1- PKK varlığı,2- Kerkük sorunu,3- Bağımsız Kürt devleti olasılığı.Bu üç sorun da Türkiye için önemli.PKK varlığı, terörist eylemler ve bu eksende gelişen ayrılıkçı akım Türkiye'yi "toprak bütünlüğü ve siyasal birlik" açısından rahatsız ediyor.Kerkük, Türkiye için bir diğer sorun. Kerkük, küçük Irak niteliğinde. Kerkük'le ilgili gelişmeler, Türkmenlere karşı girişilecek hareketler de Türkiye'nin rahatsızlık duyacağı konular.Nihayet, Kuzey Irak'ta 1991'den bu yana yaşanan süreçte oluşturulan siyasi aygıtın, bağımsız Kürt devletine dönüştürülmesi olasılığı da Türkiye'yi yakından ilgilendiren muhtemel gelişmelerin başında geliyor. Türkiye'nin Kuzey Irak'la ilgili üç sorunu var: Bu üç soruna "yaşamsal önem" sırasına göre baktığınızda yukarıdaki sıralamayı tersine çevirmek mümkün:1- Bağımsız Kürt devleti,2- Kerkük,3- PKK'nın varlığı.Barzani'nin (ve Talabani) nihai hedefinin bağımsız Kürt devleti olduğu biliniyor. Bu hedefi zaman zaman kendisi de ifade ediyor ve koşullar uygun olduğunda ilan edeceklerini de söylüyor."Bağımsız Kürt devleti Türkiye'yi neden rahatsız etsin?" diye sorulabilir ki, soruluyor. Hatta böyle bir devletin, Türkiye'nin güvenliği için "tampon" işlevi göreceği düşüncesiyle savunanlar da var.Ancak, fotoğrafın bütününe baktığınızda bu projenin Kuzey Irak'la sınırlı olmadığını görmek gerekiyor.Bağımsız Kürt devleti projesinin asıl hedefi "Bağımsız Birleşik Büyük Kürdistan Projesi"dir.Bugün farklı bir söyleme geçmiş olsa da bir zamanlar Abdullah Öcalan ve PKK'nın da savunduğu tezdir.Bu proje, "Büyük Kürdistan"ın dört ülke tarafından bölüşüldüğü tezine dayanır ki, esas itibariyle, Türkiye, Irak (Kuzey Irak coğrafyası), İran ve Suriye'den toprak talebini içerir. Hangi parça olursa olsun biri bağımsız devlet konumu ve gücüne ulaşırsa, diğer parçalarla birleşerek, "Büyük Kürdistan"ı kurmak nihai hedeftir. Bu proje Güneydoğu ile Anadolu coğrafyasının büyük bir bölümünü "Kürdistan toprağı" olarak görür.Bu itibarla Türkiye'nin "toprak bütünlüğü ve siyasal birliği" ile bağdaşmaz bir projedir."Türkiye neden rahatsız oluyor?" sorusunun yanıtı budur ve açıktır. Stratejik bakış Barzani-Talabani (İmralı öncesi Öcalan da dahil) tarafından geliştirilen politikalar, bu ülkelerdeki Kürtlerin "bileşik kaplar" gibi hareket etmesine yöneliktir. Mümkün olduğunca birlikte hareket etmek, diğeri için tepki vermek, her ülkede aynı hedef doğrultusunda aktif çalışma yapmak...Bugünkü koşullarda Barzani'nin Güneydoğu'da etkin olmaya çalışmasını bu çerçevede değerlendirmek gerekir. Keza, DTP Diyarbakır İl Başkanı Aydoğdu'nun "Kerkük'e yapılacak müdahaleyi Diyarbakır'a yapılmış sayarız" söylemi de bu bağlamda bir mesaj olarak algılanabilir.Fotoğrafın bütününe baktığınızda sorun bu şekilde boyutlanmaktadır.Büyük fotoğrafın içinde Kerkük ve PKK ayrı bir yazı konusudur. fbila@milliyet.com.tr Bileşik kaplar tezi
