Türkiye’de mahkeme kararı olmadan yapılan telefon dinlemeleri ve görüntü kayıtları ciddi boyutta bir sorun oluşturuyor.
Kanunsuz telefon dinlemeleri ve görüntü kayıtlarının toplumda giderek yaygınlaşan bir korku ve kaygıya neden olduğu açık. Sokaktaki vatandaş bile dinlendiği kaygısıyla hareket ediyor.
Bu konuyu, dün Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek’le konuştuk. Çiçek, şu değerlendirmeyi yaptı:
‘Suç işleniyor’
“Kanunsuz telefon dinleyen de bunları yayımlayan da suç işliyor. Mevcut kanunlarımız bu iki faaliyet için de ceza hükümleri taşıyor. Bizim bu konuda yaptığımız düzenlemeler, tümüyle Avrupa Birliği müktesebatıyla uyumlu olarak gerçekleştirilmiştir. Temel alınan ölçü, insan haklarıdır. Bunun da iki boyutu var. Birincisi, haberleşme özgürlüğü; ikincisi, özel hayatın gizliliği. İkisi de Anayasa tarafından güvence altına alınmıştır. Bunun tek istisnası, kamu düzenini bozmaya yönelik faaliyetler, terör faaliyetleri gibi zanlıların mahkeme kararına dayanarak teknik takibe tabi tutulmasıdır. Ama görüyoruz ki, kanunsuz dinlemeler yapılıyor ve bunlar yayımlanıyor. Kanunlarımız bu iki faaliyeti de cezalandırıyor. Bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası öngörüyor.”
‘516 soruşturma yürüyor’
Başbakan Yardımcısı Çiçek, bu konularda mevcut yasal düzenlemelerin uygulanması gerektiğini vurgulayarak, savcıların soruşturmaları yürüttüklerini belirtti ve şu bilgiyi verdi:
“Bizim bir şey söylememize gerek olmadan savcılar zaten harekete geçiyorlar. Görülmekte olan davayı etkilemeye çalışanlar için dinleme olayları da dahil olmak üzere şu anda yürüyen 516 soruşturma var.”
‘Kim olduğunu bulurlar’
Çiçek, kanunsuz dinlemenin kim veya kimler tarafından yapıldığının teknik olarak saptanabildiğini de anımsatarak şöyle dedi:
“Kimin veya kimlerin dinlediğini savcılık soruşturması sırasında ortaya çıkarıyorlar. Benim bildiğim, bu konuda 2 yargı kararı da var. Soruşturmalar sonuçlandıkça davalar da açılacak ve sorumlular mahkeme karşısına çıkarılacaktır.”
Yayımlamak suç
Çiçek, kanunsuz dinleme gibi bunların yayımlanmasının da suç olduğunu anımsattı ve şöyle devam etti:
“Kanunsuz dinleme gibi bunları yayımlamak da suç kapsamında. Cezai karşılıkları var. Dinlemeleri yayımlayan internet siteleriyle ilgili olarak da mevcut yasalarımız ceza öngörüyor. Bunların uygulanması lazım. Ayrıca internet suçlarıyla ilgili kanun hazırlığımız da var, bilindiği gibi.”
‘Basın da özeleştiri yapmalı’
Başbakan Yardımcısı Çiçek, telefon dinlemelerinin yayımlanması konusunda basının da özeleştiri yapması gerektiğini vurguladı ve şöyle dedi:
“Basın da bir özeleştiri yapmalı, bir özdenetim uygulamalı. Kanunsuz dinleme suç, onu yayımlamak da suç. O halde, basının da bunu yayımlamaması lazım. İnternet sitesi, gazete veya televizyon fark etmez. Yayımlayan, soruşturmayla muhatap olur. Savcılar izin almaksızın soruşturma açmaya yetkili. Basının yayın konusunda hassas olması gerekiyor. Bir taraftan yargı mekanizması harekete geçer, diğer taraftan basın yayımlamama konusunda hassasiyet gösterirse, mesafe alırız.”
