biri olan su kültü, özellikle Türk halkları arasında yüzyıllardır süregelen bir gelenek. Kötü bir rüya görünce akan suya anlatmak, şifa için okunmuş su içmek, dilekleri kağıda yazıp suya bırakmak, hatta suya kurban kesmek... Tüm bunlar, suya atfedilen kutsiyetin ve ona duyulan saygının birer göstergesi. Su, sadece fiziksel bir gereksinim değil, aynı zamanda ruhsal bir bağ, mitolojide doğumu ve yaratılışı simgeleyen güçlü bir öğe.

MSGSÜ Sanat Tarihi Bölümü Emekli Öğretim Üyesi, Erken Devir Türk Sanatı ve Mitolojisi uzmanı Prof. Dr. Yaşar Çoruhlu, özellikle Tuva ve Hakasya gibi bölgelerde yaşayan Türk topluluklarının bu inançları halen koruduğunu belirtti. Türk mitolojisinde suyun yaratıcı bir unsur olarak görülmesi, suya ruh atfedilmesi ve bazı suların canlılık ya da ölümsüzlük verdiği inancı, nesilden nesile aktarılmış bir kültürel miras.

Suyla ilgili koruyucu inançlar

Türk kültüründe su, kutsal bir varlık