Olayların içinden ABD ekonomisinde reel kesim belini doğrultmaya başlamış durumda. Finans kesimi hâlâ konut kredisi krizini yaşıyor. Ciddi faturalar ödüyor. Daha da ödeyecek ama, anlaşıldığı kadarıyla finans kesimindeki sorunlar reel kesime büyük ölçüde yansımıyor.Doların 6 güçlü para biriminden oluşan sepet karşısındaki değer kaybı sadece yüzde 3.3 oranında. Doların değer kaybının, dış ticaret açığının ilk 9 ayda yüzde 9 küçülmesine imkân verdiğine dikkat çekiliyor.Geçen yıl ABD'nin dış ticaret açığı 785 milyar dolardı. Bu açığın 234 milyar dolarlık kısmı da Çin ile olan ticaretteki dengesizlikten kaynaklanıyordu. Bizde tasarruflarını dolara bağlayanlar dolar fiyatı geriledikçe teselli arayışında "ABD'de işler kötü. Konut krizi nedeniyle ABD ekonomisi sarsıntı geçiriyor... ABD'de işler düzelsin. Dolar fiyatı artar" diye düşünüyor. Konut krizinin çıkmasına neden olan, ödeme gücü zayıf konut kredisi borçluları "müsebbip" (sebep olan) sandalyesinden kısa sürede "mağdur" (suçu olmadan zarar gören) sandalyesine oturdular. Merkezi yönetim (ve de Merkez Bankası) onları kurtarma arayışına girdiği için sesleri çıkmıyor.ABD'nin bazı bölgelerinde (her yanında değil) konut kredisi sorunu nedeniyle konutlarda satış baskısı ve de fiyatlarda gerileme var ama, ülke genelinde gene de konut kredisi kullanımı ve konut talebi artış gösteriyor.On yıllık ortalamada konut fiyatları 240 bin dolar iken, geçen ayın satış fiyatı ortalaması 205 bin dolar olarak belirlendi. Kasım ayından geriye 12 ayda yeni ev satışlarındaki artış yüzde 5 oranında. Yeni konut kredisi (mortgage) kullanımına talep de benzer oranda artış gösteriyor. Krizi çıkaranların sesleri çıkmıyor Konut değerlerinin düşmesi, tüketicilerin konut teminatı karşılığı borçlanma limitlerinin daralmasına yol açıyor. Konut değerleri balon yaptığında harcanabilir gelirlerine ek olarak bu gelirlerin yüzde 10'u dolayında borçlananlar, şimdilerde harcanabilir gelirlerinin sadece yüzde 6.6'sı kadar kredi kullanıyor.Ekim ayı itibariyle Amerikalıların gelirlerindeki yıllık artış yüzde 6 oranında. Tüketici kredilerindeki artış yüzde 5.4 oranında. Gelir artışına ek olarak kredi kullanımı da artınca tüketim de artıyor. Ekim ayında dayanıklı tüketim mallarındaki yıllık artış yüzde 3.4 oranında. Yıllık istihdam artışı da yüzde 1.6 oranında.Özetle, konut krizine rağmen, istihdam artışı, ücret artışı ve tüketici kredisi kullanımındaki artış sonucu harcamalar artıyor. Talepteki artış ve buna ek olarak enerji fiyatlarındaki yükselme enflasyonu harekete geçiriyor.Bütün bunlara rağmen ekonominin yakın gelecekte durgunluğa (resesyona) girmesi ihtimali yüzde 50-50 diyenler var. Bunların başını da Merkez Bankası eski Başkanı Greenspan çekiyor. guras@milliyet.com.tr Talep artışı ekonomiyi canlandırır
