Borsa başka ülkelerde de yatırımcıları üzüyor
Haberin Devamı
ABD'nin genelde teknoloji firmalarının hisselerini kapsayan Nasdaq endeksinin en yüksek düzeyinden yüzde 48.5 oranında bir gerilemeyi gösteriyor.
Açıklamalara göre endekste yer alan hisse senetlerinin yüzde 54'ü, geçen mart ayından bu yana yüzde 75 ile yüzde 99 değer kaybetmiş durumda.
Bu endekste fiyatı izlenen ünlü bilgisayar firması Microsoft'un hisseleri yüzde 119.94'ten yüzde 48.44'e düştü.
Özellikle bilgisayar ve telefon ile ilgili şirketlerin hisse fiyatlarında önemli düşmeler var. Bilgisayar ile satış yapan Yahoo'nun hisseleri yüzde 250.13'ten yüzde 38.94'e geriledi. Telewest hisseleri yüzde 90.00'dan yüzde 15.13'e, Intel'inki yüzde 75.81'den yüzde 34.13'e düştü.
Hisse senedi fiyatlarındaki düşme sadece "teknoloji" ve "yeni ekonomi" hisselerinde görülmüyor. Klasik ekonominin "en baba" şirketlerinin, sanayi şirketlerinin hisse senetleri fiyatları da düşüyor. Son bir yıllık dönemdeki düşme oranları, ABD'de en fazla işlem gören, en güvenilen hisse senetlerinden AT and T'de yüzde 61.6, General Electric'te yüzde 1.2, IBM'de yüzde 11.2, Wall Mart'de yüzde 25.9 oranında.
ABD'de borsada hisse senetleri fiyatlarının düşmesine herkes üzülüyor ama ekonomi yürüyor. İstihdam eksilmiyor. Büyüme sürüyor.
ABD'de ve dünyanın başka ülkelerinde borsalardaki fiyat değişimini ABD doları üzerinden en iyi izleyen MSCI (Morgan Stanley Capital International) Endeksi'ne göre, son 12 aylık dönemde dünya borsalarında hisse senetleri fiyatları ortalama olarak yüzde 14.50 oranında geriledi.
MSCI Endeksi'ne göre son 12 ayda Avrupa borsalarındaki fiyat gerilemesi yüzde 14.10 dolayında, Fransa'da borsa endeksi yüzde 13.08, İngiltere'de yüzde 20.56, Almanya'da yüzde 18.23 oranında düştü.
Sayın okuyucularım, yıllık faizin yüzde 5, yüzde 6 dolayında dolandığı Batı ülkelerinde borsa endeksinin yüzde 15 veya yüzde 18 oranında düşmesi, Türkiye'ye kıyasla daha olumsuz etki yaratıyor.
Arjantin'de düşme yüzde 26.87 oranında, Brezilya'da yüzde 28.35 oranında. Asya borsaları ve Japonya borsasında da yüzde 20'ler yüzde 50'ler dolayında fiyat gerilemesi var.
Türkiye'de son dönemde borsa endeksindeki devamlı gerilemenin tek nedeni dünya borsalarındaki olumsuz gelişme değildir. Bizdeki düşüş dünya ortalamalarının çok üzerindedir. Ama, şunu da bilelim ki, borsa sadece Türkiye'deki yatırımcıları üzmüyor, 2000 yılında dünyanın her köşesindeki yatırımcılar üzüldü.
(Endekslerin ABD doları ile yüzde değişimi) | |
|---|---|
| ABD doları olarak kayıp | |
| 1) Dünya borsaları (MSCI Endeksi) | - 14.50 |
| 2) Avrupa borsaları | |
| a) Avrupa ortalaması (MSCI) | - 14.10 |
| b) İngiltere (FT 100) | - 20.56 |
| c) Fransa (CAC 40) | - 13.08 |
| d) Almanya (Xetra DAX) | - 18.23 |
| e) İtalya (MIB 30) | - 5.33 |
| f) Hollanda (EOE) | - 14.08 |
| g) Rusya (RTS $) | - 19.15 |
| h) İspanya (Ibex 35) | - 29.92 |
| i) İsviçre (SM) | - 1.87 |
| 3) Amerika borsaları | |
| a) Kuzey Amerika (MSCI) | - 12.20 |
| b) Arjantin (Merval) | - 26.87 |
| c) Brezilya (Bovespa) | - 28.35 |
| d) Kanada (TSE 300) | - 0.69 |
| e) Şili (Selective) | - 11.32 |
| f) Meksika (Bolsa) | - 19.88 |
| 4) Asya borsaları | |
| a) Pasifik ortalaması (MSCI) | - 22.40 |
| b) Avustralya (All Ordinaries) | - 14.91 |
| c) Hong Kong (Hang Seng) | - 15.15 |
| d) Endonezya (Composite) | - 52.80 |
| e) Japonya (Nikkei 225) | - 27.81 |
| f) Güney Kore (Composite) | - 52.83 |
| g) Singapur (Strait Times) | - 24.90 |
| h) Tayvan (Stock Market) | - 39.92 |
Kaynak: World Stocks Indexes, New York Times, 2 Aralık 2000.
MSCI: Morgan Stanles Capital International Endeksi.