Tarihçi ve hümanist Aeneas Sylvius Piccolomini (1405 - 1464), Osmanlı tarihine meraklı, Osmanlı hanedanını izleyen ve tanıyan bir din adamı. Fatih'in 1453 yılında İstanbul'u fethinden 5 yıl sonra 1458 yılında "II. Pius" adı ile Papa"lık tahtına oturuyor.
Hıristiyan dünyasının başına geçiyor.
Avrupa kapılarına dayanan Osmanlı - İslam tehlikesini savaşla değil barışla yok etmenin çarelerini arıyor.
Sultan Mehmed'e "Sen Hıristiyan ol. Hıristiyanlar sana kul köle olsun" diye mektup yazıyor. Mektup şöyle:
"... Sen eğer hükümdarlığının sınırlarını Hıristiyan aleminde genişletmek ve adını ölümsüz kılmak istiyorsan, bunun için ne altın ve gümüş, ne halk ve silah ne de gemiler ve donanma gerekir. Küçücük bir adım seni bu alemin en büyük ve güçlü yöneticisi yapabilir. Bu nedir diye soracak olursan, bunun cevabı kolay ve uzaklarda aramaya gerek yok. Bir damla kutsal su ile vaftiz ol, Hıristiyan inancını kabul et ve bizim kutsal kitaplarımıza inan. Eğer bunu kabul edersen dünyada hiçbir hükümdar senin haşmetin ve gücün ile boy ölçüşemeyecek. O zaman biz seni Rumların ve Şark ülkelerinin Kayser'i kabul edeceğiz. Bütün Hıristiyanlar seni şükranla anacaklar. Sana kul köle olacaklar, adaleti senin hükümlerinde arayacaklar... Yırtıcı panter ve kuzu, dana ve aslan barış içinde birlikte yaşayacaklar. Kılıçlar, mızraklar ve gürzler eritilip pulluk ve orak yapılacaklar, bunlarla tarlalar işlenecek, ağaçlar dikilecek, dünya mümbit olacak, şehirler ve köyler mamurlaştırılacak, Tanrı adına şükran şarkıları söylenecek... Tanrı'nın kullarına mutluluğu ve barışı getirenin sen olduğunu bilmen seni son derece ulvi kılacak..."
Bu mektubun "Latince metni" 1475 yılında yayımlanıyor. Latinceden Almancaya çevrilmiş metin ise 1615 yılında Münih'te gotik harflerle basılan ve "Türklerin tehdidi ile Hıristiyanlığın elden gitmesine ağıt" şeklinde bir başlık taşıyan "manifesto" türü bir kitapta yer alıyor. Dr. Ahmet Doğan kitabı buluyor. Papanın dünyanın değişik dinlerinden örnekler vererek gerçek inancın Hıristiyanlık olduğunu Fatih'e anlatmaya çalıştığı mektubu çözüyor.
İşte bu kitap, geçen pazar günü İstanbul'da Librairie de Pera'nın kitap müzayedesinde satışa sunuldu.
Müzayedede satışa sunulan bir başka kitap ise, fetihten hemen sonra İstanbul Patriği Gennadius'un Sultan Mehmed Han'a, Hıristiyan olma çağrısını hikaye ediyor. Fetihten sonra Fatih'in İstanbul'daki ruhani lideri olarak kabul ettiği Patrik, kendisi ile Sultan arasında geçen hayali bir soru - cevap münazarasını, iki meleğin ağzından aktarıyor. Hıristiyan dinini överek, Osmanlı Sultanı'na bu dine geçmesini öneriyor. Bu kitap da 1533 yılında Paris'te basılmış. Kabartmalı el yapımı özel deri muhafazası içinde satışa sunuldu.
Dr. Ahmet Doğan'ın anlattığına göre On altıncı yüzyılda Avrupalılar kapılarına dayanan Osmanlı - İslam tehlikesi nedeniyle Osmanlılara ve İstanbul'a büyük ilgi gösterdi. O dönemde Avrupa'da Latin, İtalyan, Alman dillerinde çok sayıda kitap basıldı. Bunlara "Turtica" (Türkler ile ilgili kitaplar) adı verildi.
Librairie de Pera'nın müzayedesinde sadece "Turtica"lar yoktu. On sekizinci yüzyıllarda Batılılar için cazibesi artan "Şark" ve Şark'ın merkezi sayılan "Costantinople" ile ilgili çok sayıda kitap, gravür, resim ve harita da satışa sunuldu. Cumhuriyet döneminde, Latin harfleriyle basılmış Türk edebiyatının önemli eserlerinin yazarlarının imzaları bulunan kopyaları büyük ilgi gördü.
Uğur Güracar'ın yönetimindeki Librairie de Pera, bu tür kitaplar başta olmak üzere her türlü kültürel yayında, eski harita, basılı ve boyalı resimde uzmanlaşmış bir kitabevi. Belli dönemlerde kitap ve resim müzayedesi düzenliyor. Geçen pazarki müzayede otuz birinci müzayede idi.
Sayın okuyucularım, Librairie de Pera'nın bu müzayedeler için hazırlayıp, bastırdığı katalogların her biri bir kültür hazinesi. Son kataloğu Dr. Ahmet Doğan ile Mustafa Özdemir hazırladı. Katalogda, satışa sunulan her kitabın yazarı, basımcısı hakkında bilgi ile kitabın özeti veriliyor. Kataloğu gerçek anlatım ile "oku oku bitmiyor". Katalog bir bilgi hazinesi... Gönül ister ki, bu tür kataloglar, kitap benzeri satışa sunulsun. Daha çok kişi bunları okuyup yararlanabilsin.