AGİT'te Çeçenistan zorluğu

Türkiye, AGİT zirvesinde ev sahibi ülke.
Bir zorluğu var:
"Çeçenistan sorunu."
Ankara, zirve sonrasında yayınlanacak İstanbul bildirisinde, Çeçenistan sorununun mutlaka yer almasını istiyor.
Rusya hariç, diğer ülkeler de öyle.
Zorluk, bildiride Çeçenistan'la ilgili paragrafın Rusya'ya kabul ettirilmesi.
Bu konu, önceki günkü liderler zirvesinde de ele alındı.
Dışişleri "taslak paragraf" üzerinde çalışıyor. Rusya'nın da kabul edebileceği bir metin hazırlamak kolay değil.
Eğer Rusya onay vermezse, "Çeçenistan"a yer veren bir bildirinin yayınlanması mümkün olmuyor. AGİT bildirileri oybirliğiyle yayınlanıyor.
Rusya'nın Çeçenistan paragrafına yanaşmaması halinde, zirve bildirisinde sorun yaşanabilir.
Bu konuda Ankara'nın vermek istediği mesaj ne?
Rusya'nın muhtemel muhalefeti de düşünülerek, ev sahibi ülke sorumluluğu içinde Ankara, bildiride yer alacak Çeçenistan paragrafının iki ilkeye dayandırılmasını düşünüyor:
1- Rusya'nın toprak bütünlüğünün gözetilmesi,
2- Buna karşın insan haklarının hiçbir ülkenin iç sorunu olarak görülemeyeceği.
Bu iki ilkeye dayalı bir paragraf bildiride yer alırsa, "Toprak bütünlüğü" vurgusuyla Çeçenistan sorununun siyasi boyutu, Rusya'nın iç sorunu olarak kabul edilirken, sivil halkın gördüğü zarar insan hakları boyutuyla, Rusya'nın iç sorunu olarak kabul edilmemiş olacak.
Çeçenistan konusunu, bildiride hem bu mesajı verecek, hem de Rusya'nın imza koymasını sağlayacak şekilde ifadelendirmek, bir "ince ayar" işi...
Bu ayar Ankara'yı düşündürüyor.
* * *
ÖNCEKİ gün yapılan liderler zirvesinde alınan karar, Başbakan Ecevit'in bu konuda Moskova'da sergilediği "ihtiyatlı" tutumun sürdürülmesi.
Bu çizginin, Rusya'nın bildiriye imza koymasındaki zorluğun aşılmasında faktör olabileceği düşünülüyor.
Hem Rusya'nın imzasını taşıyan, hem de Türkiye'yi tatmin edecek bir "İstanbul Bildirisi" Ankara'nın başarısı olacak...




Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr