Maaş ve referandum

Önce koalisyon liderlerinin görüşlerini aktaralım.
Milletvekili maaşlarıyla ilgili Anayasa değişikliğinin Cumhurbaşkanı tarafından referanduma sunulması kararı alındıktan sonra yapılan liderler zirvesinde alınan karar, sorunun hükümetin değil Meclis'in sorunu olduğu yönünde.
Başbakan Ecevit'in görüşü, "Milletvekillerinin özlük haklarıyla ilgili değişiklik maddesi Anayasa değişiklik paketinde yoktu. Sonradan milletvekillerinin teklifiyle geldi. Bu konu hükümetin konusu değildir. Meclis'in konusudur" biçiminde.
Başbakan'ın bu görüşünü Başbakan Yardımcıları, MHP lideri Devlet Bahçeli, ANAP lideri Mesut Yılmaz ve Hüsamettin Özkan da liderler zirvesinde paylaşmış durumdalar.
ANAP lideri Yılmaz, ayrıca, Cumhurbaşkanı Sezer'in, hükümeti, Meclis'i ve bütün olarak sivil siyaseti zor duruma düşürmeyi hedefleyen bir siyasi manevra yaptığı görüşünü de liderlere aktarmış durumda. Çankaya'nın iyi niyetle ve hukuki bir açıyla değil, hükümeti sıkıştırmak amacıyla hareket ettiğini vurguluyor. Meclis'e düzeltme olanağı vermeyerek siyaset yaptığı görüşünü dile getiriyor.
Bu değerlendirmeye karşın sorunu referandumsuz çözmek amacıyla hükümetin Çankaya'dan talebi, söz konusu maddeyi Meclis'e iade etmesi. Bu talep Cumhurbaşkanı'na Meclis Başkanı Ömer İzgi ve son olarak dün Başbakan Ecevit tarafından iletildi.
Ancak, Cumhurbaşkanı Sezer bu talebi kabul etmiyor.
Peki bu durumda ne olacak?
Başbakanlık, Cumhurbaşkanı'nın referanduma götürmeye karar verdiği maddeyi Resmi Gazete'de yayımlamadı. Bunun Anayasa ve yasalara aykırı olacağını düşünüyor. Cumhurbaşkanı'ndan yazılı bir talimat gelmedikçe de yayımlamayı düşünmüyor.
Söz konusu maddenin bir yazıyla Cumhurbaşkanı'na geri gönderilmesine ilişkin görüş de Başbakanlık'ta kabul görmedi. Çankaya'ya bu yönde yazılı bir başvuru yapılmayacak. Madde Resmi Gazete'de yayımlanmadığı için referandum süreci başlamayacak.
Cumhurbakanı Sezer, maddenin yayımlanması yönünde yazılı bir talimat verirse, yayımlanacak. Referandum süreci bundan sonra başlayacak.
Bu sırada da Anayasa'nın 86. maddesinin yeniden değiştirilmesi çalışması yürütülecek. Ancak bu çalışma hükümetin değil Meclis'in inisiyatifinde yapılacak ve hükümet bu sürece karışmayacak.
86. maddenin yeniden değiştirilmesi konusunda ise iki sorun var. Birincisi; DYP lideri Çiller'in bu maddeye destek vermeyerek hükümeti referanduma, oradan da seçime zorlama düşüncesi. İkincisi ise, liderlerinin siyasi yasaklarının kalkması konusunda ilk Anayasa değişikliği paketinde umduğunu bulamayan Saadet Partisi ile AKP'nin pazarlık yapma olasılığı.
Meclis, bu olasılıklara karşı Anayasa değişikliğinin açık oylamayla yapılabilmesinin yollarını arıyor. Arıyor ki, Anayasa değişikliklerinin "gizli oy" ile yapılacağı hükmüne karşın, daha önce maaş değişikliğine imza atan ve oy veren milletvekilleri, düzeltme maddesine de oy vermek zorunda kalsınlar. Gizli oylamada daha önceki oylarının aksine davranmasınlar.
Sonuç, Meclis'in kararına kalmış görünüyor.