Füreyya "iyi satıyor"

Pazar günü İstanbul'da Raffi Portakal'ın "Osmanlı Sanat Eserleri ve Tablo" müzayedesi var. Satışa sunulan eserlerden biri Füreyya Koral'ın, Fahrelnissa Zeyd tarafından yapılan 185x130 cm. boyutlarında kocaman ve nefis bir tablosu. İmkanım olsa ben satın alır bir müzeye hediye ederdim. Çünkü bu tablo çok önemli "bir aileyi", "bir devri" geleceğe taşıyacak bir sanat eseri.
Aile "Şakir Paşa ailesi", devir ise Osmanlı'nın son ve de Cumhuriyet'in ilk yılları...
Şakir Paşa ailesi üyelerini toplu halde gösteren ve Fahrelnissa Zeyd tarafından yapılan 68x100 cm. boyutunda bir başka yağlıboya tablo geçen aralık ayında Turgay Artam yönetiminde Antik Müzayede Organizasyonu'nun "Osmanlı Eserleri ve Tabloları" müzayedesinde 23 milyar liraya sahip değiştirdi.
Şakir Paşa 1853 yılında Bursa'da doğdu. 1914 yılında Karahisar'da öldü. Harp Okulu'nda okudu. Avrupa ülkelerinde askeri ataşe olarak bulundu. Kardeşi Cevat Paşa sadrazam olunca onun başyaverliğini yaptı. Sonra Atina elçiliğine tayin edildi. Emeklilik döneminde tarih ile ilgilendi. Galatasaray'da ders verdi. Tarih kitapları ve bir oyun yazdı.
Halikarnas Balıkçısı olarak tanıdığımız Cevat Şakir'in, ressam Fahrünissa Zeyd ile ressam Aliye Berger'in babası, sahne sanatçısı Şirin Devrim'in, seramikçi Füreyya'nın, ressam Nejat Devrim ile Cem Kabağaç'ın dedesidir.
Şirin Devrim, beş yıl önce Şakir Paşa ailesinin hikayesini İngilizce yazdı. Yurt dışında basılan kitap, Türkçe'ye çevrildi. "Şahane Çılgınlar / Şakir Paşa Ailesi" adı ile yayımlandı. (Şakir Paşa Ailesi, Biyografik Roman, 270 sayfa, Milliyet Yayınları, 6 milyon TL).
Şu günlerde ise, Ayşe Kulin'in "Füreyya"sı büyük ilgi görüyor. Son yıllarda yazdığı her kitap büyük ilgi gören, her kesimden okuyucunun severek okuduğu Ayşe Kulin, yeni kitabı "Füreyya"da, 1997 yılında 87 yaşında ölen Füreyya'nın ilginç hayat hikayesini ve Füreyya'nın ailesi "Şahane Çılgınlar"ı tatlı tatlı anlatıyor. (Füreyya, Biyografik Roman, 348 sayfa, Remzi Kitabevi, 4 milyon TL).
Şakir Paşa'nın kızı Hakkiye'nin Emin Koral ile evliliğinden dünyaya gelen Füreyya, iyi bir eğitim gördü. Bursalı bir genç ile yaptığı ilk evlilik başarılı olamadı. İkinci evliliğini Altemur Kılıç'ın babası Kılıç Ali ile yaptı. Atatürk'ün yakını olan Kılıç Ali'nin eşi olarak Ankara'nın Atatürk'lü yıllarını yaşadı. Atatürk'ün ölümünden sonra Kılıç Ali'den ayrıldı. Seramik sanatçısı olarak ünlendi. Sanatçılarla dost oldu. Ölünceye kadar da hayatını sanat doldurdu.
Raffi Portakal'ın müzayedesinde satılacak olan yağlıboya tabloda Füreyya, büyük amcası Sadrazam Cevat Şakir Paşa'dan kalan koltukta otururken resmedilmiştir. Tabloyu yapan Fahrelnissa (Fahrünissa) Zeyd, teyzesidir. Fahrelnissa Zeyd, İstanbul'da ve Paris'te resim eğitimi gördü. 1934 yılında Ankara'da Irak Büyükelçisi Prens Zeyd ile evlendi. Amman'a yerleşti. Orada resim yaptı. Özgün çizimleri ve özgün renk kullanımı ile yaptığı tablolar ile sanat çevrelerinde sıcak ilgi gördü. Ünlendi. 2000 yılı Füreyya ve Şakir Paşa ailesinin yılı olarak başladı. Füreyya'nın kitabı iyi satıyor. Yarınki müzayedede resminin kaça satılacağını göreceğiz.


Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr