Fikret Bila

Fikret Bila

fbila@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

İran, Irak, PKK, Kıbrıs gibi sıcak konuların ele alındığı temaslarda Ankara Rice'a Türk-Amerikan ilişkilerine bakışını aktardı.Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre gerek Başbakan Recep Tayyip Erdoğan gerek Dışişleri Bakanı Abdullah Gül tarafından, Rice'a verilen mesajın özünü, "zedelendiği düşünülen karşılıklı güvenin pekiştirilmesi ve ortak hedeflerin öne çıkarılması" oluşturuyor. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın ziyareti Türk-Amerikan ilişkilerinin üst düzeyde masaya yatırılmasına vesile oldu. Dışişleri kaynaklarına göre, Rice'a verilen mesajların başında Türk-Amerikan ilişkilerinin bir iki konuyla yargılanmaması geliyor. Ankara'nın Rice'a aktardığı bakış açısı şöyle özetleniyor:"Türkiye-ABD ilişkileri çok kapsamlıdır. Enerjiden bölgesel işbirliğine, NATO'dan bölgesel işbirliğine, Orta Asya'dan, Kafkaslardan Balkanlara kadar çok geniş bir ilişki ağı ve alanı söz konusudur. Bu nedenle Ankara ve Washington, ilişkilere stratejik bakış açısıyla yaklaşmalı ve bir iki konuya bakarak ilişkiler hakkında yargıya varmamalıdır. Tek başına ne PKK ne Hamas konusu Türk-ABD ilişkilerini belirlemez. Farklılıklar değil ortak güveni ve ortak hedefi ön plana çıkaran bir yaklaşım sergilenmelidir."Ankara'nın bu yaklaşımı Rice tarafından da paylaşıldı. Nitekim iki bakan ortak basın toplantısında iki ülke arasında stratejik vizyon belgesi hazırlanmasına karar verdiklerini açıkladılar. Stratejik vizyon "Bazı alanlarda (PKK, Irak, Hamas gibi) farklı yaklaşımlar söz konusu olsa da iki ülke bölge ve dünya barışına olumlu katkılarını unutmamalıdır. Konjonktürel farklılıklar söz konusu olsa dahi ABD'nin PKK'yı terörist ilan eden ilk ülke oluşunun, Öcalan'ın yakalanmasındaki katkısının, AB sürecinde verdiği desteğin unutulmaması gerektiği gibi, Türkiye'nin de bölge ve dünya barışının korunmasına verdiği destek, Afganistan'da üstlendiği sorumluluk ve işlev, Irak konusunda verdiği destek ve çabalar da unutulmalıdır. Olumlu katkıları ve ortak hedefi esas alan bir yaklaşım gösterilmelidir ki, Irak ve İran konusunda da iki ülkenin hedefi aynıdır: Irak'ın toprak bütünlüğünün korunması, İran sorununun barışçı yollardan çözülmesi." Katkılar unutulmamalı Dışişleri kaynaklarına göre, Ankara, PKK konusundaki beklentilerini Rice'a bir kez daha aktardı. Operasyonel seçenek de dahil olmak üzere PKK'nın göz göre göre Kuzey Irak'ta yuvalanmasının önlenmesi, Türkiye'ye girişlerinin engellenmesi talebi tekrarlandı. ABD'nin istihbarat paylaşımından öte somut adımlar atması.IRAK: Irak konusunda Ankara'nın beklentisi geniş tabanlı bir hükümet oluşturulması, tüm kesimlerin temsilinin sağlanması, Kuzey Irak'ta bölgesel yönetimin PKK'yı korumasına olanak verilmemesi. Kerkük'te bir oldubittinin yol açacağı sorunların dikkate alınması. Irak'ın yeraltı zenginliklerinin tüm Irak halkının yararlanacağı biçimde idare edilmesi. Bir bölge veya kesimin yönetimine verilmemesi.İRAN: Dışişleri kaynaklarına göre, İran sorunu konusunda Türkiye'nin politikası Rice'a şu çerçevede aktarıldı:"Türkiye, bugüne kadar uluslararası toplumdan kopmamıştır, bundan sonra da kopmayacaktır. Ankara'nın politikası sorunun diplomatik yolla çözülmesidir. Bu yolda bütün yollar kullanılmalı, en son çaba gösterilmelidir. Ortak hedef, eğer varsa İran'ın nükleer silah hedefinden vazgeçirilmesi ve nükleer çalışmalarının şeffaflık içinde yapılmasıdır. Türkiye açısından önemli olan, İran konusunda münferit hareket edilmemesi, uluslararası kurumlar ve toplumun ortak kararlarına uyulmasıdır. Ankara bu kararlara uyacaktır. Ankara'nın yapmaya çalıştığı bir arabuluculuk değil, uluslararası toplumun mesajlarının İran'a güvenilir bir ülke tarafından doğru biçimde aktarılmasıdır."KIBRIS: "Ankara, KKTC'ye uygulanan izolasyonun kaldırılması konusunda ABD'nin desteğini artırarak sürdürmesini beklemektedir. AB sürecinde ABD'nin Ankara'ya verdiği desteğin öneminin farkındadır. Bu bağlamda Kıbrıs sorunu konusunda Ankara'nın haklı beklentilerine ABD'de de destek olmalıdır." fbila@milliyet.com.tr PKK beklentisi