Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Hoca diyor ki:"Biz, Osmanlının borçlarını bile son kuruşuna kadar ödedik, kendi borçlarımızı neden ödemeyelim diyerek borçtan korkmayız. Ancak, Osmanlı borçlarının ödendiği dönemdeki şartlar başkaydı. Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri, enflasyonu kontrol altına almada ve Türk parasının değerini korumada çok titizdi. Bir ABD dolarının Türk lirası karşılığı 1938 Mayıs ayına kadar 126 kuruşta kaldı.Ama bu arada Türkiyeden alacaklı olan diğer ülkeler enflasyon ile boğuştu. Devalüasyon yaptı. Alacaklılar paralarının değerini düşürdükçe, Türkiyenin borç yükü hafifledi. 1938 yılına doğru Osmanlıdan kalan toplam borç 508 milyon liraya kadar geriledi.Cumhuriyet döneminde enflasyon 1939da başladı. O yıldan bu yana da devam ediyor. Bir ABD Doları 1 lira 26 kuruştan, 1 milyon 260 bin liraya tırmandı. Türkiye, devalüasyon üzerine devalüasyon yaparken, bizim paramızın değeri devamlı düşerken, alacaklı ülkeler paralarının değerini korudu. Enflasyonu önleyip paralarına değer kazandırdı. Türkiye, Osmanlı borçlarını öderkenki avantajlı durumu kaybetti. Osmanlı borçlarını öderken yıllar geçtikçe borcun Türk lirası karşılığı küçülüyordu. Şimdi ise bırakınız yılları, günler geçtikçe borcun Türk lirası karşılığı büyüyor."Hocaların hocası, Feridun Ergin Hocamız diyor ki: "Borçlanarak borç ödemek, borcu küçültmek mümkün değil. Borç ödemek için borçlanmak ile sadece günü kurtarabiliriz. Önemli olan borcu ödeyecek gelire kavuşmaktır. Borcu ödeyecek gelirin kaynağı üretimdir. Üreteceksiniz. Geliriniz artacak. Artan gelir ile borcu ödeyeceksiniz. Üretim düşerken ne yaparsanız yapınız borcu ödeyemezsiniz. Tekrar borçlanır borcu büyütürsünüz."Feridun Ergin Hocamız her şeye rağmen iyimser. Diyor ki: "Baskı gruplarının programı delmesine izin verilmez ise, kamu harcamaları kısılır ise, para muslukları kontrol altına alınır ise, döviz fiyatı fazla yükselmez. Uluslararası para piyasalarıyla iyi ilişkiler kurulur ise, döviz gelir - gider trafiğinde ciddi tıkanıklar olmaz. Politikada ve bürokraside istikrar sağlanır ise, uygulamalarda da devamlılık sağlanır. Türkiye böylece düze çıkar."Feridun Hocamızdan öğrendiklerimiz bunlar... guras@milliyet.com.tr Prof. Dr. Feridun Ergin, İÜ İktisat Fakültesinde genel iktisat ve para politikası dersleri veriyor. Atatürk, İnönü ve Menderes dönemi dahil, ülke ekonomisinin her döneminde olayların içinde yaşadı. Bu deneyimli hocamızdan "bugün olan bitenleri" değerlendirmesini rica ettim. Üç sayfalık bir not hazırladı. Sayın okuyucularıma Feridun Ergin Hocanın değerlendirmeleri özetleyeceğim.