‘Döviz girişi az, rezervden yiyoruz’

Ocak-şubat, iki aylık Döviz (Cari İşlemler) Hesabı’na göre, döviz girişi açığı kapatamadığından, döviz rezervini bozdurmak zorunda kaldık. Rezervden yemeğe başladık.
Halbuki söylenen “ülkeye oluk oluk döviz girişi olduğu” ve bu nedenle de döviz fiyatının devamlı gerilediğidir.
Her gün finansçılar bize müjde veriyorlar: “Döviz girişi oldu... Borsaya döviz girdi. Bonoya döviz girdi. Repoya döviz girdi” diyorlar...
İyi de... Ülkeye giren dövizin bir yerlerde görünmesi gerekmez mi? Merkez Bankası’nın dün açıkladığı Döviz Hesabı’na göre, yılın ilk iki ayında (ithalatın ihracatın önünde koşması nedeniyle) 5 milyar 572 milyon dolar döviz açığı vermişiz. Buna karşılık ülkeye net döviz girişi şöyle:
- Doğrudan yabancı sermaye olarak giren döviz 652 milyon dolar.
- Portföy yatırımı olarak (hisse senedine ve bonoya/tahvile) net döviz girişi yok. Tersine, 214 milyon dolar net çıkış var.
- Kredi olarak giren döviz net 1 milyar 766 milyon dolar.
- Nereden geldiği belli olmayan döviz 2 milyar 368 milyon dolar.
Bunları topluyoruz. 4 milyar 599 milyon dolar ediyor.
Açık anlatımıyla, “Nereden geldiği belli olmayan döviz”in desteği bile açığı kapatmaya yetmiyor.
O zaman mecburen eski birikimlerden, Merkez Bankası döviz rezervinden 973 milyon dolar kullanılıyor da açık kapatılıyor.

Bolluk kaynağı belirsiz döviz sayesinde
Bu tabloyu iyi değerlendirmeliyiz:
- Merkez Bankası’nın yayımladığı rakamlara göre, döviz girişi, döviz açığını kapatamayacak durumda.
- Ama piyasada döviz bol. Döviz bol ki, dolar fiyatı artmıyor. Ucuzluyor. Eğer piyasanın döviz talebi karşılanamasa, döviz (açığı) kıtlığı olsa doların fiyatı artar.
O halde, Merkez Bankası’nın “Cari İşlemler Hesabı” gerçeği yansıtmıyor. Ülkeye “Nereden geldiği belli olmayan döviz” hesabında gösterilen rakamın çok üzerinde bir yerlerden döviz giriyor.
- İşadamlarının dışarıda parası var.
Onu getiriyorlar. Iraklılar, İranlılar paralarını Türkiye’ye taşıyor hikâyeleri bitti.
- Yeni bir hikâye bulmamız gerekiyor. Acaba, sınır ticareti ile Doğu ve Batı sınırlarından komşu ülkelere yapılan ihracat tahminlerin çok çok mu üzerinde? Acaba Merkez Bankası hesaplarına girmeyen döviz, sınır ticareti sonucu gelen döviz mi?
Her neyse... Nereden geldiği belli olmayan dövizleri getirenlere teşekkür borcumuz var. Ekonomi onlar sayesinde ayakta duruyor. Onlar sayesinde dolarda ucuzluk devam ediyor.