Fikret Bila

Fikret Bila

fbila@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


Türkiye'de iktidarların siyaset yapacakları alanın ne kadar dar olduğunu bütçe rakamları ortaya koydu.
Bu alan bütçenin üçte biri hatta ondan daha az bir alandır.
Bütçenin üçte ikisi faiz ödemelerine tahsis edilmiştir.
Geniş alan budur.
Ama siyaset bu alana giremiyor.
Dar alandaki çabalarıyla geniş alanı, diğer bir ifadeyle, borç alanını küçültmeye çalışıyor.
98.1 katrilyon liralık bütçenin borç faizi alanı 62.7 katrilyon lira. Geriye kalıyor 35.4 katrilyon liralık alan. Bu alanda sağlayacağınız fazla ile borç alanına ödeme yapıp onu daraltmaya çalışacaksınız?
Türkiye'de iktidarlara dayatılan siyaset sınırları böyle...
Geniş alana girmeden dar alanda siyaset yapmak...
Peki dar alanda yapılan siyaset ne?
Bunu da bütçenin gelir rakamları gösteriyor.
Tahmini toplam vergi gelirleri 57.9 katrilyon lira.
Bunun yüzde 49'u mal ve hizmetlerden, yüzde 32.9'u gelirden ve yüzde 16.5'i de dış ticaretten alınacak.
Bu dağılım ne anlama geliyor?
Vergilerin yarıya yakını sonuçta halkın ödediği KDV'den gelecek, gelirden alınacak vergi de yine her zaman olduğu gibi ücretlinin sırtından çıkacak.
Siyaset artık bu dar alanda daha fazla vergi çıkarabilir mi?
Çıkaramaz...
Bu kesimden daha fazla tasarruf edilebilir mi?
Edilemez...
Siyaset alanını genişletmek zorundadır.
Bu da ancak geniş alana, borç alanına girmekle gerçekleşebilir.
Aksi halde, devletin durumu "kredi kartı batağına" saplanmış vatandaştan farklı olmaz. Vatandaş eğer kredi kartıyla yaptığı alışverişin tutarını fatura geldiğinde toptan ödeyip kapatamıyorsa, asgari taksitleri ödeyerek bu borcu bitiremez. Bir süre sonra ana borcu değil sadece faizini ödemeye başlar. Ödedikçe de borç azalmaz, artar. Çünkü asgari taksitlerle faizi sıfırlayıp ana borcu ödemeye başlamak mümkün değildir.
Türkiye'nin durumu da kredi kartı batağındaki vatandaştan farksızdır.
Peki ana borç nasıl ödenir?
Ya ana borcu erteleyip faizi bitirdikten sonra ödemeye başlarsınız veya daha ucuz maliyetle başka yerden para bulup ana borcu kapatırsınız. Ondan sonra daha uygun koşullarda aldığınız borcu ödemeye başlarsınız.
Bunun başka yolu yoktur...
İktidar veya iktidara sahip olacaklar, siyaset alanını ancak böyle genişletebilirler.
Yoksa "dahi çocuklar"ı Ankara'ya göndemek sonucu değiştirmez...