Güzel binayı da yapan "mimar" çirkinini de...

Şöyle bir çevrenize bakınız. Gördüğünüz binalar beğeniyor musunuz? Bu çirkin yapılaşmanın sorumlusu kim? Bu çirkin binaları kim yapıyor? Bu çirkin pencereler, bu çirkin kapılar kimin çizimi?
Gecekondularda suçu "kalfa"ya, "usta"ya yüklemek mümkün... Ama ya o koca koca binalardan kimi sorumlu tutacağız?
Binaların hepsinin bir projesi var. Bu projeleri diploması olan bir mimar çiziyor. Mühendis sorumluluğu paylaşıyor. Sonra mimarların, mühendislerin meslek odaları bu projeleri görüyor. Belediyelerdeki mimarlar, mühendisler bunları onaylıyor. Kontrol ediyor. Ve de sonuçta bu çirkin yapılaşma ortaya çıkıyor.
Mimar Doğan Tekeli ustamız diyor ki: "Çağdaş dünyada, ulusların uygarlık düzeyleri, onları çevreleyen yapının kalitesiyle ölçülür. Biz Türkler, insanların sağlıklı ve mutlu yaşamına yapılı çevrenin katkısını umursamıyoruz. Yapılaşmada kaliteye, güzelliğe önem vermiyoruz. Böyle rezil, çirkin şehirler, sokaklar, binalar ortaya çıkıyor. Bu çirkinlikler ortasında da yaşamımızı sürdürmek zorunda kalıyoruz."
Çirkin yapıların sayısı o kadar arttı ki, güzeller, çirkinlerin arasında kayboluyor. Halbuki her meslekte olduğu gibi mimarlıkta da başarısızlar yanında başarılılar, çok çok başarılılar var.
Bir mimar, Faruk Malhan, güzel eserleri ortaya çıkarmak, bunlardan başkalarının örnek almasına imkan sağlamak, güzel eserleri yapanları teşvik etmek amacıyla bir proje başlattı. Her yıl bir "Mimarlık Yıllığı" yayımlayacak. O yıl içinde gerçekleştirilen en başarılı yapıları bir kitap içinde toplayacak.
Faruk Malhan'ın projesinin ilk kitabı Koleksiyon Yayını olarak bastırıldı. "Mimarlık Yıllığı 1 - Türkiye'de Mimarlık" adını taşıyan büyük boy 210 sayfalık bu kitapta, son iki yılda tamamlanmış "aday 300'ü aşkın yapı arasından seçilmiş" 37 yapı ile ilgili bilgiler, resimler, projeler ve bu yapıları gerçekleştiren mimarların özgeçmişi veriliyor.
Mimarlık konusunda öne çıkmış kişilerden, Doğan Tekeli, Ayhan Balamir, Mine Kazmaoğlu, Suha Özkan ve Uğur Tanyeli'den oluşan bir yayın kurulu Türkiye'nin her köşesindeki yapılar arasından bu yılın Mimarlık Yıllığı'na girecek olanları belirlemiş.
Bu projenin özelliği, ilk defa bir mimarın (Faruk Malhan'ın) başı çekmesiyle düzenli bir mimarlık yıllığı çalışmasının başlatılmış olması. Bu yıllık çalışmalarının yan ürünü olarak Koleksiyon müessesesinde oluşturulan bilgi bankası, yıllıkta yer alan veya yıllığa aday olan projelerle ilgili olarak içeriden ve yurtdışından gelen talepleri cevaplıyor.
Mimarlık Yıllığı'nda, evden otele, işyerinden kamu binasına, fabrikadan orduevine kadar farklı kullanım amaçlı çok sayıda binanın resimleri, projeleri yer alıyor.
Mimarlık Yıllığı'nın bir özelliği ve güzelliği de, seçilen 37 yapının değişik cephelerden fotoğraflarının tek bir kişi, Cemal Emden tarafından çekilmesi. Böylece tüm yapılar benzer açıdan, aynı renklerle resimlendirilmiş. Gönül ister ki, milyarlarca lira harcama yaparak kalıcı bir bina dikmek için yola çıkanlar, bu yıllığı görebilsin... İyi bir mimarın, kaliteli çizimiyle ne güzellikler ortaya çıkabileceğini anlasın. Sonra evini, işyerini, kamu binasını yaptırırken sorumluluk vereceği mimardan benzer güzellikleri istesin.
(Mimarlar Yıllığı 1 - Türkiye'de Mimarlık 2000, Koleksiyon Yayınları, Mayıs 2000, 210 sayfa, 24 milyon TL.)


Yazara E-Posta: guras@milliyet.com.tr