Ne içinde ne dışında...

Irak Başbakanı Caferi, Başbakan Erdoğan'ın konuğu.Caferi, daha 1 ay önceden Türkiye'ye gelmek isteğini bildirmişti. Ancak... Yeni hükümetin de kuruluşunun ona verilip verilmeyeceğinin belli olması beklenmişti.Şimdi Şii ittifakı 1 oy farkla da olsa hükümetin onun tarafından kurulması kararını aldı. Başbakan adayının ilk ziyaretini Türkiye'ye yapması olumlu.Aslında geçen hafta da Türkiye'nin basına pek yansımayan Irak'tan bir konuğu daha vardı; Irak'ta Arap milliyetçisi partinin (Baasçı sayılabilecek) önderi Salih Mutlak... Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Büyükelçi Oğuz Çelikkol da bir grup diplomatla birlikte Irak'a gitti. Caferi, Allavi, Barzani ve diğer liderlerle, kanaat önderleriyle görüştü.Türkiye bir plan uyguluyor.Daha önce Sünni liderleri ABD Büyükelçisi'yle buluşturarak seçimlere katılmalarını sağlayarak sergilediği etkinliği bu kez Irak'ta hükümetin kurulabilmesi, iç savaşın önlenmesi için daha geniş bir yelpazede girişimlerle sürdürmek çabasında.Yani...Osmanlı döneminin "Türklerin desteklediği Sünniler ve İran'ın desteklediği Şiiler" manzarasının yeniden çizilmesi istenmiyor.Sadece Sünnilerle değil, Şiilerle de iyi ilişkiler kuruluyor.Bu bağlamda Şii lider Sadr ve Sünni liderlerin de Türkiye'ye gelmeleri planlanmış bulunuyor.Bu temaslara Washington da olumlu bakmakta.Caferi'ye hükümet kurulurken Sünnilerin gerekli ağırlıkta temsili ile iç savaş tehlikesinin uzaklaşabileceği görüşleri iletilecek.Ayrıca... İç güvenlik örgütlerinin de yüzde 90'ı Şiilerden oluşuyor ve bu da Sünnileri rahatsız etmekte.Şii milislere tepki var.Türkiye, bütün bunlarla ilgili görüşlerini elbette bir "uyarı" gibi değil, bölgede ve Irak'ta barış ve demokrasi için iyi niyet katkıları çerçevesinde dile getirecek.Bunlar gerçekten gerekli.Durum sanılandan çok daha ciddi..........................El-Kudüs El-Arabi Genel Yönetmeni Abdulbari Atwan'ın Irak'taki durum için söylemi şöyle(*):"İç savaş başlamak üzere..."Ancak...Bunun "tam ölçekli" yani "ülkedeki bütün Şiilerle Sünnileri çarpıştıran boyutta olmayacağını, yarı yarıya kontrollü sürdüğünü" söylüyor.Fakat "çok büyük olaylar patlayabileceği" kanısında............................Zaman zaman Sünni-Şii çatışmalarının azaldığı izlenimleri alınsa da durum hiç de öyle değil.Ateş içten içe yanıyor ve genişliyor. Ansızın yeni patlamalar ve büyük çatışmalar sürpriz olmaz...........................Bu durumda Türkiye Başbakanı Erdoğan'ın Irak Başbakanı Caferi'yi Türkiye'ye çağırmak ve bu konuyu görüşmek girişimi yararlıdır.Orada uçuşan kıvılcımların yangını Türkiye'ye de sıçratması -Allah korusun- olasıdır.Türkiye belalı bir coğrafyada.Avrupa'nın uygarlıklarıyla, demokrasileriyle, ortak değer yargıları paylaşan toplumlarıyla çevrili değil.Çevresindeki sorunlara seyirci kalamaz.Eğer iç savaş eşiği aşılırsa, Türkiye'nin de içinde bulunabileceği senaryolar, New York Times gibi önemli gazetelerde yayımlanmakta.Gene bir iç savaş Irak'ı parçalayabilir.Kuzey'de bağımsız bir Kürt devleti de oluşabilir.Türkiye'nin tam AB ile müzakerelere başlayacağı aylarda böyle bir yangın, Avrupa ülkelerine "Türkiye'yi tam üye yapmayalım. İmtiyazlı ortak olsun, Ortadoğu'nun kan ve kumdan karılmış çamuru ile aramızda tampon ülke olarak kalsın" dedirtebilir.Türkiye, merhum İsmet İnönü'nün politik dehasını yansıtan "ne içindeyiz ne de dışında" söyleminin duyarlı çizgisinde kalabilmek sağduyusunu ve etkinliğini göstermelidir............................(*) CNN Türk-Manşet programı Mithat Bereket'in canlı yayın söyleşisi. g.civaoglu@milliyet.com.tr Irak'taki Sünni liderleri ABD Büyükelçisi'yle İstanbul'da buluşturarak seçimlere katılmalarına önemli katkıda bulunan Türkiye, bu kez de "Irak'ta iç savaşı önlemek için" devrede.