Aymazlık senfonisi

Bu sorunun cevabını bir başka soruyla aldım.Forum 2003 sonrası öğle yemeğinde aynı masayı paylaştığım IMF İcra Direktörü Kiekens ile kafamdaki açmazı paylaşmıştım:"1994 ekonomik krizini Türkiye, 3 ayda aşmıştı. 6 ay vadeli yüzde 50 faizli bonolar çıkarmıştı. 6 ayda döviz değeri hiç değişmemiş, büyük kazançlar olmuştu. Ancak ekonomi de eski sağlık normallerine dönmüştü. Bu kez yıllar geçiyor, çok daha sıkı bir program uygulanıyor. Acı ilaçlar alınıyor. Ekonomik kriz hala aşılamadı.Neden?" Batık bankaların Türkiye ekonomisine bitmeyen kriz adlı senfonideki notalarının sonu gelmeyecek mi? 21 milyar $'lık fatura "8 yıldır Türkiye ile ilişkilerin içindeyim. 8 yıldır Türkiye'ye geliyorum.1994 krizinde Türkiye'de sadece 3 küçük banka batmıştı. Bunların yükünü üstlenen devlete çıkan fatura, dikkate bile alınmayacak kadardı.Bu son krizde ise batan ve el konulan bankaların yükü 21 milyar dolar.Çok ağır.Krizden çıkma süresinin uzaması doğal.Hazine borçları 1994'te milli gelirin yüzde 40'ıydı... Şimdi yüzde 90'ı.Koşullar zorlu."Batık banka tahsilatları hem 21 milyar dolarlık yükü, hem de milli gelirin yüzde 90'ını bulan borcu hafifletebilir.Krizden çıkış takvimi kısalır. Kiekens'in cevabını yansıtayım: Eli taşın altında Türkiye'nin başarmasını ister.Bizim de istememiz, akılcı olmamız gerekir.Yoksa...Kriz sadece ekonomiyi değil, Türkiye'nin siyasi ve sosyal yapısını da çökertir.Kiekens Forum 2003'te şöyle uyarmıştır:"Fert başına milli gelir neredeyse geçen yılın gerisinde. Türkiye'nin batısı dinamik. Üretimi, geliri yüksek.Fakat bir Türkiye daha var.Günde 3 dolarla yaşamını sürdürmek zorunda olan geniş bir kesim."Günde 3 dolar gelir Afrika'nın yoksul ülkelerinin düzeyidir.Toplum böyle bir gelir uçurumunun kenarında uzun süre yürüyemez.Üstelik...Krizle birlikte, geliri "sıfır" olan işsiz seli oluşmuştur.Gençliği umutsuz, orta yaşlıları işini kaybetmiş "öfkeli" bir nüfus, siyasette savrulmalar, sosyal yapıda çöküntü ya da patlamalar yapabilir.Örneğin AKP'yi daha radikal çizgilere itebilir.O savrulmalar, "AKP'nin düzenle bütünleştiği, çözüm olamayacağı" söylemiyle kökten dinci siyasetlere de akabilir.Merkez partiler daha da silinebilir.AB ve Batı politikaları, toplumda tepkiler sonucu Arap yörüngesine kayışa neden olabilir.Sosyal patlamaların siyasetleri de etkilemesi ve tutsak alması sonucu IMF programlarının bırakılması sonucu oluşabilir...........Ekonominin yaraları, sosyal dokuyu ve siyaset yapısını da sardığında, sonu kaostur. g.civaoglu@milliyet.com.tr Kiekens, IMF kaynaklarının üçte birinin Türkiye'ye verilmesi için kapıları açan adam.