Ama o da nesi? Türkiye'nin borcunu ödemesi için programlar hazırlayan, programlar uygulatan IMF'nin son yayımlanan raporunda da, "Türkiye bu borcu ödeyemeyebilir" denilmeye başladı.Borcun ödenemez hale gelince nerelere tırmanacağı hakkında rakamlar veriliyor.Burada birkaç noktaya açıklık getirmek gerekir:(1) Ülkelerin hiç borcu olmayacak diye bir kaide yok. Ülkeler iç ve dış borcun tamamını ödemeye, sıfırlamaya mecbur diye bir kaide yok. Ülkeler (I) yatırımı, üretimi artırmak için borçlanıyor ise, (II) ülkeler halkı zorlamadan, yatırımı, üretimi kısmadan aldıkları borcun faizini kolayca ödüyor ise, kaldırabilecekleri ölçüde borç stoku taşıyabilir. Ben, "Biz bu borcu ödeyemeyiz abicim..." diye yazınca, çok kişi bana kızıyor. Beni hesap bilmemekle suçluyor. (2) Bir ülkenin bütçesi açık verdiği sürece iç borç stoku, cari işlemler (döviz) dengesi açık verdiği sürece dış borç stoku artar.(3) Kamunun borç stokunun (borç toplamının) milli gelire göre büyüklüğü (milli gelire oranı), stokun büyüklüğü ve de stokun değişimi hakkında fikir verir. AB ülkelerinin benimsediği Maastricht kriterine göre toplam kamu borcunun milli gelir yanında büyüklüğü yüzde 60'ın altında olmalıdır.Bizim borç stokumuzun milli gelire oranı yüzde 70'ler dolayında. Yüzde 60'a inerse de biz rahatlayamayız. Çünkü biz milli gelirin yüzde 60 oranındaki borcu bile taşıyacak güçte değiliz. Bizim için önemli olan, borç stokunu (1) Küçültmek, (2) Hiç olmazsa büyümesini önlemek.(4) 2005 Nisan ayı sonu itibariyle konsolide bütçe borç stokumuz 329 milyar YTL (237.9 milyon dolar). 2004 yılı sonunda bu stok 316 milyar YTL idi. Dört ayda borç stoku yüzde 4.1 oranında arttı. Açık varsa borç büyür IMF tarafından son yayımlanan raporda şunlar yazılı:(1) Geçen 10 yıllık dönemde Türk ekonomisi bir yıl hızlı, bir yıl yavaş büyüdü. Ortalama büyüme (kalkınma) hızı yüzde 2.5 oranında gerçekleşti. Son yıllarda yüzde 6.5 oranında faiz dışı fazla ayrılıyor ama, 10 yılda ortalama yüzde 3.5 oranında faiz dışı fazla ayrıldı. Reel faiz yüksekti.Eğer önümüzdeki yıllarda da geçmiş 10 yılın ortalaması bir gelişme gerçekleşirse, toplam kamu borcunun milli gelire oranı 2008 yılında yüzde 103 olur.(2) Eğer Türkiye 2005 yılından 2008 yılına kadar her yıl en aşağı yüzde 5 oranında büyür, kemer sıkmaya, vergileri artırmaya, hiçbir yatırım yapmadan yüzde 6.5 faiz dışı fazla ayırmaya devam ederse, kamu borcu stoku gene büyümeye devam eder ama milli gelire oranı yüzde 67'den yüzde 62'ye geriler.Ben felaket senaryosu yazmaktan hoşlanmıyorum. Merak edenler internette IMF sitesinde yayımlanan raporun 65 ve 66'ncı sayfalarında yer alan 12 ve 13 numaralı tablolara bakarlarsa, "Biz bu borcu ödeyemeyiz abicim..." derken ne demek istediğimi daha iyi anlarlar. Devamlı % 5 büyümek şart guras@milliyet.com.tr
