Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


Bu hafta sonu sayın okuyucularıma Las Vegas'ı kumar şehrinden eğlence şehrine dönüştüren ve yılda 34 milyon turist çekecek yapıyı oluşturan müteşebbisin hayat hikayesini anlatacağım. Bakınız bir insan ister ise 60 yaşına kadar neler yapabiliyor? Hikayenin kahramanı Steve Wynn'ın Las Vegas şehire ilgisi, Steve 10 yaşında iken babasının bu şehre iş aramak için gelmesiyle başlıyor. Babası kumarhanelerde zar attırıyor. Kendi adına "bingo" oynatmak için izin alamayınca Las Vegas'ı terk edip Utica'ya yerleşiyor. Oğlunu önce Pennsylvania Üniversitesi sonra da en iyi iş yönetimi üst eğitimi veren Whorton Business School'da okutuyor. Wynn 1963 yılında babasının otelci arkadaşının kızı Elaine Paschal ile evleniyor. Elaine de ünlü UCLA Üniversitesi mezunu.
Wynn'ın babası Las Vegas'ta bingo oynatma izni alamamıştı ya... Babasının başaramadığını başarma arayışına giriyor. Las Vegas'a rakip olarak gelişen New York yakınındaki Atlantic City'de Golden Nugget'i yaptırarak "kumarhane oteli" işine adım adıyor. Bu oteli 475 milyon dolara satınca, ilgi duyduğu sektörün mekezi Las Vegas'a atlıyor. Las Vegas'ta yatırım yapmanın üç zorluğu var. (1) The Strip diye adlandırılan ana caddede arsa bulmak zor ve pahalı, (2) Las Vegas'ta iş yapmak isteyene bankalar kredi vermiyor, (3) İkinci Dünya Savaşı sonrası Thomas Hull isminde bir otelcinin açtığı iki otel ile uyanışa geçen Las Vegas piyasasına ünlü milyarder Howard Hughes hakim olmuş. Bir başka milyarder Kirk Kerkorian piyasaya girme mücadelesinde.

Wynn, Howard Hughes'den arsa alıyor, kumar sektörüne kredi sağlayan tek banker Perry Thomas'ın desteğini alıyor ve Las Vegas'ta 2600 odalı Golden Nugget Oteli'ni inşa ettiriyor. O tarihe kadar Las Vegas'ta ana yapı kumarhane üzerine kurulu. Oteller kumar oynayanların gecelemeleri için yapılıyor. Kumarcıları eğlendirmek için Frank Sinatra'nın başını çektiği ünlü şarkıcıların sahne aldıkları gece kulüpleri var.
Wynn, Las Vegas'ın tarzını/yapısını değiştirmeyi hedef alıyor. (1) Otellerin standardını yükseltip, üst gelir gruplarına lüks hizmet sunacak otelleri hedef alıyor. (2) Otellerin kumar oynayanların geceleyecekleri yerler olmasının ötesinde, kumar ile ilgisi olmayanların da konaklamak isteyecekleri birer dinlence ve eğlence merkezi haline dönüşmesini sağlıyor. (3) Çöl ortasındaki bir şehirde birbirine benzeyen otellerin insanları sıkacağından hareketle her bir otelin aynı bir "konsept" (bir tema bütünlüğü) taşıması gerektiğine inanıyor. (4) Spor tesisleri, her yaş ve gelir düzeyinde insana hatip edecek gösteri/tiyatro salonları, lüks alışveriş merkezleri, 24 saat kesintisiz eğlence ve dinlenme merkezleriyle otelleri birer cazibe merkezi haline getiriyor. (5) Otellere büyük toplantı merkezleri ekleyerek, iş toplantıları için çok sayıda insanın da otel kompleksinden yararlanmak üzere Las Vegas'a gelmesine imkan hazırlıyor.
Wynn, Golden Nugget'den sonra 1989 yılında Las Vegas'ın en lüks ve büyük oteli 3100 odalı Mirage Oteli'ni, daha sonra 3100 odalı Treasure Island Oteli'ni, 3000 odalı Monte Carlo Oteli'ni, 1998 yılında da 3 bin odalı Bellagio'yu inşa ettiriyor. Böylece Las Vegas'ta toplam 14800 odalı 5 büyük otele sahip oluyor. Bellagio'nun yapım bedeli 1.6 milyar dolar. Mirage Resorts adındaki halka açık bir şirketin sahip olduğu bu oteller grubunu 2000 yılında 6.4 milyar dolara Kırk Kerkorian'ın MGM Grand grubu satın alıyor. Şimdilerde Wynn, Las Vegas'ın mevcut otellerini aşacak, lüksün de lüksüne erişmek arayışında Le Reve (Rüya) otelini inşa etmek çabasında. Bu yatırım 2.4 milyar dolarlık bir yatırım.
Sayın okuyucularım görüyorsunuz bir insan bir şehrin yapısını, kaderini değiştirebiliyor. Bir çöl şehrini kısa sürede yılda 34 milyon insanın gelip para harcayacağı ilgi merkezine dönüştürebiliyor.