Düğmeye basınca fiyat etiketi günde üç defa değişiyor

       ÇOK fiyat etiketi gördüm ama böylesini görmedim! Şimdi fiyat etiketleri de "elektronik" olmuş. Bizim zamanımızda fiyat etiketi kağıttan, kartondan olurdu. Malın fiyatı kartonun, kağıdın üzerine yazılırdı. Fiyat değiştikçe eski rakam çizilir, yenisi yazılırdı.
Elektronik etiketi görmeyene, bilmeyene tarif edeyim: Hani pilli hesap makineleri var ya... Düğmesine basılınca, küçük ekranında rakamlar dolanıyor. İşte o biçim. Malların dizildiği rafların önüne küçük pilli bir hesap makinesi ekranı benzeri bir aleti fiyat etiketi olarak koyuyorlar. Ekranda sadece malın fiyatı yazmıyor. Rakamın yanında "fırsat", "ucuzluk", tenzilatlı satış" gibi kısa mesajlar da yer alıyor. Mesajlar yanıp sönüyor. Elektronik fiyat etiketini koskocaman bir alet sanmayınız. Bir kibrit çöpü inceliğinde, iki santim eninde, kibrit kutusu boyunda bir şey... Bu fiyat etiketlerinin her biri ışınlama ile bir merkezden ayarlanıyor. Merkezi bilgisayarda bir düğmeye basılıyor, günde üç defa, beş defa fiyatlar değiştirilebiliyor. Veya sadece belli malların fiyatı ayarlanabiliyor.
Şimdi soracaksınız: "Etiketteki fiyat değişiyor da kasadaki hanım parayı alırken bu değişikliği nasıl biliyor?"
Onu da bilgisayar ayarlıyor. Her malın üzerinde "bar - kod" denilen çizgiler var ya... O çizgilerde hem malın özelliği hem de özel numarası yazılı. Kasada para ödenirken, kasiyer hanım malın ®MD65¯®MD66¯®MD48¯®MD48¯üzerindeki "bar - kod"u bilgisayarlı ®MD48¯kasanın okuyucusuna gösteriyor. Okuyucu, "bar - kod"dan malı tanıyor.®MD51¯l ®MD48¯O mal için belirlenen son fiyatı hafızadan buluyor. Kasa fişine önce malın özelliğini ve de karşısına da son fiyatını yazıyor.
Türkiye gibi enflasyonun kemikleştiği, bu nedenle malların fiyatlarının günde birkaç kere veya her gün olmasa da haftada iki defa değiştiği bir ülkede fiyat etiketleri elektronik olmaz da ne olur?
Ben bu tip fiyat etiketlerini ilk defa Migros'un Maslak'taki "3M" mağazasında gördüm. Migros Genel Müdürü'nün bana anlattığına göre Migros'un 202 mağazasından 9 büyük mağazada şimdi bu fiyat etiketi sistemi varmış. Mağazalardaki 25 bin malın fiyatı, Migros'un Kadıköy'deki ana bilgisayar merkezinde günlük olarak belirleniyor, sonra mağaza bilgisayarlarına "on - line" (bağlantılı) biçimde aktarılıyor, etiketler kendiliğinden değişiyormuş.
Geçen hafta sonu Maslak Migros, iğne atsan yere düşmeyecek şekilde dolu idi. Mağazanın 27 kasasının önünde insanlar sıra bekliyordu.
Maslak mağazası çoğunlukla orta ve ortanın üzeri gelir grubunun mal aldığı bir mağaza ama, ekonomik sıkıntı karşısında berberlerin bile işinin yarıya indiği bir dönemde mağazadaki hareket dikkatimi çekti.
Migros Genel Müdürü, krizde Migros mağazalarının cirolarının düşmediğini tersine reel olarak yüzde 6 bir ciro artışı gerçekleştiğini söylüyor. Genel Müdür diyor ki, "- Krizde insanlar gıdadan kesinti yapamıyor. Krizde insanlar seçici oluyor. Gıda ve zorunlu ev ihtiyaçlarını güvendikleri yerden almaya başlıyor. İşte bu iki nedenle krizde Migros'un iş hacmi düşmüyor. Artıyor."
Ben, Migros'a çok ender giderim. Yeniköy'de bakkal Coşkun'dan, manav Pala ile oğlu Aydın'dan, Bebek'te kasap Erhan'dan alışveriş ederim.
Migros'a gidince görgüm, bilgim artıyor. Türkiye'de neler satılıyormuş, görüyorum. Neler üretiyormuşuz, neler ithal ediyormuş öğreniyorum. Kaç çeşit peynir, kaç çeşit süt, kaç çeşit yoğurt varmış şaşırıyorum.
Migros'ta et bölümünde çalışan genç kızlarımız dikkatimi çekti. Manken gibi, gencecik, eli yüzü tertemiz kızlarımız pirzola dövüyor, kemik kırıyor.
Migros Genel Müdürü'ne bu genç kızlarımızın kasaplığı nerede öğrendiklerini sordum. Meğerse Migros'un kasaplık okulu varmış. Migros'un genel eğitim programı çerçevesinde 6 bin Migros çalışanına geçen yıl 10 bin 500 adam / günlük eğitim programı uygulanmış. Bir çalışan nerede ise yılda 2 defa eğitime tabi tutulmuş. Bu genel eğitim yanında kasaplık gibi özel beceri isteyen alanlarda çalışanlara özel eğitim veriliyormuş. Et bölümünde çalışan genç kızlarımız, okullu kasapmış.
Genel Müdür'e Migros mağazalarında en çok hangi malın satıldığını sordum. Verdiği cevaba şaşırdım. Siz de şaşıracaksınız. En fazla satılan mal: Bir: Muz. İki: Kıyma!..
®MD48¯




Yazara E-Posta: g.uras@milliyet.com.tr