Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Hesap Uzmanları Kurulu, Maliye Teftiş Heyeti gibi, Maliye Bakanı'na bağlıdır. Maliye müfettişleri vergi denetimi yetkisine de sahip olmakla birlikte genelde idari denetim yaparlar. Hesap uzmanları ise belli büyüklüğün üzerindeki vergi mükelleflerini denetlerler. Hesap Uzmanları Kurulu ve Maliye Teftiş Heyeti, denetim elemanı yetiştirme yanında, kamu ve özel sektör kuruluşlarına üst düzey yönetici yetiştiren önemli müesseselerdir. Hesap Uzmanları Kurulu'nun bugün 60'ıncı kuruluş yıldönümü kutlanıyor. Gelir ve Kurumlar vergileri beyan usulüne dayandığı ve çok sayıda mükellef kitlesini kapsadığı için, bu kanunların uygulanmasına başlandığı 1940'lı yılların ilk yarısında, vergi denetimi konusu gündeme geldi. İnceleme tekniğini bilen, tarafsız, uzmanlaşmış ve deneyim sahibi denetim elemanlarından bir denetim birimi oluşturma arayışında 29 Mayıs 1945 tarihinde, özel bir kanunla Hesap Uzmanları Heyeti (Kurulu) kuruldu. Hesap Uzmanları Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Günter'den öğrendiğime göre, 1945 yılından bu yana kurul yaklaşık 1.700 hesap uzmanının yetişmesine imkân vermiş. Bunların yaklaşık 200'ü hayatta değil. Hayattaki 1.500 hesap uzmanının yaklaşık 300'ü halen kurulda kamu hizmeti yapıyor. Kalan 1.200 hesap uzmanının azı kamuda, çoğu özel sektör kuruluşlarında üst yönetici olarak görev yapıyor.Üniversitelerde ekonomi ve maliye eğitimi görenlerden kamuda çalışmak isteyenlerin genelde ilk tercihleri Hesap Uzmanları Kurulu ve Maliye Teftiş Heyeti sınavlarına girmektir. Bu sınavlarda başarılı olanlar, uzman yardımcısı ve müfettiş yardımcısı olarak çalışmaya başlar. Özel eğitim programlarına katılır. Başarılı olanlar yurtdışında lisans üstü ve doktora eğitimini tamamlama şansı elde eder. Daha sonra kurul için sınavla uzman veya müfettiş unvanını alabilir.Hesap Uzmanları Kurulu'nun internet sitesinden, vergi denetimi elemanlarının denetimdeki ağırlıklarını öğrenmek istedim. Sitede verilen bilgiye göre, 1999-2002 yılları arasındaki dönemde incelenen toplam vergi matrahının denetim elemanları arasında dağılımı şöyle: Matrahın (1) Yüzde 27.13'ünü hesap uzmanları, (2) Yüzde 0.80'ini Maliye müfettişleri incelemiş. Hesap uzmanları ve Maliye müfettişleri Maliye Bakanı'na bağlı denetim elemanları, (3) Matrahın yüzde 33.19'unu gelirler kontrolörleri, (4) Yüzde 33.29'unu vergi denetim memurları, (5) Yüzde 5.59'unu vergi dairesi müdürleri denetlemiş. Yeni bir kanunla "Gelirler Genel Müdürlüğü", "Gelir İdaresi Başkanlığı"na dönüştü. (1) Gelirler kontrolörleri, (2) İller bazında denetim yapan vergi denetim memurları ve de (3) Kendi dairelerine bağlı mükellefler bazında denetim yapan vergi dairesi müdürleri, Gelir İdaresi Başkanlığı'na bağlı denetim elemanı statüsünü kazandı.Çok sayıda arkadaşım Mülkiye'den mezun olduktan sonra hesap uzmanlığı ve Maliye müfettişliği sınavlarına girdi. Başarılı oldu. Devlette ve özel sektörde müfettiş ve yönetici olarak görev yaptı. Yapıyor. Gönül bağım nedeniyle Kurul Başkanı Mahmut Vural'ın şahsında tüm hesap uzmanlarının 60'ıncı yılını kutluyorum. guras@milliyet.com.tr Çoğu üst yönetici oldu