Şimdilik böyle bir tehlike görülmüyor. Şimdilik görünen o ki dolar fiyatı 1 milyon 500 bin lira ile 1 milyon 550 bin lira bandı arasında bir yere oturacak. Belki 1 milyon 600 bin liraya tırmanmaya çalışacak ama, bu "sinirli hava" hafta içinde sona erecek. Gelecek haftaya 1 milyon 500 bin lira dolayında bir dolar fiyatıyla girebileceğiz.(Bir uyarı yapayım. Döviz fiyatları ve çapraz kur konusundaki tahminler "spekülatif tahminlerdir". Ne olacağını "falcılar bile" bilemez. Bunu bilebilen zengin olur. Bu nedenle yukarıdaki rakamlar sadece kişisel tahmini yansıtmaktadır.) Döviz fiyatında ufak düzeltmeler normaldir. Beklenen bir harekettir. Önemli olan, bu "ufak düzeltmelerin" paniğe yol açmamasıdır. Ekonomide, döviz fiyatındaki "ufak düzeltmelerle" dövizin gerçek değer fiyatına oturması kriz yaratmaz. Eğer bu ufak düzeltmeler yanlış anlamaya yol açar ve içeride halk Türk Lirasından dövize dönmeye başlarsa, o zaman ekonomi sarsılır. Döviz fiyatı durup dururken artmadı. Döviz fiyatında bir hareket uzun süredir bekleniyordu. Hatta bu hareket gecikmiş bir harekettir. Keşke döviz fiyatları yavaş yavaş artsa da, insanlar ve ekonomi artışı "hazmedebilse"... İnsanlar ve ekonomi için kötü olan, artışın büyük oranlarda sıçrama yaparak gerçekleşmesidir.Döviz fiyatı uzun süredir enflasyon oranında bile artmadı... En tutucu iktisatçılar bile dolar fiyatının şimdilerde 1 milyon 550 binlerde olması gerektiğini hesaplıyordu.Döviz fiyatı uzun süre artmayınca ithalatın cazibesi arttı. İthalat artınca döviz açığı büyüdü. Türk ekonomisinin taşıyamayacağı bir döviz açığı ortaya çıktı. Bu döviz açığının kapatılabilmesi ancak ve ancak döviz fiyatının yükselmesine bağlıydı. Bunu görenler döviz fiyatının er geç artmasını bekliyordu. Bunu gören yabancılar durumu abartmaya, "maksi devalüasyon"dan söz etmeye başladı.İşte bu tabloda döviz fiyatının harekete geçmesi "normal"dir.Bizde döviz piyasası çok küçük bir piyasadır. Her gün döviz satan ve her gün döviz alan çok az sayıda insan var. Çok küçük miktarda döviz var.Bütün şartlar aynıyken, ortalıkta "fol yok, yumurta yok"ken, satıcılar döviz satışını bir gün kısarsa veya alıcıların biri ihtiyacı nedeniyle biraz büyük bir alım yaparsa, döviz fiyatı hemen artıyor. Artış bekleniyordu Son günlerde bankalar ellerindeki fazla parayla döviz almaya başlayınca, bir yanda talep beklenmedik biçimde arttı. Öte yanda, "bankalar piyasaya girdi, döviz alıyor, fiyatlar artacak" diye düşünen satıcılar, arzı kesti. Arz kesilip talep artınca, döviz fiyatında hareket başladı.Döviz fiyatının daha da yükselebileceği beklentisi sonucu piyasada kimse döviz satmak istemiyor. Dövize büyük bir hücum olmamasına, normali biraz aşan bir döviz talebi olmasına rağmen, piyasanın küçüklüğü (sığlığı) nedeniyle fiyatlardaki yukarıya doğru hareket devam ediyor.Tekrarda yarar vardır. Eğer bu hareketle dolar fiyatı 1 milyon 500 bin lira dolayında bir yerlere oturursa, bu hareketi normal bir fiyat düzeltme hareketi olarak kabul edebiliriz. Keşke bundan sonra da döviz kurunda "gerçek fiyata doğru" düzeltmeler küçük boyutlarda, insanlarımızın ve piyasanın hazmedebileceği benzer ölçüde gerçekleşebilse... O zaman ekonomide dengeler daha yumuşak biçimde kurulur. Büyük dalgalanmalar ortaya çıkmaz. guras@milliyet.com.tr Arz kısıldı, talep arttı
