Maliye derslerinde öğretirler:
- Katıksız kamu hizmetinin tipik örneği nedir?
- Adalet.
- Neden?
- Adalet hizmetini özel sektör veremez de ondan.
- Ama her şey özelleştiriliyor?
- Mahkeme özelleştirelemez ki! Bilmem ne A.Ş. Mahkemesi olur mu?
- Veya "Mc Donalds Mahkemeler Zinciri Türkiye'de şube açtı", olur mu?
- Evet. Olmaz, tabii..
- Peki başka?
- Efendim, "adalet" öyle bir kamu hizmetidir ki, parçalanamaz, pazarlanamaz, fiyatlandırılamaz. Bir mal veya hizmet ki; eğer parçalanamıyorsa, pazarlanamıyorsa, fiyatlandırılamıyorsa "satılamaz" nitelikte tam kamu hizmetidir.
İşte adalet hizmeti bunun tipik öğneğidir.
Yargıçlık güvencesi bunun için vardır.
Vardır ki, yargıç ve savcı hiçbir maddi veya manevi etki altında kalmasın.
Kalmasın ki, adalet dağıtabilsin.
Bu nedenle Anayasa'nın güvence altına aldığı bir meslektir yargıçlık.
Der ki:
"Hakimler ve savcılar azlolunamaz, kendileri istemedikçe Anayasa'da gösterilen yaştan önce emekliye ayrılamaz, bir mahkemenin veya kadronun kaldırılması sebebiyle de olsa aylık, ödenek ve diğer özlük haklarından yoksun bırakılamaz."
Yargıca bu özen hizmetinin özelliğinden gelir.
Bu özelliği nedeniyledir ki adalet ölçülemez.
* * *
AMA biz ölçüyoruz.
Anayasa'da güvence altına aldığımız yargıç ve savcının maaşını, katsayı -gösterge ve bütçe olanaklarıyla ölçüyoruz!
Bütçeyi önce faize, sonra adalete ayırıyoruz.
Yargıç ve savcıya ustabaşı maaşı verdiğinizde Anayasa'da ayırdığınız yer nereye gidiyor?
Yargıç ve savcılar maaşlarını konu edebilecek konuma gelmişse, durup düşünmek ve bir daha sormak gerekir?
- Tam kamu hizmeti nedir?
- Parçalanamayan, pazarlanamayan, dolayısıyla fiyatlandırılamayan hizmettir.
- Hiç mi parçalanamaz?
- Teorik olarak hayır.
- Hiç mi pazarlanamaz?
- Teorik olarak hayır.
- Hiç mi fiyatlandırılamaz?
- Teorik olarak hayır.
- Peki pratik olarak?
- Parçalanabilir, pazarlanabilir ve dolayısıyla fiyatlandırılabilir.
- O zaman?
- O zaman teorik olarak olmasa bile, pratik olarak "tam kamu hizmeti"nin fiyatına "rüşvet" adı verilir!
* * *
YARGIYA endeksli Hazine bonosu olmayacağına göre, yargıç maaşı faizden önce gelmelidir.
Gelmelidir ki, yargıcın ev sahibi, yargıcın borcu olmasın.
Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr
