Atatürk askeri zaferden sonra, "...zaferlerin kazanılması iktisadi alandaki başarıyla mümkündür" diyerek 1923 yılında İzmir İktisat Kongresini topladı. 1927 yılında Teşviki Sanayi Kanununu çıkarttı. 1930 yılında sanayi, 1931 yılında ziraat kongrelerinin toplanmasını sağladı. Baktı ki, halkta fabrika kuracak ne para ve bilgi ne cesaret var, devlet gücüyle sanayileşmeyi başlattı. Kayseri Tayyare Fabrikasının, Uşak ve Eskişehir Şeker fabrikalarının, Bünyan Dokuma, Ereğli Bez, Kayseri İplik ve Bez, İzmir Kağıt fabrikalarının kurulmasını sağladı.1935 yılında İsmet İnönünün temelini attığı Gemlik Suni İpek ve Bursa Merinos fabrikalarının açılışını 1 ve 2 Şubat 1938de bu fabrikaların isim babası olan Atatürk yaptı.Merinostan önce ülkemizde sadece Hereke ve Feshane fabrikaları vardı. Bu fabrikalar ithal iplikle kumaş dokuyordu.Merinos fabrikasının kuruluşuyla Karacabey ve Bandırmada Merinos cinsi koyun yetiştirilmeye başlandı.Necati Akgünden öğrendiğime göre fabrika açıldığında 16 bin eğirme ve 7 bin katlama iği vardı. İplik üretiyordu. Dokuma yatırımına harp döneminde başlandı. Dokuma bölümü 1945 yılında işletmeye açıldı.Orta Avrupanın en büyük tesislerinden biri büyüklüğüne ulaşan fabrika, ek iplik üretim tesisleriyle 3 milyon metre kumaş dokur hale geldi. Merinos kumaşları dış piyasada "İngiliz kumaşları"yla rekabet ediyordu. Fabrikada 6 bin işçi çalışıyor, aileleriyle 30 bin kişi fabrikadan ekmek yiyordu. Bu fabrikada çalışan ve yurtdışına eğitime gönderilen mühendis, teknisyen ve ustalar, Türkiyede dokuma sanayiinin gelişmesinin mimarları oldu.Bursalılar "Balkanların ve Ortadoğunun en büyük fabrikası" diyerek Merinosla övünürdü.Geliniz görünüz ki, Ankara, bu fabrikanın teknolojisini yenilemeyi ihmal etti. Fabrika ölüme terk edildi. Can çekişirken "Cihet - i Askeriye"ye kumaş dokudu. Ama ordu da kumaşını özel sektörden almaya başlayınca, Atatürkün Merinos fabrikasının idam ipi çekilmiş oldu.Şimdi bütün gözler Bursanın göbeğinde kalan 325 dönüm fabrika arazisinde... Düşünebiliyor musunuz... Fabrikanın makinelerini hurdacıya sattıktan sonra binasını yıkarak bu araziye bina diken ne çok para kazanır!.. Özelleştirme İdaresi, Merinosu "teknolojisini yenileyerek ve de yeni yatırımlarla büyüterek, fabrika olarak işletecek bir müteşebbise devretmeyi" düşünemedi... İdarenin 9 Kasım 2000 tarihli kararına göre (karar tarihi 10 Kasım olsaydı daha anlamlı olurdu!) fabrika yıkılacak. Arsası halka açılmak kaydıyla "bila bedel" belediyeye devredilecek.Atatürkün ölümünün 66. yılında siz Atatürkü nasıl anıyorsunuz bilemem ama ben, ölmeden önceki son günlerinde açılışını yaptığı Merinos fabrikasını düşünerek anıyorum. guras@milliyet.com.tr Atatürk ölmeden önceki son günlerinde, 1938 yılında Bursada boş bir tarlaya inşa edilen "Merinos" fabrikasının açılışını yapmıştı. Atatürkün ölümünün 66ncı yılında biz geniş tarlasını ele geçirmek için fabrikayı yıkıyoruz. Çünkü artık bize fabrika lazım değil... Tarla lazım... Üzerine apartmanlar dikeceğiz!.. Üzerinde çay bahçeleri açacağız!..
