Halka arzlarda "alan kaybetti"

Kısa sürede para kazanma ümidiyle halka arz kuyruğuna girenler hayal kırıklığına uğradı. 29 halka arzın 13'ünde fiyatlar alıcının ödediği düzeyin de altına düştü


Bu yılın başından bu yana 29 şirket halka hisse senedi arz etti.
"Alan kazanıyor" havasına giren halkımız, bankaların önünde, aracı kurumların kapısında sıraya girdi. Alamayan," kaybettim" diyerek üzüldü. Alan, "kazandım" diyerek sevinde.
Geldik ağustos ayının sonuna... Borsadaki fiyatlara bakıyoruz 29 şirketten 13'ünün hisse senedinin fiyatı halka arz fiyatının altında. Halka arz fiyatının üzerinde satılan 16 şirketin hisse senedi var.
Afife Gamlı'nın bir araştırması Dünya gazetesinde yayımlandı. Afife Gamlı'nın bu araştırmada hazırladığı tablonun belli bölümlerini yazının altında sayın okuyucularıma sunuyorum.
Yılbaşından bu yana 29 şirket hisse senedini halka arz ederek 1.6 katrilyon lira para toplamış. Şirketlerin halka arz (satış) fiyatları ile borsada halen alınıp satıldıkları fiyatlar arasındaki fark 144 trilyon lira.
Borsa fiyatları halka arz fiyatının altına düşen Turkcell hariç 12 şirketin hisse senetlerinin toplam borsa değer kaybı 73.6 trilyon lira.
Toplam halka arz hasılatı 380.5 trilyon liraya göre, bu 12 şirketten hisse senedi alanların kayıpları yüzde 19.3 dolayında.
Bazı hisse senetlerinde halka arz fiyatı ile son borsa fiyatları arasında büyük farklar var. En çok kaybettiren hisseler yüzde 41 ile Türk Ekonomi Bankası, yüzde 31 ile Lio Yağ, yüzde 26 ile Altınyağ, yüzde 22 ile Yazıcılar Otomotiv ve yüzde 21 ile Anadolu Hayat Sigorta Şirketi.
Tüpraş'ın halka arzı ikinci halka arz olduğundan listede yer almıyor. Ama Tüpraş hissesi satın alan yerli yatırımcı şimdilerde yüzde 15 dolayında kazançlı görülüyor. En büyük halka arz olan Turkcell'in hisselerinin yüzde sekseni yurtdışında satıldı. New York Borsası'nda 11 Temmuz 2000 tarihindeki açılışta 17.60 dolardan satılan Turkcell hisseleri fiyatının 14.31 dolara düşmesi İstanbul Borsası'nı da etkiliyor.
Neden böyle oldu? Halka arzlarda "alan neden kaybetti?"
- Genelde halka arzlar "iskontolu" (düşük fiyat ile) yapılır. Bunu gören halkımız arzlara hücum eder oldu. Halka arzdan alan, borsada satıp iki günde yüzde 10, yüzde 20 kazanç bekleyişine girdi. Talebe güvenen şirketler halka arzlarda fiyatları şişirdi. Bazı zayıf firmalar yüksek fiyatlarla halka arz gerçekleştirdi.
- Talep nedeniyle kısa sürede çok büyük halka arzlar gerçekleştirildi. Yedi ayda yedi yılın halka arzına eşit satış yapıldı. Alan eski alışkanlıkla borsaya satmaya koştu. Borsa bu kadar yeni hisse senedini hazmedemedi.
- Şimdilerde borsanın değeri 2.03 cent. (Bu hesap şöyle yapılıyor. Borsa endeksi 13.178. ABD dolarının fiyatı 648 TL. Borsa endeksini, dolar fiyatına bölünüz 13.178/648=2.03) Halbuki halka arzların yoğun olduğu günlerde borsanın değeri 3.00 centlerde dolanıyordu. Halkımız, halka arzda satılan hisse senetlerini 3.00 centlik borsa endeksi döneminde ve değerinde satın aldı. Borsanın 2.03 cente düşmesi ile borsadaki hisse senetlerinde olduğu gibi bu yıl halka arz edilen senetlerde de zarara uğradı.