Merkez Bankası döviz satın almaya karar verdi. Merkez Bankası‘nın döviz satın alması demek, dövize talebin artması demektir.
Şu günlerde piyasaya talepten fazla döviz girişi var. İşte bu nedenle döviz fiyatı ucuzluyor.
Merkez Bankası piyasaya girince dövize talep artacak. Talep artınca döviz fiyatının gerilemesi (doların daha fazla ucuzlaması) sona erecek.
Merkez Bankası’nın dün açıklanan kararı, “Dolar fiyatının 1.30 TL’lere gerilemesini önlemek” için alınmıştır.
Bu kararı daha önce faiz konusunda yapılan açıklamalarla birlikte değerlendirmek gerekir.
- Merkez Bankası, faizin ucuz kalmasına çalışacağı konusunda piyasaya güven verdi.
- Şimdi de dövizin beklenmedik biçimde ucuzlamasına çalışacağı konusunda güven vermek istiyor.
Beklentiler önemli
Merkez Bankası’nın faiz ve döviz konusundaki kararlarını iyi anlayabilmek için, kriz dönemi sonunda dünyada önde gelen merkez bankalarındaki politika değişikliğini hatırlamakta yarar vardır.
Bütün dünyada merkez bankalarının hedefi bugüne kadar istikrar (stabilizasyon) idi. Ve de bu nedenle merkez bankası başkanları devamlı istikrar paketinden söz ederdi.
Şimdilerde dünyada merkez bankaları krizden çıkış için uyandırma/coşturma (stimulus) paketlerinin peşinde.
Aynı şeyleri Türkiye’de de görüyoruz.
Bugüne kadar Merkez Bankamız ince ayar peşindeydi. Şimdilerde ise beklentileri yönlendiriyor, uyandırma politikaları oluşturuyor, açıklıyor.
Merkez Bankası Başkanı gelecek hakkında halka ve para sahiplerine devamlı olumlu mesajlar vererek ekonomiyi uyandırmaya/canlandırmaya çalışıyor.
- Merkez Bankası faizlerin uzun süre düşük çizgide kalacağı konusunda açıklamalar yaparak tüketiciyi ve yatırımcıyı harcamaya yönlendirmek istiyor. Genelde ucuz faiz tüketiciyi pazara çıkarır, düşük getirili işleri cazip hale getirerek reel ekonomiyi canlandırır.
- Merkez Bankası döviz satın almaya başlayacağını açıklayarak ihracatçıların ve ithalatçıların beklentilerini etkiliyor. Dövizin daha da ucuzlaması (doların 1.30 TL’lere gerilemesi) ithalatı coşturur. İhracatı köstekler.
Döviz fiyatındaki (Merkez Bankası’nın döviz politikalarındaki) belirsizlik ise uzun vadeli kontratlara imkân vermez.
Belirsizlik kötü
Merkez Bankası bundan böyle her gün döviz almaya mecbur olmadığına göre, günlük alımları piyasayı (dolar fiyatını) belli bir dengede tutacak biçimde ayarlayacak demektir.
Tekrarda yarar vardır. Bizim için ülkeye mümkün olduğu kadar bol dövizin girmesi önemlidir. Hele hele krizin ortalığı yakıp yıktığı şu dönemde döviz kıtlığı çekmemek çok çok önemlidir. Şu dönemde ülkeye ihtiyacımızdan çok döviz girdi diyerek, üzülecek dövünecek halimiz yok. Geliniz görünüz ki, şu dönemde (üretimin durması ve dövize talebin daralması nedeniyle) piyasada dövizin bol olması karşısında döviz fiyatı (ekonomiye zarar verecek-dengeleri daha fazla bozacak ölçüde) gerileme eğilimine girdi. İşte bu nedenle Merkez Bankası gereğinde piyasadan döviz satın alarak döviz fiyatını dengede tutmaya çalışacak.
