Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Ekonominin geçen yılın ilk yarısına göre yüzde 5 dolayında büyüdüğü tahmin ediliyor.Ülkenin geliri ekonomik büyüme oranında artar. Demek ki halkın toplam geliri yüzde 5 dolayında artarken, vergileri daha yüksek bir oranda, yüzde 21.9 oranında artmış. Haziran ayında 12 aylık ortalamalara göre, tüketici fiyatları artışı yüzde 8.69 olduğuna göre, vergi geliri artışı enflasyonun çok üzerinde, reel bir artış göstermiş.Bu rakamlar, halkımızın cebine girmeden daha fazlasının Maliye tarafından alındığını ortaya koyuyor.Bilindiği gibi şimdilerde vergi gelirlerinin büyük bölümü tüketim vergisi şeklinde. Bu nedenle vergiyi sadece varlıklı kesim ödemiyor. Tersine vergi yükü yaygın biçimde halkın sırtına yüklenmiş durumda. Halkımızın geliri artmıyor ama, vergi yükü artıyor. Halkımız geçen yılın ilk yarısına göre yüzde 21.9 oranında daha fazla vergi ödedi. Maliye, geçen yılın ilk yarısına göre bu yıl 8.7 milyar YTL daha fazla vergi topladı. Vergi dışı gelirleri 2.9 milyar YTL arttı. Faiz oranları gerilediği için, borç stokunun artmasına rağmen, geçen yılın aynı dönemine göre bu yılın ilk 6 ayında 6.2 milyar YTL daha az faiz ödedi.Bu üç kalemin toplamı, 17.9 milyar YTL eder. Maliye'nin bu yılın ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine göre eli, 17.9 milyar YTL rahatlamış görünüyor.Halkımızdan daha fazla vergi topladığı, daha az faiz ödediği için eli bu kadar rahatlayan Maliye acaba halka ne hizmet götürdü? Bu kaynakları nasıl değerlendirdi?Maliye, faiz yükündeki azalış dolayında (6.2 milyar YTL), faiz dışı harcamaları artırdı. (7.2 milyar YTL).Faiz dışı harcamalardaki en büyük artış, Emekli Sandığı, SSK, Bağ-Kur açıklarından kaynaklandı. Personel harcamaları 1.1 milyar YTL, yatırımlar 1.1 milyar YTL arttı. Gelir, açık kapıyor Maliye vergi gelirlerindeki ve diğer gelirlerdeki artışı (8.7 + 2.9 = 11.6 milyar YTL) harcamadı. Bu para ile bütçe açığını 10.9 milyar YTL küçülttü.Geçen yılın ilk 6 ayında bütçe açığı (gider-gelir farkı) 14.5 milyar YTL iken, bu yılın ilk 6 ayında 3.8 milyar YTL'ye düştü.Geçen yılın ilk 6 ayında bütçenin faiz dışı fazlası (IMF'nin en fazla dikkat ettiği bütçe rakamı) 15.0 milyar YTL idi, bu yıl 19.5 milyar YTL oldu.Bu bütçeye "hizmet bütçesi" değil, "istikrar" bütçesi deniliyor. İstikrar bütçesinde gelir artışı, hizmet için değil, faiz ödemek ve bütçe açığını azaltmak için kullanılıyor.Yılın ilk 6 ayına ait bütçedeki olumlu gelişme, faiz giderlerinin bütçe gelirlerinin daha az kısmını yutar hale gelmesidir. Geçen yıl gelirlerin yüzde 60'ı faize gitmişti. Bu yıl yüzde 38'i faize gitti. Gelirin daha azı faize... 2005 yılının ilk 6 ayında bütçede neler oldu? (Bin YTL değişim) NEREDEN GELDİ?- Faiz yükü azaldı (% -21.0) 6.222- Vergi geliri arttı (% +21.9) 8.732- Diğer gelirler arttı (% +23.0) 2.9726 ayın gelir artışı 17.926NEREYE GİTTİ?- Harcamalar arttı (% +20.7) 7.209(a) Personele (% +7.7) (1.128)(b) Mal alımı (% +43.4) (1.249)(c) Sosyal sigortalara-tarım (% +22.7) (3.034)(d) Yatırımlara (+ 93.3) (1.172)(e) Diğer (626)- Bütçe açığı azaldı (% -73.5) 10.9266 ayın gider artışı 17.926 guras@milliyet.com.tr