İç borç çarkı dönüyor

     Hazine, bugün piyasaya 4 katrilyon 828 trilyon lira, kamu kurumlarına 158 trilyon lira, kamu bankaları ve TMSF’ye 317 trilyon lira olmak üzere, toplam 5 katrilyon 303 trilyon lira ödeme yapacak. Katrilyon ve trilyon rakamlarının ne anlama geldiğini karıştırmaya başladık. Hazine’nin yapacağı ödemenin, yabancı para karşılığı 3.2 milyar dolardır. Bu çok önemli, çok büyük bir rakamdır.
"Karamsar çevreler", aylardır, Hazine’nin bir günde bu kadar büyük ödemeyi yapamayacağını ve bu nedenle iç borçta çömleğin çatlayacağını, sistemin 9 Nisan sabahı çökeceğini tekrarlayıp duruyordu.
Bu karamsar söylemler, sadece finans çevrelerinde etkili olmuyor, halkı bile korkutuyordu. "9 Nisan’da Hazine borcunu ödeyemeyecek ve bunun sonunda ortaklık karışacakmış. Bankalar çökecekmiş. Acaba, bankalardan paramızı çekelim mi?" diyerek benden akıl soranları, "Telaşlanacak bir şey yok, bu Hazine bu borcu çevirir. Merak etmeyiniz" diyerek zorlukla ikna edebiliyordum.
Hazine, iç borcu çevirme becerisini bir kere daha sergiledi. Şu veya bu şekilde iç borcun çevrilebileceğini bir kere daha gösterdi. Bu arada değişen şartlar da Türkiye’ye ve Hazine’ye yardımcı oldu.
ABD’nin Türkiye’ye sırt çevirdiği endişesi ile 24 Mart’ta 1 milyon 755 bin liraya kadar tırmanan dolar fiyatı, ABD ile ilişkilerin yumuşaması sonucu 1 milyon 640 bin liraya kadar geriledi.
IMF ile zıtlaşma sonucu yüzde 73.6’ya kadar tırmanan bono faizi, yüzde 63’lere kadar indi.
Ve de bu ortamda Hazine önceki gün 1 katrilyon 393 trilyon liralık bono sattı. Dün satılan 3 katrilyon 266 trilyon liralık bono ile birlikte piyasadan 4 katrilyon 651 trilyon lira para toplamış oldu. Hazine rot satışlarıyla birlikte toplam 5.3 katrilyon lira borçlandı. Bugün işte bu paralarla vadesi gelen 4 katrilyon 828 trilyon liralık piyasa borcunu ödeyecek. Kamu kuruluşlarına, kamu bankalarına ve TMSF’ye taahhüdünü karşılayacak.
Sayın okuyucularım, Türkiye’de birçok olumsuz şeyler oluyor. Döviz fiyatı yükseliyor, faiz fiyatı yükseliyor, moraller bozuluyor. "Deniz bitti, köşeye sıkıştık" şeklinde düşünenler oluyor. Ama, hayat devam ediyor. Şöyle veya böyle biz bu hayatı devam ettirmek zorundayız.
Hazine’nin bugünkü bu büyük ödemeyi sorunsuz biçimsiz yapabiliyor olması Hazine’de çalışanların, Ankara’daki bürokratların, tümüyle Türk kamu kesiminin, gelişmeleri kontrol etme ve riski önleme becerisini sergilemektedir. Bugünkü büyük ödemenin sorunsuz olarak yapılabilmesi, iç borcun çevrilip, çevrilemeyeceği konusunda endişesi olanları rahatlatacak bir gelişmedir.
Devamlı olarak "biz bu borcu çeviremeyiz" şeklindeki direnme çözüme değil, çözümsüzlüğe yol açacak bir davranıştır. Sorunlarımızın olduğu, sorunlarının çözümünün güç olduğu ortada. Ama, çözümsüzlüğü baştan kabul etmek ve çözüm için hiçbir çaba göstermemek, bizi bir yere götüremez. Bunu da bilelim.