Türkiye Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı (TESEV)’in, "Türk Halkının AB Üyeliğine Bakışı" konulu araştırması çok değerli bulgular içeriyor. Avrupa Birliği’yle ilgili olarak aylardır sürdürülen tartışmalar dikkate alındığında TESEV’in Boğaziçi Üniversitesi’ne yaptırdığı araştırmanın sonuçları daha da önem kazanıyor.
Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyeleri Ali Çarkoğlu, Refik Kazan, Kemal Kirişçi ve Hakan Yılmaz’ın 3060 kişiyle yüz yüze yaptıkları görüşmelere dayanan araştırma, Türkiye’nin sıcak gündemindeki AB üyeliği, idam cezasının kaldırılması, anadilde yayın ve öğrenim konularında kamuoyunun eğilimlerini ve tereddütlerini ortaya koyuyor.
Araştırmanın saptadığı genel eğilim, Türk halkının AB üyeliğine desteğinin sürdüğü yönünde. Bu destek yüzde 64 düzeyinde görülüyor. AB’ye karşı olanların oranı ise yüzde 30. Araştırmayı yapan bilim adamları yüzde 64’lük desteğin AB konusunda büyük olumsuzluklar ve derin belirsizliklerin yaşandığı bir dönemde anlamlı olduğu yorumunu yapıyorlar.
En çok tartışılan konuların başında gelen idam cezasının kaldırılması konusunda ise ortaya çıkan sonuç siyasilere yol gösterecek nitelikte. İdam cezasının her suç ve herkes için kaldırılmasının AB üyeliği için yerine getirilmesi zorunlu tek şart olması halinde, "idam cezasının kaldırılmasını onaylar mıydınız" sorusuna, "onaylamazdım" diyenlerin oranı yüzde 54, "onaylardım" diyenlerin oranı ise yüzde 43. AB’ye giriş için tek şart olsa bile yüzde 54’lük çoğunluk idam cezasının kaldırılmasına karşı. Buna karşın, AB’ye üyelik için ağırlaştırılmış müebbet hapis şartıyla idamın her suç ve herkes için kaldırılmasına "evet" diyenlerin oranı yüzde 62, "hayır" diyenlerin oranı yüzde 33. İdam cezasının affa uğramayacak şekilde ağırlaştırılmış müebbet hapse dönüştürülmesine destek çıkıyor, kaldırılmasına ise çıkmıyor. İdamın kaldırılması konusunda bir direnç olduğu, idamın yerine afsız müebbet hapis öngörüldüğünde bu direncin azaldığı, desteğe dönüştüğü anlaşılıyor.
Anadilde yayın ve öğrenim konusunda ise halkın, idamın kaldırılmasına göre daha dirençli bir tepki verdiği de araştırmanın ulaştığı sonuçlardan biri. Kamuoyu, anadilde yayın ve anadil öğrenimi konusuna, idamın kaldırılmasından daha az destek veriyor. Kürtçe belirtilerek anadilde radyo ve televizyon yayınına engel olan yasaların kaldırılmasına "evet" diyenlerin oranı yüzde 39, "hayır" diyenlerin oranı yüzde 56. Kürtçe belirtilerek anadil öğrenimine engel olan yasaların kaldırılmasına destek verenlerin oranı yüzde 37, vermeyenlerin oranı yüzde 58. Yayın ve öğrenim konularında kamuoyu dirençli görünüyor.
Araştırmanın vardığı bir diğer sonuç da kamuoyunun AB’nin Türkiye’ye karşı samimi davranmadığı ve negatif bir ayırımcılık yaptığı. Ayrıca, genel olarak AB’ye üyeliğe destek veren Türk halkının, Kopenhag kriterleri ve yapılması gerekli reformlar hakkında bilgilendirilmediği sonucu da araştırmanın bir diğer saptaması.
Bilimsel yöntemlerle ciddi araştırmalar yaptığı bilinen TESEV’in kamuoyuna sunduğu bu bulgular. Siyasi partilerimiz tarafından iyi incelenmeli.
