Programın maliye ayağı

Ekonomi ve maliye yönetimi, döviz kurunun serbest bırakılmasıyla başlayan dalgalanmanın durulmasını bekliyor. Doların, Türk lirası karşılığının hangi büyüklükte duracağı, yönetimin hangi araçları kullanacağının belirlenmesi açısından önemli. Kur, istikrar kazanmaya başlayınca, ekonomik istikrar programının hedefleri yeniden ele alınacak. Dövizin duracağı yer belli olduğunda öncelikle enflasyon hedefi de yeniden belirlenecek ve program enflasyon hedefi esas alınarak yürütülecek. Döviz kuruna endeksli program, enflasyona endeksli biçimde yürütülecek.
Dövizin serbest bırakılması, istikrar programının hedeflerini artık ulaşılmaz duruma getirdi mi?
IMF Türkiye Masası Şefi Cottarelli'nin, dün Maliye Bakanı Sümer Oral'la yaptığı değerlendirmede programın maliye ayağının çok sağlam olduğunu vurguladıktan sonra verdiği mesaj şu:
- Dövizin dalgalanmaya bırakılmasından korkmayın. Doğru bir karar aldınız. Programın hedeflerine ulaşılması açısından daha isabetli bir teknik izlenmiş olacak.
Aynı görüş IMF Başkan Yardımcısı Fischer, IMF Avrupa Direktörü Dappler tarafından da Maliye Bakanlığı'na iletilmiş durumda.
Tabii, programın nasıl bir enflasyon hedefine endeksleneceği önemli.
Cottarelli'yi kabulünden sonra dün yaptığımız görüşmede Maliye Bakanı Sümer Oral bu sorumuza şu karşılığı verdi:
- Şimdiden bir rakam söylemem doğru olmaz. Önce döviz kurunun istikrar kazanacağı düzeyi görmemiz lazım. Saptanacak enflasyon hedefi her halükarda 2000 yılı enflasyon rakamlarının gerisinde olacaktır. 2000 yılı enflasyonu TEFE'de 32 olarak çıktı. Bu rakamın altında bir hedef belirlenir. 20 - 25 aralığında bir rakam belirlenmesi yüksek olasılıktır.
- Dövizin serbest bırakılmasıyla bütçede de bir revizyona gidilecek mi? Ek bütçe gereksinmesi doğacak mı?
- Kısa vade içinde böyle bir ihtiyaç doğmaz. Büyüklükler belli olduktan sonra bir değerlendirme yaparız. Bugünden şunu rahatlıkla söyleyebilirim, biz bütçe disiplinini aynen uygulamaya devam edeceğiz. Bütçenin kendi içindeki mekanizmalardan yararlanarak bazı esnekliklere ulaşmamız mümkün. 2000 yılı bütçe sonuçları çok iyi çıktı. Program, maliye ayağı açısından sağlam bir zemine oturdu. Dalgalanma ve sıkıntı daha çok programın finans ayağında yaşandı. Maliye ayağının sağlam olması programın yeni kararlarla da amacına ulaştırılması için önemli bir güç sağlıyor. 2001 yılı Ocak ayı bütçe sonuçları da beklediğimizden iyi çıktı. Biz bu şekilde yürüyeceğiz.
- Döviz kurunun artışından enflasyonun yükseleceği ve memur maaşının fiilen gerileyeceği kaygısı dile getiriliyor. Bu açıdan bir ek önleme alınacak mı?
- Bu önlem zaten bütçe yasamızda var. Enflasyon artışı maaş artışını geçtiği zaman izleyen ay başında memura enflasyon farkı ödeniyor. Bu uygulama devam edecek. Otomatik bir mekanizma halinde bu. Enflasyon maaş artışını geçtiği andan itibaren memur enflasyon farkını alacak.
- Dövizin pahalılaşması dış borcu, dolayısıyla bütçeyi etkilemeyecek mi?
- Bunu şimdiden hesaplamamız mümkün değil. Önce döviz kurunun nerede istikrar kazanacağının belli olması lazım. Ondan sonra yeni hesaplar yapılabilir.
Oral'ın sözlerinden anlaşılan o ki, programın dengeli biçimde yürütülebilmesi için finans ayağındaki sorunların aşılması ve istikrarın sağlanması gerekiyor. Şu anda sağlam duran maliye ayağının da olumsuz etkilenmemesi için finans ayağının da bir an önce "ayağa" kalkması gerekiyor.