Irakta yeniden bir bütünlük sağlanabilir mi?Şii ve Sünni Araplarla, Kürtler, Türkmenler tek çatı altında bir yönetim kurabilir mi? Irakın toprak bütünlüğü korunabilir mi?Ankara, bu sorulara olumlu yanıt veremiyor. Fiilen ikiye bölünmüş görünen Irakta, Araplarla Kürtlerin, karşılıklı güven içinde bir araya gelmelerinin çok zor olduğu konusunda sivil ve askeri uzmanlar görüş birliği içindeler.Endişe buradan kaynaklanıyor.ABDnin yönetim ve güvenlik hakimiyeti kuramamış olmasının yanı sıra, ortaya çıkan işkence olayları, Iraka dönük ABD güdümlü beklentileri neredeyse sıfıra düşürdü.Gelişmeler Ankarayı iki noktada endişeye sevk ediyor:1 - Araplarla, Kürtler arasında bir iç savaş çıkması,2 - Doğacak kaos ortamında Türkmenlerin güvenliğinin sağlanması.Irakta bütünlüğü sağlamak bir yana, iç savaşa sürüklenmesi önlemezse, sadece bu ülkenin değil, başta Türkiye olmak üzere komşu ülkelerin ve bölgenin çok olumsuz biçimde etkileneceği Ankarada paylaşılan bir kaygı.Bu nedenle, Ankarada sivil ve askeri uzmanlar arasındaki hakim görüş, Irakın, ABD - İngiltere ikilisi yerine, Birleşmiş Milletler yönetimi ve denetimine verilmesi...ABD ve İngiltere askerlerinin hakimiyeti yerine, BMnin oluşturacağı "barış kurucu ve koruyucu" güçlere bırakılması...Sivil Irak halkının bu yolla koruma altına alınması.Güvenliğin sağlanmasıyla yine BM denetim ve gözetiminde yönetimin sivillere bırakılması ve demokrasiye geçilmesi.ABD, Irakı işgal ederken BMyi dinlemedi, dikkate almadı. Ancak, Irakta başarılı olamadığı da ortada...Şimdi bunu kabullenip, yönetimi ve denetimi BMye bırakır mı?Veya NATOdan devreye girmesini ister mi? NATO, böyle bir talebi kabul eder mi?Bu soruların yanıtları şimdilik bilinmiyor...Belki ABD Başkanı Bush, haziran ayında İstanbulda yapılacak NATO zirvesinde ipuçları verir...Vermese bile dünya artık seyirci kalmamalıdır... fbila@milliyet.com.tr Ankara, Irak sorunundan ciddi endişe duyuyor. ABDnin ülkeyi işgal etmesine karşın yönetim hakimiyeti kuramayışı, yönetimin sivil Iraklılara devri ve demokrasiye geçilmesine uygun bir zemin yaratılamamış olması, savaş öncesine göre sorunları artırmış durumda...
