Yemekte Bodrumdan konuşacağımızı sanıyordum.Paradan başka şey konuşamadık... Ayşe Hanım Teyzem, bu defa bir şey sormadan anlattı. "Bugüne kadar paramı ne yapayım diye sorduğumda, paralarının hepsini aynı sepete koyma, üçe ayır. Üçte birini dolarda, üçte birini mevduatta tut. İstersen üçte birini de hisse senedine dayalı fona yatır, derdin. Ben sana söylemeden dolarları sattım. Paramın tamamı şimdi Türk lirasında... Gittim bir banka şubesine. Fon bölümündeki hanım kızlara danıştım. Paramın tamamıyla Türk lirası fon katılım belgesi aldım. Doğrusu ne fonu aldığımı bilmiyorum. Onlar paramı üç farklı fon arasında bölüştürdü. Biri devletin bonolarının faiziyle beslenen fon imiş. Öbür fonun içinde hisse senedi varmış. Öbürü de karma fonmuş. Bana anlatıldığına göre yılda yüzde 25den aşağı olmayan bir gelir vereceklermiş."Ruhat Hanım laf attı. "Ayşe Hanım Teyze, döviz açığı büyüyor. Döviz fiyatları 1.500.000 lirada kalamayacak. Ya, yavaş yavaş artacak, ya da çömlek patlayacak, birden artacak, diyorlar... Sen dolarları satmasaydın daha iyi olmaz mıydı? Bazı arkadaşlar fiyatı artacak diyerek dolar satın almaya başladı bile" dedi.Ayşe Hanım Teyzem, bilmiş bilmiş konuştu: "Dolar fiyatı aylardır kıpırdamıyor. Banka dolara yüzde 2, yüzde 3 faiz veriyor... Türk lirasına hiç olmazsa yüzde 25 dolayında bir şeyler veren var..."Sonra bana döndü. "Bak" dedi: "Kendi kendime hesap yaptım, bir yılda dolar fiyatı yüzde 25in üzerinde artmazsa, ben Türk lirasında kaldığım için kazançlı çıkarım. Benim faiz gelirim doların fiyat artışını karşılar..."Bir de vazife verdi. "Şu senin İstanbuldaki Ali İhsan Efendiye bir hesap daha yaptır da görelim. Daha önceki yıllar için hesap yaptırmıştın. Acaba son yıllarda durum ne oldu? Dolar fiyatı indi çıktı. Dolarda kalan mı, Türk lirasında kalan mı kazançlı?"Ayşe Hanım Teyzemi mi kıracağım. Bodrumdan telefonla Ali İhsan kardeşimi aradım. Yaptığı hesabı bana gönderdi ben de Ayşe Hanım Teyzeme durumu arz ettim. 1999 yılında 64 milyon lirası olan biri, bu parayla 100 dolar satın aldı ve bunu bankadaki döviz mevduat hesabına yatırdıysa, her yıl değişen faiziyle bu 100 dolar 2004 yılı ağustos ayı sonunda 151 dolar oldu. Eğer hesap sahibi bu 151 doları Türk lirasına çevirirse, 1.500.000 TL döviz kuruyla eline 227 milyon lira geçer.1999 yılında 100 doları olan biri, bu parayı o günün döviz kuruyla Türk lirasına çevirip eline geçen 64 milyon lirayı bankaya mevduat hesabına yatırsaydı, her yıl değişen faiziyle 2004 yılı sonunda bankadaki parası 1 milyar lirayı aşardı. Bu parayla da tanesi 1.500.000 liradan 691 dolar satın alabilirdi.Açık anlatımıyla parasını dolar olarak tutanın 100 doları 151 dolar olurken, parasını Türk lirası faize yatıranın 100 dolar karşılığı Türk lirası aynı sürede 691 dolar karşılığı Türk lirası olmuş.Bugüne kadar dolar fiyatındaki dalgalanmalar kısa sürede belli kişilere imkan sağlamış ama, uzun dönemde Türk lirasının getirisi devalüasyon riskini karşılamış.Bunları Ayşe Hanım Teyzeme anlattım. Aşağıdaki tabloyu da verdim... "Bak ben sana söylememiş miydim? Ben bunu tahmin ederek dolarlarımı bozdurdum" diyerek bilgiçliğini sürdürdü. Ben gene de uyardım... "Ayşe Hanım Teyzeciğim, en doğrusunu tabii ki siz bilirsiniz. Ben kimsenin parası için şunu yap, bunu yapma diye akıl veremem... Soruyorsunuz, ben de bilgi toplamaya çalışıyorum..." demeyi ihmal etmedim. Ruhat Hanım yemeğe çağırdı. Meğer sürprizi varmış. Ayşe Hanım Teyzemi Bodruma davet etmiş. Ayşe Hanım Teyzem, "Bodrum, Bodrum diyerek yazıp duruyorsunuz... Bodrumda neler oluyor, ben de gözümle göreyim, diyerek, Ruhat Hanımın davetini kabul ettim... Bir haftadır buradayım" dedi. Döviz mevduat hesabında 100 dolar ne oldu? TL mevduat hesabında 64.098.000 TL ne oldu? Yıl sonu 1 dolar kaç TL idi? 3 aylık oratalama dolar faizi % Dolar mevduatı 3 aylık bileşik TL faizi % TL mevduatıYatırılan 100.0 64.098.0001999 640.098 11.68 111.7 96.30 125.824.3742000 671.765 11.25 124.2 37.0 172.379.3922001 1.446.510 10.39 137.2 104.90 353.205.3752002 1.647.654 3.68 142.2 67.60 591.972.2082003 1.399.998 4.00 147.9 49.60 885.590.4242004/8 1.500.000 2.64 151.8 17.16 1.037.557.741Ağustos sonu - Kaç TL 227.688.653 1.037.557.741- Kaç dolar 151.8 691.7 guras@milliyet.com.tr 1999 yılı başındaki 100 dolar veya TL karşılığı, 5 yıl 8 ayda döviz mevduat hesabında, TL mevduat hesabında kaç dolar oldu?
